French
DeutschObwód Straży Granicznej „Sanok” – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | Małopolski Inspektorat Okręgowy SG |
Obwód Straży Granicznej „Sanok” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1929–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 roku w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił skład i granice Inspektoratu Straży Granicznej „Sambor”[1]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Sambor” na Obwód Straży Granicznej „Sambor”[2]. Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski wydzielił z komendy Obwodu „Jasło” komisariat Straży Granicznej „Jaśliska” przydzielił do Obwodu SG „Sambor”[3]. Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 roku w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski przeniósł siedzibę Obwodu SG „Sambor” do Sanoka[3]. Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma zniósł posterunek SG „Nowy Zagórz”[4].
Do 1939 komenda Obwodu Straży Granicznej „Sanok” funkcjonowała w budynku b. domu gminnego Posady Olchowskiej przy. ul. Kazimierza Lipińskiego[5][6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Sąsiednie inspektoraty:
- Inspektorat Graniczny „Nowy Zagórz” ⇔ Inspektorat Graniczny „Kołomyja” − 1928
- Inspektorat Graniczny „Jasło” ⇔ Inspektorat Graniczny „Stryj” − 1935[7]
- Obwód Straży Granicznej „Jasło” ⇔ Obwód Straży Granicznej „Stryj” − 1938[8]
Funkcjonariusze inspektoratu[edytuj | edytuj kod]
- Kierownicy/komendanci inspektoratu
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
|---|---|---|---|
| nadkomisarz | Zdzisław Ruciński | 15 II 1939[9] - | |
| nadkomisarz | Karol Kuraś[a] | 17 VII 1939[11] – | PSZ |
- Oficerowie inspektoratu
- kom. Stanisław Socha
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja inspektoratu we wrześniu 1929[1]:
- komenda − Sambor
- 1/20 komisariat Straży Granicznej „Wola Michowa”
- 2/20 komisariat Straży Granicznej „Dwernik”
- 3/20 komisariat Straży Granicznej „Borynia”
- 4/20 komisariat Straży Granicznej „Smorze”
Organizacja inspektoratu w 1931:
- komenda − Sambor
- Komisariat SG Wola Michowa (47 km)
- Komisariat SG Dwernik (43 km)
- Komisariat SG Borynia (36 km)
- Komisariat SG Smorze (25 km)
Organizacja inspektoratu w 1935[7]:
- komenda − Sambor
- komisariat Straży Granicznej „Komańcza”
- komisariat Straży Granicznej „Dwernik”
- komisariat Straży Granicznej „Borynia”
- komisariat Straży Granicznej „Smorze”
Organizacja obwodu w 1938[8]:
- komenda − Sambor
- komisariat Straży Granicznej „Komańcza”
- komisariat Straży Granicznej „Dwernik”
- komisariat Straży Granicznej „Sianki”
- komisariat Straży Granicznej „Smorze”
Organizacja odwodu w styczniu 1939[3]:
- komenda − Sanok
- komisariat Straży Granicznej „Komańcza”
- komisariat Straży Granicznej „Dwernik”
- komisariat Straży Granicznej „Jaśliska” (Posada Jaśliska)
- komisariat Straży Granicznej „Cisna”
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Karol Kuraś – 13 grudnia 1921 wstąpił do Straży Celnej. Po ukończeniu kursu dla Oficerów w Szkole SC w Zambrowie objął stanowisko zastępcy kierownika komisariatu „Wieluń” na granicy j z Niemcami, w którym służy przez kolejny rok. W kwietniu 1923 został skierowany do komisariatu SC „Jabłonka” na podobne stanowisko. Zimą 1923 mianowany kierownikiem komisariatu SC „Komańcza”. Od grudnia 1927 wykładowca CS SC w Górze Kalwarii. W marcu 1928 pozytywnie zweryfikowany i przyjęty do Straży Granicznej pełnił nadal funkcję instruktor i wykładowcy w CS SG w Górze Kalwarii. Z dniem 31 sierpnia 1929 wyznaczony na stanowisko referent wyszkolenia w sztabie Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego SG, a od stycznia 1931 adiutant Okręgu. W 1934 wyznaczony został na stanowisko kierownika IG „Przasnysz”, a pod koniec roku powrócił na poprzednie stanowisko adiutanta Mazowieckiego IOSG. Od 1936 oficer wywiadowczy IG „Łomża”. Od czerwca 1937 pełnił obowiązki oficera wywiadowczego Wschodnio-Małopolskiego i Inspektoratu Okręgowego SG we Lwowie, a od maja 1938 oficera informacyjnego. Z dniem 17 lipca 1939 mianowany komendantem Obwodu SG „Sanok” Podczas kampanii wrześniowej walczył w składzie Brygady Strzelców Górskich. Z chwilą przekroczenia granicy polsko-rumuńskiej, zostaje internowany. Potem przedostaje się do Francji, a następnie do Anglii. Do końca wojny pełni służbę na terenie Wielkiej Brytanii[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
- ↑ a b c Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 144.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 174.
- ↑ Wojciech Wesołkin. Pamiętnik od czasu wyjazdu z domu... (fragmenty). Wprowadzenie. „Rocznik Sanocki 2011”, s. 193, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 31. ISBN 978-83-935385-7-7.
- ↑ a b Promińska 2011 ↓, s. 5.
- ↑ a b Promińska 2011 ↓, s. 8.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 2/39.
- ↑ Kozłowski 2015 ↓, s. 177.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 50/39.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Katarzyna Promińska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wschodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.