French
DeutschInspektorat Graniczny nr 5 – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Inspektorat Graniczny nr 5 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na polskiej granicy w latach 1928–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[1]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 5 „Gdynia”[2]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 roku w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zmienił organizację inspektoratu. W rozkazie nie występują komisariaty Straży Granicznej „Krokowo” i Miruszyno”. Powstały komisariaty „Hel” i „Goszczyno”[3]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, komendant Straży Granicznej nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Gdynia” na Obwód Straży Granicznej „Gdynia”[4]. Rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, płk Jan Gorzechowski wydzielił z komisariatu „Gdynia” placówkę II linii „Gdynia” i przydzielił ją do Komendy Odwodu „Gdynia” jako placówkę „Gdynia Port”[5], przemianował placówkę I linii „Gdynia I” na placówkę II linii „Gdynia Miasto” i przydzielił ją do Komendy Odwodu „Gdynia”[5].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od południa: placówka Straży Granicznej „Małe Walichnowy” wyłącznie, od zachodu: placówka Straży Granicznej „Lubocino” włącznie[2]. W 1928 roku biura inspektoratu mieściły się w budynku urzędowym przy Szosie Gdańskiej. Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 roku udokładnił linie rozgraniczenia inspektoratu. Granica południowa: granica WM Gdańska (podkomisariat Hel - od m. Chałupy Włącznie); granica północna: granica zachodnia kamień graniczny nr 91[6].
- Sąsiednie inspektoraty graniczne
| Kierownicy inspektoratu / komendanci obwodu[7] | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko, numer | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| nadkomisarz | Antoni Wilk | IV 1928 – VII 1929 | |
| inspektor | Julian Mamczyński | VII 1929 – X 1932 | kierownik Inspektoratu Granicznego Nowy Targ |
| komisarz | Mieczysław Wygrzywalski | p.o. X 1932 – VI 1933 | |
| nadkomisarz | Stefan Świda | VI 1933 – IX 1935 | |
| inspektor | Karol Bacz | XI 1935 – VIII 1937 | kierownik Pomorskiego IO SG |
| komisarz | Lucjan Świderski | p.o. VIII – X 1937 | |
| inspektor | Franciszek Burian[8] | XI 1937 (1 XII 1937[9]) – VIII 1939 | |
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja inspektoratu w kwietniu 1928[10]:
- komenda − Gdynia
- komisariat Straży Granicznej „Gdynia”
- komisariat Straży Granicznej „Puck”
- komisariat Straży Granicznej „Miruszyno”
- komisariat Straży Granicznej „Krokowa”
Organizacja inspektoratu w styczniu 1930[11] i 1936:
- komenda − Gdynia
- komisariat Straży Granicznej „Gdynia”
- komisariat Straży Granicznej „Puck”
- komisariat Straży Granicznej „Hel”
- komisariat Straży Granicznej „Goszczyno”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 18.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 75.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 136.
- ↑ Kopie rozkazów PIOSG ↓, s. 45.
- ↑ Techman 2018 ↓, s. 226.
- ↑ Muzeum Polskich Formacji Granicznych ↓.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/4.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 19.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 74.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Ryszard Techman. Inspektorat Straży Granicznej w Gdyni w latach 1928-1939. „Historia – Archiwa – Gdańsk”. I, 2018. Gdańsk: Archiwum Państwowe w Gdańsku. ISSN 2545-0298.
- Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Franciszek Burian. [dostęp 2017-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)].