French
DeutschKomisariat Straży Granicznej „Bralin” – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Granicznej „Bralin” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.
Komisariat Straży Celnej[edytuj | edytuj kod]
Z dniem 23 października 1921 roku, na terenie powiatu kępińskiego, od 14 batalionu celnego ochronę granicy państwowej przejęła Straż Celna[1]. Nowo powstały komisariat SC „Miechów” zorganizował placówki w miejscowościach: Słupia, Koza Wielka, Miechów, Domasłów, Tręczor, Zbyczyna, Drożki, Darnowiec. W listopadzie 1922 roku nastąpiła reorganizacja komisariatu SC „Miechów”. Placówki SC „Drożki” i „Darnowiec” odeszły do nowo utworzonego komisariatu SC „Rychtal”. Do komisariatu „Miechów” dołączono placówki „Pisarzowice” i „Bałdowice” z komisariatu SC „Niwki Ksiażęce”[1]. W 1925 roku z powodu redukcji personalnych zlikwidowano placówki w Zbyczynie, Bałdowicach i Domasłowie[1]. W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[2]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozkazem organizacyjnym nr 2/28 z 7 lipca 1928 zlikwidowano komisariat SC „Rybin”, a jego placówki „Kąty Ślaskie” i „Rybin” przekazano do komisariatu SG „Bralin”, a w zasadzie do podkomisariatu „Kobylagóra”[3].
Powołanie komisariatu SG i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[4]. 15 września 1928 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 7 w sprawie zmian dyslokacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego ustalił organizację komisariatu „Gola” z tymczasową siedzibą w Bralinie i zasięg placówek[5]. Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku w sprawie reorganizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił numer, nową nazwę (Bralin[6]) i organizację komisariatu[7]. Usamodzielniony został podkomisariat „Kobylagóra”. Przy komisariacie „Bralin” pozostały placówki: „Słupia”, „Miechów”, „Trebaczów” i placówka II linii „Bralin”[8].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
- Charakterystyka komisariatu
Długość linii granicznej komisariatu wynosiła 22 kilometry i 800 metrów. Rozpoczynała się od kamienia granicznego nr 257, a kończyła na kamieniu granicznym nr 336[9]. Oficerowie komisariatu uzbrojeni byli w pistolety i szable, szeregowi w kbk Mosin wz. 91/98. Kierownicy placówek, przewodnik psa i wywiadowcy posiadali dodatkowo pistolety czeskie kal.9 mm. Kierownik komisariatu i zastępca posiadali konie do swojej dyspozycji. Na stanie komisariatu znajdował się jeden rower. Szeregowi do służby używali rowerów prywatnych[10].
Na terenie komisariatu znajdowały się dwa przejścia gospodarcze - jedno w Kozie Wielkiej obok kamienia granicznego 270 z którego to korzysta trzech gospodarzy i drugie na terenie gromady Trębaczów przy kamieniu granicznym nr 321 wykorzystywane przez ośmiu gospodarzy[9]. Ponadto w Słupi znajdowało się jedno przejście graniczne II klasy umieszczone na szosie Słupia–Gross Wartenberg. Kontrolę paszportową na przejściu granicznym prowadził posterunek Policji Państwowej[11]. W 1933 roku oceniano, ze przemytnicy zamieszkiwali w m. Koza Wielka i Trębaczów[12].
- Wydarzenia
- 24 maja 1830 roku strażnik Piotr Nowacki zabił nielegalnie przekraczającego granicę przemytnika[8].
- W czerwcu 1932 zlikwidowano dwie szajki przemytnicze. Skonfiskowano między innymi około 15 kg sacharyny. Zatrzymany przemyt oceniono na sumę 4099,30 zł. Z chwilą dojścia Hitlera do władzy zaobserwowano po stronie niemieckiej prowokacyjne pochody bojówek połączone ze śpiewem i muzyka[12].
- Sąsiednie komisariaty
- komisariat Straży Granicznej „Sośnie” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Rychtal” − 1928
- komisariat Straży Granicznej „Kobyla Góra” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Rychtal” − styczeń 1930
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Organizacja komisariatu we wrześniu 1928[13]:
- komenda − Gola („czasowo” Bralin)
- podkomisariat Straży Granicznej „Kobyla Góra”[14]
- placówka Straży Granicznej I linii „Słupia”
- placówka Straży Granicznej I linii „Miechów”
- placówka Straży Granicznej I linii „Trębaczów”
- placówka Straży Granicznej I linii „Rybin”[14] → w 1930 do komisariatu SG „Kobyla Góra”
- placówka Straży Granicznej I linii „Pisarzewice”[14] → w 1930 do komisariatu SG „Kobyla Góra”
- placówka Straży Granicznej II linii „Kobyla Góra”[14] → w 1930 do komisariatu SG „Kobyla Góra”
- placówka Straży Granicznej II linii „Bralin”
- placówka Straży Granicznej II linii „Ostrów”
Organizacja komisariatu w styczniu 1930[15]:
- 4/12 komenda − Bralin
- placówka Straży Granicznej I linii „Słupia”
- placówka Straży Granicznej I linii „Miechów”
- placówka Straży Granicznej I linii „Trębaczów”
- placówka Straży Granicznej II linii „Bralin”
Funkcjonariusze komisariatu[edytuj | edytuj kod]
| Kierownicy/komendanci komisariatu | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| aspirant | Mikołaj Rudenko[3] | 8 I 1929 – | |
| podkomisarz | Bronisław Benit[16][17][3][a] | 31 X 1929 – 1934 | adiutant Wkp. IO |
| przodownik | Leon Dejna[17] | ||
| aspirant | Józef Fabiś | 12 VII 1939[19] - | |
| Zastępcy komendanta | |||
| starszy strażnik | Józef Fabiś | 1 V 1939[20] – | komendant komisariatu |
| przodownik podchorąży | Zygmunt Bauer | 12 VII 1939[21] – | |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bronisław Benit – od 1 grudnia 1915 w armii carskiej. 13 lipca 1920 zmobilizowany do 4 szwadronu zapasowego taborów w Łodzi. Od 10 sierpnia 1920 służył na stanowisku dowódcy 2 kompanii 3 pspodh. Walczył na Ukrainie, Polesiu i w obronie Grodna. Po zakończeniu działań wojennych pełnił służbę graniczną na Górnym Śląsku. 11 marca 1921 zdemobilizowany. 1 września 1921 został przyjęty do Straży Celnej. Pełnił funkcję pomocnika kierownika komisariatu, a od 21 kwietnia 1923 został wyznaczony na stanowisko kierownika komisariatu SC „Chorzele”. Od 1926 mianowany kierownikiem komisariatu SC „Dąbrowy”. Po pomyślnej weryfikacji został przyjęty do Straży Granicznej. W listopadzie 1928 wyznaczony na stanowisko kierownika komisariatu SG „Myszyniec”. W 1929 był adiutantem kierownika IG „Ostrów”, a w latach 1929-1934 kierownikiem komisariatu SG „Bralin”. W latach 1934 – 1936 był adiutantem kierownika Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego, a od marca 1936 pełnił funkcję adiutanta kierownika Okręgu we Lwowie. We wrześniu 1939 przekroczył granicę polsko-rumuńską. Poprzez Rumunię przedostał się do Francji, a po jej kapitulacji do Wielkiej Brytanii. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Anglii[18].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Kronika komisariatu „Bralin” ↓, s. 1/1931.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ a b c Kronika komisariatu „Bralin” ↓, s. 2/1931.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 33.
- ↑ Kozicka 2011 ↓, wstęp.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 71.
- ↑ a b Kronika komisariatu „Bralin” ↓, s. 3/1931.
- ↑ a b Charakterystyka komisariatu „Bralin” ↓, s. 6.
- ↑ Kronika Inspektoratu „Ostrów” ↓, s. 9.
- ↑ Charakterystyka komisariatu „Bralin” ↓, s. 1.
- ↑ a b Kronika Inspektoratu „Ostrów” ↓, s. 26.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 35.
- ↑ a b c d Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 36.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 70.
- ↑ Wykaz imienny Wlkp. IO ↓, s. 6.
- ↑ a b Kronika Inspektoratu „Ostrów” ↓, s. 4.
- ↑ Kozłowski 2015 ↓, s. 29.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 54/39.
- ↑ Rozkazy Komendy SG ↓, s. 27/39.
- ↑ Rozkazy Maz. IO ↓, s. 78/39.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażaków oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Kronika Inspektoratu Granicznego „Ostrów” w latach 1932–1933 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Iwona Kozicka, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wielkopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Wykaz imienny oficerów i szeregowych Straży Granicznej Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego pracujących w Przysposobieniu Wojskowym → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Kronika komisariatu Straży Granicznej „Bralin” z lat 1931–1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin (sygn.190/561 i 190/562).
- Charakterystyka terenu komisariatu Straży Granicznej „Bralin” 1938–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin, sygn.190/563.
- Rozkazy Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.