Komisariat Straży Granicznej „Łęka Opatowska” – Wikipedia, wolna encyklopedia

Komisariat Straży Granicznej „Łęka Opatowska” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.

Geneza[edytuj | edytuj kod]

W 1922 roku na terenie powiatu kępińskiego ochronę granicy objęła Straż Celna. Siedzibę komisariatu urządzono w Laskach. podlegały mu placówki SC: Rychtal, Skoroszów, Krzyżowniki, Proszów, Stogniewice, Buczek, Szarlota, Aniołka Pierwsza, Teklin, Wodziczno, Ignacówka Trzecia, Kuźnica Trzcińska, Janówka, Marianka Siemieńska, Siemianice^[1]. Strażnicy celni pełnili służbę stosując wywiad gospodarczy, patrolowanie i czaty. Stosowano regulamin niemiecki, który to Dyrekcja Ceł w Poznaniu przetłumaczyła na język polski i nakazała stosować^[1]. Z uwagi na brak możliwości znalezienia mieszkania dla kierownika, komisariat przeniesiono z Lasek do Pomian. Funkcjonował tam do października 1928 roku^[1]. Z dniem 1 stycznia 1923 zreorganizowano komisariat SC „Pomiany”. Utworzony został komisariat SC „Rychtal” z placówkami: Rychtal, Skoroszów, Krzyżowniki, Proszów i Stogniewice^[2]. W lipcu 1922 roku komisja mieszana uregułowała w terenie linię graniczną. Została ona oznaczona kopcami i kamieniami granicznymi. Komisariat ochraniał granice od kamienia nr 430 do nr 567^[1].

 Osobny artykuł: komisariat Straży Celnej „Pomiany”.

Formowanie i zmiany organizacyjne komisariatu[edytuj | edytuj kod]

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[3]. Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Laski” do Inspektoratu Granicznego nr 13 „Wieluń” i określił jego strukturę organizacyjną^[4]. Już 15 września 1928 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 7 w sprawie zmian dyslokacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał organizację komisariatu i ustalał zasięg placówek^[5]. Z dniem 1 października 1928 komisariat Straży Celnej „Pomiany” został przeniesiony do Lasek i utworzona została placówka II linii „Laski”^[2]. Biura komisariatu mieściły się w budynku gospodarczym majątku „Laski”^[6].

Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku reorganizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił numer, nową organizację i podporządkowanie komisariatu. Komisariat z dniem 12 stycznia 1930^[6] wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Granicznego nr 12 „Ostrów”^[7]. Rozkazem nr 4 z 17 grudnia 1934 roku w sprawach [...] zarządzeń organizacyjnych i zmian budżetowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył komisariat „Laski” z Inspektoratu Granicznego „Ostrów” i przydzielił do Inspektoratu Granicznego „Wieluń”^[8]. Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 roku w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zniósł posterunek Straży Granicznej „Łęka” ^[9].

1 września 1937 siedziba komisariatu Laski została przeniesiona do m. Łęka Opatowska^[10].

Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]

Sąsiednie komisariaty:

• komisariat Straży Granicznej „Słupia” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Dzietrzkowice” − kwiecień 1928
• komisariat Straży Granicznej „Rychtal” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Dzietrzkowice” − wrzesień 1928

Funkcjonariusze komisariatu[edytuj | edytuj kod]

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Organizacja komisariatu w kwietniu 1928^[4]:

• komenda − Laski
• placówka Straży Granicznej I linii „Teklin”
• placówka Straży Granicznej I linii „Ignacówka” III
• placówka Straży Granicznej I linii „Siemianice”
• placówka Straży Granicznej II linii „Laski”

Organizacja komisariatu we wrześniu 1928^[16]:

• komenda − Laski
• placówka Straży Granicznej I linii „Buczek”
• placówka Straży Granicznej I linii „Ignacówka” III
• placówka Straży Granicznej I linii „Siemianice”
• placówka Straży Granicznej II linii „Laski”

Organizacja komisariatu w styczniu 1930^[17]:

• 6/12 komenda − Laski
• placówka Straży Granicznej I linii „Buczek”
• placówka Straży Granicznej I linii „Wodziczna”
• placówka Straży Granicznej I linii „Janówka”
• placówka Straży Granicznej I linii „Siemianice”
• placówka Straży Granicznej II linii „Laski”
  • posterunek Straży Granicznej „Łęka” (był 4 IX 1934)^[18]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• IwonaI. Kozicka IwonaI., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Wielkopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011 .
• Wykaz imienny oficerów i szeregowych Straży Granicznej Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego pracujących w Przysposobieniu Wojskowym → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Kronika komisariatu Straży Granicznej „Laski” z 1931 roku → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Ewidencja oficerów i szeregowych komisariatu Straży Granicznej „Laski” w latach 1934–1937 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.