Linia kolejowa nr 239 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Linia nr 239
Mogilno – Orchowo
Dane podstawowe
Numer linii

239

Tabela SRJP

314 (1987/1988)

Długość

21,160 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

brak

Zdjęcie LK239
Wjazd na stację Mogilno

Linia kolejowa nr 239 – wykreślona z ewidencji PKP PLK[1], jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa, łącząca stacje Mogilno i Orchowo[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze przesłanki zmierzające ku rozpoczęciu budowy linii kolejowej do Orchowa zrodziły się w 1904 roku w kontekście budowy nowej linii kolejowej WrześniaWitkowo – Mogilno – BarcinŁabiszynBydgoszcz[3]. Odcinek Witkowo – Mogilno – Barcin miał według relacji Gazety Grudziądzkiej (1904/87) ułatwić komunikację niemieckim kolonistom zamieszkującym te tereny. Na przestrzeni lat toczyły się dyskusje o docelowym przebiegu trasy. 14 lipca 1911 roku ogłoszono, iż finansowanie na budowę nowej linii kolejowej otrzymał odcinek Mogilno-Orchowo. Budowę linii rozpoczęto w 1913 roku. Największe problemy sprawiało pokonanie Jeziora Mogileńskiego. Wał, kilkukrotnie budowany przez jezioro, ulegał zawaleniu. Ostatecznie zdecydowano o wybudowaniu mostu na przesmyku między jeziorami Mogileńskim i Żabieńskim, który jest jednym z najokazalszych na całej linii; jego jednoprzęsłowa, stalowa, w całości nitowana konstrukcja z 1916, podparta na 2 betonowych przyczółkach, zachowała się do dzisiaj w miejscowości Żabno[4]. Odcinek Mogilno – Kwieciszewo uruchomiono 2 października 1916 roku, natomiast kilka tygodni później linię przedłużono do stacji Gębice. Odcinek do Orchowa uruchomiono w 1921 roku[5]. Na całej trasie znajduje się aż 25 mostów i wiaduktów, które umożliwiają bezkolizyjny ruch pociągów. Trasa wiedzie przez malownicze tereny polodowcowe z wieloma jeziorami rynnowymi. W 1960 linią kursowały trzy pary pociągów, w tym jedna para bezpośrednio z Barcina. Czas przejazdu wynosił od 46 minut do 71 minut; różnica ta wynikała z doczepiania do niektórych składów także wagonów towarowych, które pozostawiano na stacjach pośrednich: Kwieciszewo, Gębice, Procyń i Różanna. Ostatni pociąg pasażerski przejechał tą trasą w 1987 roku, pomimo przeprowadzonego w 1984 remontu linii[6]. W rezultacie Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów, ważny od 31.05.1987 do 28.05.1988, informuje o „wstrzymaniu ruchu pociągów pasażerskich do odwołania”. Ruch pociągów towarowych zawieszono w 1994 roku.

Pod koniec maja 2015 PKP poinformowało gminę Mogilno i gminę Orchowo o podjęciu czynności zmierzających do fizycznej likwidacji linii. 24 września 2015 władze lokalne oraz miejscowi sympatycy kolei doszli w Bydgoszczy do porozumienia z przedstawicielami PKP, zgodnie z którym zaniechano zamiaru likwidacji linii.

W porównaniu z linią Mogilno – Strzelno, linia Mogilno – Orchowo nie jest linią zdewastowaną. Między Kwieciszewem a Gębicami skradzionych zostało około 150 metrów torów, natomiast w Orchowie spróchniały drewniane podrozjezdnice. Na całej linii (z wyjątkiem rozjazdów) podkłady są betonowe. W przypadku wznowienia przewozów wymagany byłby remont bieżący linii połączony z wymianą mostownic na mostach.

10 stycznia 2018 burmistrz Mogilna poinformował, że pojawił się podmiot zainteresowany uruchomieniem przewozów towarowych do Orchowa[7].

Od 2004 roku na linii działa kolej drezynowa prowadzona przez działaczy Mogileńskiego Stowarzyszenia Sympatyków Kolei[8].

17 marca 2024 odbył się, zorganizowany przez Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Rozwoju Transportu Publicznego, protest przeciwko likwidacji linii. Do tego czasu rozebrano ponad kilometr trasy[9].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Instrukcja Id-12 (D-29): Wykaz linii. Stan na dzień 7 grudnia 2021 r.
  2. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Regulamin przyznawania i korzystania z tras na udostępnianych liniach kolejowych w ramach rozkładu jazdy 2003/2004.
  3. Marek Torzewski, Gnieźnieńska i Wrzesińska Koleje Wąskotorowe, Poligrafia Bracia Szymańscy, Warszawa 2006
  4. Rdzewiejący most kolejowy w Żabnie zbudowany przez serbskich jeńców
  5. Marek Pisarski, Koleje Polskie 1842-1972, wyd. WKŁ, Warszawa 1974
  6. SRJP ważny od 01.06.1986 do 30.05.1987, tabela 314
  7. Damian Stawski Ruch kolejowy ma zostać przywrócony, Pałuki i Ziemia Mogileńska nr 1353 (3/2018)
  8. Gmina Mogilno. Zabytkowa linia kolejowa Mogilno - Orchowo, mogilno.pl [dostęp: 7.01.2022].
  9. Linia kolejowa nr 239 idzie na złom. "Skandal to mało powiedziane". rynek-kolejowy.pl, 2024-03-19. [dostęp 2024-03-19]. (pol.).