Linia kolejowa nr 211 – drugorzędna linia kolejowa łącząca Chojnice z Kościerzyną przez Brusy i Lipusz. Położona w województwie pomorskim oraz na obszarze działania PKP PLK Zakładu Linii Kolejowych w Gdyni. Linia na całej długości wyposażona jest w elektromagnesy SHP. Na całej długości linia jest jednotorowa i niezelektryfikowana.
Linia kolejowa nr 211 rozpoczyna się na stacji Chojnice, po czym w kierunku wschodnio/północno-wschodnim biegnie równolegle do linii 203. Następnie linia odchodzi na południe, by wspiąć się na wiadukt nad torami linii 203, po czym skręca o 90° w lewo. Już za Powałkami linia zaczyna skręcać na północny wschód aż do Żabna koło Chojnic. Po minięciu tego przystanku linia biegnie na północ, po czym omijając przeszkody terenowe dociera do Lipusza. W Lipuszu skręca w prawo w kierunku wschodnio/północno-wschodnim i dochodzi do linii 201, którą przekracza na wiadukcie. Następnie obie linie prawie równolegle biegną do Kościerzyny.
Linia kolejowa nr 211 na odcinku Chojnice-Kościerzyna wpisuje się w Kaszubski Korytarz Transportowy, natomiast na odcinku Kościerzyna-Lipusz (i dalej do Bytowa) w korytarz pojezierny[4].
Linia kolejowa łącząca Chojnice z Kościerzyną była budowana w dwóch etapach na przełomie XIX i XX wieku. Odcinek pierwszy z Kościerzyny do Lipusza został oddany do użytku 1 grudnia 1900[5]. Trasa była przejezdna już latem 1900 podczas budowy linii do Bytowa[6]. 15 lipca 1901 linia została przedłużona do Bytowa (obecnie łącznica nr 738 i linia kolejowa nr 212). Początkowo ruch na linii był niewielki (3 pary pociągów lokalnych)[7]. Odcinek z Lipusza do Chojnic został natomiast otwarty 1 lipca 1902[5]. Podczas otwarcia tej linii w Brusach zorganizowano festyn kultury niemieckiej[8].
W 1978 PKP zapowiadała szybkie wycofanie parowozów z ruchu pasażerskiego oraz z ruchu towarowego na liniach o trudnym profilu w Północnej DOKP. W 1978 na terenie całej dyrekcji było 13 sprawnych parowozów, głównie obsługujących manewry. Ostra zima 1978/1979 spowodowała jednak powrót parowozów[12].
1 kwietnia 1991 zamknięto parowozownię w Kościerzynie (obecnie jest to Muzeum Kolejnictwa), a wraz z nią zakończyła się obsługa planowych pociągów w trakcji parowej. Pozostawiono jedynie parowozy obsługujące pociągi turystyczne (retro)[12].
W 1992 w relacji Kościerzyna-Gdynia pojawiły się pierwsze szynobusy serii SA101, które okazały się wówczas za małe i wkrótce zostały przeniesione na linie o mniejszych potokach podróżnych, w tym na trasę Chojnice-Kościerzyna[13]. W 1993 zawieszono połączenia relacji Kościerzyna - Lipusz - Bytów co spowodowało, iż linią nr 211 jeździły tylko pociągi relacji Chojnice - Kościerzyna, Chojnice - Brusy i Lipusz - Kościerzyna[14].
W marcu 2001 dzięki interwencji i dofinansowaniu samorządu województwa pomorskiego linia została uratowana przed likwidacją[15].
W 2004 od 12 kwietnia do 30 czerwca zawieszono ruch pociągów. Połączenie było jednak realizowane autobusową komunikacją zastępczą[16]. Oficjalnym powodem zawieszenia był remont[17], jednakże samorząd województwa pomorskiego zaprotestował przeciwko tej decyzji PKP PR, gdyż uznał to za preludium do likwidacji tej linii[18].
W czerwcu 2011 z powodu remontu torów pomiędzy Tczewem a Gdańskiem pociągi towarowe jeździły objazdem przez Bąk i Kościerzynę. 29 czerwca 2011 na linii 201 tuż przed mostem na Wierzycy wykoleił się pociąg towarowy relacji Gdynia Port-Lublin; uszkodzeniu uległo 300 metrów toru oraz jedno z przęseł mostu. Szlak pomiędzy Kościerzyną a Bąkiem musiał z tego powodu zostać zamknięty; wymusiło to dodatkowy objazd linią 211. Objazd ten spowodował jeszcze większe problemy i zmniejszenie przepustowości połączenia obsługującego port w Gdyni[19]. W 2015 rozpoczął się pierwszy remont linii kolejowej na odcinku Powałki – Męcikał[20], natomiast od końca października do pierwszej połowy grudnia 2016 trwała rewitalizacja na odcinkach Chojnice – Powałki oraz Męcikał – Żabno koło Chojnic – Brusy. Po ich zakończeniu wzrośnie prędkość szlakowa z obecnych 50–80 km/h i pociągi pasażerskie oraz autobusy szynowe pojadą na tym odcinku 120 km/h z lokalnymi ograniczeniami do 80 km/h[21].
Dworce na linii kolejowej nr 211 są zbudowane w różnych stylach. Największym oraz najstarszym dworcem jest ceglany, wielobryłowy dworzec w Chojnicach. Drugim pod względem metrażu jest, również wielobryłowy, dworzec w Kościerzynie. Następną grupę stanowią dwa typowo pruskie dworce w Brusach i Lipuszu, składające się z bryły głównej oraz przybudówek. Najliczniejszą grupę stanowią małe pruskie dworce, składające się z niewielkiej poczekalni, miejsca na kasę oraz niewielkiego mieszkania. Dworce te w wyniku modernizacji utraciły wiele szczegółów architektonicznych i dość mocno się od siebie różnią. Kolejną grupą stanowią dworce o architekturze socrealistycznej[22].
SA104 jako pociąg relacji Kościerzyna-Chojnice na stacji początkowej
Linia kolejowa nr 211 jest typową linią lokalną z regularnym ruchem pasażerskim na całej długości. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 2015/2016 podaje 3 pary pociągów całorocznych relacji Chojnice-Kościerzyna oraz dodatkowo jedną parę „szkolną” kursującą w dni robocze oprócz wakacji i ferii pomiędzy Chojnicami a Brusami[37]. W rozkładzie jazdy 2016/2017 przewidziane są 2 pary pociągów całorocznych Kościerzyna - Chojnice uzupełnianych przez kolejową komunikację autobusową uzupełniającą - 2 pary codzienne z Chojnic do Kościerzyny i 1 parę „szkolną” z Dziemian Kaszubskich do Chojnic[38]. Oddział Pomorski Przewozów Regionalnych, w związku z okrojeniem oferty do 2 par pociągów, ogłosił przetarg na kolejową komunikację zastępczą na odcinku Chojnice - Kościerzyna (codziennie 2 pary) oraz Dziemiany Kaszubskie – Chojnice (1 para w dni szkolne)[39].
Ruch towarowy na linii jest niewielki, szczególnie pomiędzy Chojnicami a Lipuszem. Większość pociągów towarowych przejeżdżających tędy obsługuje przemysł w Bytowie[5]. Linia ta jest objazdem dla odcinka Bąk-Kościerzyna, który jest używany do objazdów odcinka Tczew-Gdynia Główna[19].
French
Deutsch
