Qambiya Respublikası seksual of The Gambia Qambiya
Bayraq Gerb
Şüarı: ing. Progress, Peace, Prosperity (Tərəqqi, Sülh, Çiçəklənmə)
Himni: For The Gambia Our Homeland
Paytaxtı	Bancul
Ən böyük şəhəri	Serekunda
Rəsmi dilləri	ingilis dili və digər yerli dillər 9-yerli dil
Etnik qrupları	mandinka - 42%, fula - 18%, volof - 16%, cola - 10%, seraxuli - 9%
Dini	İslam
İdarəetmə forması	İslam Respublikası
• Prezident	Adama Berrou
• Vise-prezident	Halifa Sallah
Qurulması
Tarixi
• Böyük Britaniyadan müstəqillik elan olunub	18 fevral 1965
• Yaranması	1965
Ərazisi
• Ümumi	11300 (167-ci yer)
• Su (%)	10
Əhalisi
• 2015 təxmini	1 940 min (149-cu yer)
• 15.IV.2013 siyahıya alma	1 882 450
• Sıxlıq	171/km2 (442.9/kv. mil)
ÜDM (AQP)	2014-cü təxmini
• Ümumi	3 362 milyon (180-ci)
• Adam başına	1 700 (210-cu)
Valyutası	Dalasi
Saat qurşağı	UTC 0
Telefon kodu	220
ISO 3166 kodu	GM
İnternet domeni	.gm

Qamniyanın siyasi xəritəsi

Qambiya (ing. The Gambia) və ya rəsmi adı ilə Qambiya Respublikası (ing. Republic of The Gambia) — Qərbi Afrikada dövlət. Qambiya ərazicə Afrikanın ən kiçik ölkələrindəndir. Şimaldan, şərqdən və cənubdan Seneqalla həmsərhəddir. Qərbdən isə Atlantik okeanı ilə əhatə olunmuşdur. Paytaxtı Bancul, ən böyük şəhəri Serekunda ümumi sahəsi 10,689 kvadrat kilometrdir. Qambiya 18 fevral 1965-ci ildə Böyük Britaniyanın müstəmləkəçiliyindən azad olaraq və Millətlər Birliyinə daxil olmuşdur. Ölkə iqtisadi inkişafı səviyyəsinə görə dünyanın ən yoxsul ölkələrindən biridir.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qambiyanın Müstəqiliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1960-cı ildə Britaniya Protektoratı olan Qambiyaya seçki hüququ verildi və Qanunvericilik Şurasını 34 nəfərdən ibarət Nümayəndələr Palatası (House of Representatives) əvəz etdi. 1962-ci ildə baş nazir və Qubernator Sədirlik etdi,8 digər nazirliklərin də daxil olduğu İdarə Heyəti yaradıldı. Mütərəqqi Xalq Partiyasının lideri Dauda Jawara birinci baş nazir oldu. 1963-cü il Oktyabrın 4-də Qambiya tam özünüidarə hüququ qazandı. 1965-ci ildə qüvvəyə minən müstəqil Qambiya Konstitusiyasına görə ölkə Birliyi çərçivəsində konstitusiya monarxiya elan olundu. 1970-ci il aprelin 23-də keçirilən Referendumla Qambiya respublika oldu. 1981-ci ilin iyulunda ölkədə bir üsyan oldu və seneqallı əsgər tərəfindən yatırıldı, qiyam zamanı 500–800 nəfər şəhid oldu və iqtisadiyyata böyük maddi ziyan dəydi.

Seneqambiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsas məqalə: Seneqambiya Konfederasiyası

1982-ci ilin fevralında Qambiya Seneqal ilə birlikdə Seneqambiya Konfederasiyası yaradır. Bu zaman ərazicə və əhali sayına görə kiçik olan Qambiya özünün hökumətinə, müstəqil maliyyə və xarici siyasətinə malik olur. Konfederasiya daxilində xarici siyasətin koordinasiya ediməsi, silahlı qüvvələrin, xüsusi xidmətin və nəqliyyat infrastrukturunun birləşdirilməsi nəzərdə tutulmuşdu. Sonradan Qambiya konfederasiyanın idarə edilməsində rolunun artırılmasını tələb etməyə başladı. Fikir ayrılıqlarına görə konfederasiya 1989-cu ildə fəaliyyətini dayandırdı. Sonrakı dövrdə hər iki dövlətin münasibətləri gərgin olaraq qalır.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qambiya

Qambiyanın prezidenti Yəhya Camme 2015-ci ildə Qambiyanı İslam Respublikası elan etdi. Bununla da Qambiya İran, Pakistan, Əfqanıstan və Mavritaniyadan sonra 5-ci İslam Respublikası oldu.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qambiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.