Jan XII (papież) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan XII
Ioannes Duodecimus
Oktawian
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Kraj działania

Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

ok. 937
Rzym

Data i miejsce śmierci

14 maja 964
Rzym

Miejsce pochówku

bazylika św. Jana na Lateranie

Papież
Okres sprawowania

955–963 i 964

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

rzymskokatolicki

Kreacja kardynalska

brak danych

Kościół tytularny

S. Maria in Domnica

Pontyfikat

16 grudnia 955

Jan XII (łac. Ioannes XII, właśc. Oktawian, ur. ok. 937, zm. 14 maja 964[1]) – papież w okresie od 16 grudnia 955 do 4 grudnia 963 i od lutego 964 do kwietnia 964[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Przed wyborem na papieża

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Rzymie, jako Oktawian, syn Alberyka II[1]; pochodził z rodu Tusculum[3]. Na wyraźną prośbę swojego ojca (co było pogwałceniem dekretu Symmachusa z 499 roku) został wybrany papieżem w wieku osiemnastu lat[2]. Oktawian, w chwili wyboru miał już święcenia kapłańskie; przyjął imię Jan XII[2].

Pontyfikat

[edytuj | edytuj kod]

Jan sprawował zarówno władzę duchową, jak i świecką, jednak nie interesował się sprawami duchownymi – źródła podają, że zamienił Pałac Laterański w dom publiczny[2]. Był najmłodszym papieżem w historii Kościoła. Za jego pontyfikatu rozpoczął się nowy okres w dziejach Państwa Kościelnego (papiestwa) – związek ze Świętym Cesarstwem Rzymskim[1]. Jan XII, w zamian za pomoc w odzyskaniu Kapui i Benewentu, koronował króla Niemiec Ottona I na cesarza (2 lutego 962), któremu całkowicie się podporządkował pod naciskiem rzymskiej opozycji[2]. Państwo Kościelne odzyskało utracone ziemie, ale cesarz zawiódł papieża, bo wprowadzając „przywilej Ottoniański”, przywrócił obowiązek składania przez kolejnych następców św. Piotra przysięgi na wierność cesarzowi, a także konieczność zatwierdzania wybranego kandydata przez cesarza[1].

Jan XII nadał paliusze arcybiskupom: CanterburyDunstanowi i Yorku – Oksydelowi[2]. W kwestii chrystianizacji Słowian, papież podporządkował przyszłe biskupstwa arcybiskupstwu magdeburskiemu, które miało mieć wkrótce nadany status metropolii[1].

Abdykacja

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszej połowie X wieku w klasztorze benedyktynów w opactwie w Cluny zaczęto głośno mówić o potrzebie reformy Kościoła. Podczas swojego pontyfikatu Jan XII zaczął spiskować z Berengarem i jego synem Adalbertem, a także z Węgrami, przeciwko Ottonowi[2]. Zirytowany tym cesarz przybył do Rzymu i zajął miasto 1 listopada 963, natomiast papież uciekł do Tivoli, plądrując wcześniej skarbiec kościelny[2]. Pięć dni później, Otton zwołał kler rzymski i przeprowadził synod, na którym oskarżono zaocznie Jana XII o zdradę, morderstwo i nieobyczajność[1]. Ponieważ Jan, pomimo wielu wezwań, nie stawił się, by złożyć wyjaśnienia, synod złożył go z urzędu 4 grudnia 963 i zastąpił go Leonem VIII, który został wyświęcony dwa dni później[2].

Powrót i śmierć

[edytuj | edytuj kod]

3 stycznia 964 roku Jan powrócił do Rzymu i wywołał powstanie, które zostało krwawo stłumione[2]. Jednak, gdy pod koniec stycznia cesarz Otton wyjechał, w lutym Jan ponownie wstąpił na Stolicę Piotrową, zmuszając Leona do ucieczki[2]. Wobec swoich przeciwników Jan zastosował ciężkie represje, anulował święcenia Leona VIII i dekrety cesarskie na synodzie 26 lutego 964[2]. Jednak wkrótce potem Otton powrócił do Rzymu, co w kwietniu zmusiło Jana do ucieczki do Kampanii, gdzie miał umrzeć miesiąc później na atak serca[2].

Okoliczności śmierci są jednak niepewne. Istnieje legenda mówiąca, że zmarł na udar mózgu w trakcie cudzołóstwa. Według innych podań został zabity[4] przez męża kobiety, z którą dopuścił się cudzołóstwa[5].

Był ostatnim papieżem okresu pornokracji.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 61-62. ISBN 83-7006-437-X.
  2. a b c d e f g h i j k l m John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 177-179. ISBN 83-06-02633-0.
  3. Conti di Tusculo. Foundation for Medieval Genealogy. [dostęp 2012-11-18]. (ang.).
  4. I. Ławrecki: Kardynałowie. Warszawa: Książka i Wiedza, 1965, s. 24.
  5. Jean Mathieu-Rosay: Prawdziwe dzieje papieży. Od królestwa niebieskiego do królestw doczesnych. Warszawa: Wydawnictwo al fine, 1996, s. 137. ISBN 83-86829-60-5.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Pope John XII. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-11-12]. (ang.).