Emmanuelle Riva – Wikipedia, wolna encyklopedia

Emmanuelle Riva
	; Emmanuelle Riva (1962)
Imię i nazwisko	Paulette Germaine Riva
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1927 ; Cheniménil
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 2017 ; Paryż
Zawód	aktorka
Lata aktywności	1952-2017
	Multimedia w Wikimedia Commons

Emmanuelle Riva, właśc. Paulette Germaine Riva (ur. 24 lutego 1927 w Cheniménil, zm. 27 stycznia 2017 w Paryżu^[1]) – francuska aktorka filmowa i teatralna.

W 2013 w wieku 86 lat otrzymała pierwszą i jedyną w swej karierze nominację do Oscara za pierwszoplanową rolę w filmie Miłość (2012) austriackiego reżysera Michaela Hanekego. Tym samym przeszła do historii jako najstarsza aktorka nominowana do tej nagrody w kategorii Najlepsza aktorka pierwszoplanowa. Rola w filmie przyniosła jej także Cezara oraz nagrodę BAFTA. Nominację do nagrody BAFTA otrzymała również za rolę w filmie Hiroszima, moja miłość (1959) Alaina Resnais. W 1962 otrzymała Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki na 23. MFF w Wenecji za film Thérèse Desqueyroux.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się jako Paulette Germaine Riva. Dorastała w Remiremont. Była jedynym dzieckiem Jeanne i Alfreda Riva. Jej ojciec był Włochem. Mimo sprzeciwu rodziny Emmanuelle w wieku 26 lat przeniosła się do Paryża, aby rozpocząć karierę aktorki. Wcześniej pracowała jako krawcowa. Po wielkim sukcesie filmu Hiroszima, moja miłość, Riva była zasypywana ofertami ról, jednak wszystkie odrzucała, nie będąc zainteresowana kinem komercyjnym. Nigdy nie chciała też, jak sama stwierdzała, zostać gwiazdą, a jedynie robić to, co kocha. Grała między innymi u takich reżyserów, jak Jean-Pierre Melville czy Krzysztof Kieślowski. W ciągu całej kariery zdobyła wiele prestiżowych nagród. Film Miłość Michaela Henekego przyniósł jej uznanie krytyków na całym świecie. Jest uważana za jedną z ikon francuskiej Nowej Fali. Do późnej starości występowała w teatrze. Była także poetką. Nigdy nie wyszła za mąż. Jej wieloletni partner zmarł w 1999 roku.

Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]

Hiroszima, moja miłość (1959) jako Ona (Elle)
Kapo (1959) jako Terese
Ksiądz Leon Morin (1961) jako Barny
Niezwykła podróż Baltazara Kobera (1988) jako matka
Pożegnalny list (1991) jako pani Malka, matka Davida
Trzy kolory. Niebieski (1993) jako pani Vignon, matka Julie
XXL (1997) jako Sonia Stern
Salon piękności Venus (1999) jako ciotka Lyda
Mocne alibi (2008) jako Geneviève Herbin
Człowiek i jego pies (2009) jako kobieta w kościele
Miłość (2012) jako Anne Laurent
Paryż na bosaka (2016) jako Martha

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Matt Schudel: Emmanuelle Riva, oldest actress to be nominated for Academy Award, dies at 89. washingtonpost.com, 2017-01-28. [dostęp 2017-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-30)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Emmanuelle Riva w bazie IMDb (ang.)
Emmanuelle Riva w bazie Filmweb

[WP-1] Matt Schudel: Emmanuelle Riva, oldest actress to be nominated for Academy Award, dies at 89. washingtonpost.com, 2017-01-28. [dostęp 2017-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-30)]. (ang.).

[1]

1950–1959	Vivien Leigh brytyjska/ Simone Signoret zagraniczna(1952) Audrey Hepburn brytyjska/ Leslie Caron zagraniczna(1953) Yvonne Mitchell brytyjska/ Cornell Borchers zagraniczna(1954) Katie Johnson brytyjska/ Betsy Blair zagraniczna(1955) Virginia McKenna brytyjska/ Anna Magnani zagraniczna(1956) Heather Sears brytyjska/ Simone Signoret zagraniczna(1957) Irene Worth brytyjska/ Simone Signoret zagraniczna(1958) Audrey Hepburn brytyjska/ Shirley MacLaine zagraniczna(1959)
1960–1969	Rachel Roberts brytyjska/ Shirley MacLaine zagraniczna(1960) Dora Bryan brytyjska/ Sophia Loren zagraniczna(1961) Leslie Caron brytyjska/ Anne Bancroft zagraniczna(1962) Rachel Roberts brytyjska/ Patricia Neal zagraniczna(1963) Audrey Hepburn brytyjska/ Anne Bancroft zagraniczna(1964) Julie Christie brytyjska/ Patricia Neal zagraniczna(1965) Elizabeth Taylor brytyjska/ Jeanne Moreau zagraniczna(1966) Edith Evans brytyjska/ Anouk Aimée zagraniczna(1967) Katharine Hepburn (1968) Maggie Smith (1969)
1970–1979	Katharine Ross (1970) Glenda Jackson (1971) Liza Minnelli (1972) Stéphane Audran (1973) Joanne Woodward (1974) Ellen Burstyn (1975) Louise Fletcher (1976) Diane Keaton (1977) Jane Fonda (1978) Jane Fonda (1979)
1980–1989	Judy Davis (1980) Meryl Streep (1981) Katharine Hepburn (1982) Julie Walters (1983) Maggie Smith (1984) Peggy Ashcroft (1985) Maggie Smith (1986) Anne Bancroft (1987) Maggie Smith (1988) Pauline Collins (1989)
1990–1999	Jessica Tandy (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Susan Sarandon (1994) Emma Thompson (1995) Brenda Blethyn (1996) Judi Dench (1997) Cate Blanchett (1998) Annette Bening (1999)
2000–2009	Julia Roberts (2000) Judi Dench (2001) Nicole Kidman (2002) Scarlett Johansson (2003) Imelda Staunton (2004) Reese Witherspoon (2005) Helen Mirren (2006) Marion Cotillard (2007) Kate Winslet (2008) Carey Mulligan (2009)
2010–2019	Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Emmanuelle Riva (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Emma Stone (2016) Frances McDormand (2017) Olivia Colman (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2029	Frances McDormand (2020) Joanna Scanlan (2021) Cate Blanchett (2022) Emma Stone (2023)

1932–1959	Helen Hayes (1932) Katharine Hepburn (1934) Paula Wessely (1935) Annabella (1936) Bette Davis (1937) Norma Shearer (1938) Luise Ullrich (1941) Kristina Söderbaum (1942) Anna Magnani (1947) Jean Simmons (1948) Olivia de Havilland (1949) Eleanor Parker (1950) Vivien Leigh (1951) Ingrid Bergman (1952) Lilli Palmer (1953) Maria Schell (1956) Dzidra Ritenberga (1957) Sophia Loren (1958) Madeleine Robinson (1959)
1960–1989	Shirley MacLaine (1960) Suzanne Flon (1961) Emmanuelle Riva (1962) Delphine Seyrig (1963) Harriet Andersson (1964) Annie Girardot (1965) Natalja Arinbasarowa (1966) Shirley Knight (1967) Laura Betti (1968) Darling Légitimus (1983) Pascale Ogier (1984) Valeria Golino (1986) Kang Soo-yeon (1987) Isabelle Huppert / Shirley MacLaine (1988) Peggy Ashcroft i Geraldine James (1989)
1990–2009	Gloria Münchmeyer (1990) Tilda Swinton (1991) Gong Li (1992) Juliette Binoche (1993) Maria de Medeiros (1994) Isabelle Huppert i Sandrine Bonnaire (1995) Victoire Thivisol (1996) Robin Tunney (1997) Catherine Deneuve (1998) Nathalie Baye (1999) Rose Byrne (2000) Sandra Ceccarelli (2001) Julianne Moore (2002) Katja Riemann (2003) Imelda Staunton (2004) Giovanna Mezzogiorno (2005) Helen Mirren (2006) Cate Blanchett (2007) Dominique Blanc (2008) Ksienija Rappoport (2009)
od 2010	Ariane Labed (2010) Deannie Yip (2011) Hadas Jaron (2012) Elena Cotta (2013) Alba Rohrwacher (2014) Valeria Golino (2015) Emma Stone (2016) Charlotte Rampling (2017) Olivia Colman (2018) Ariane Ascaride (2019) Vanessa Kirby (2020) Penélope Cruz (2021) Cate Blanchett (2022) Cailee Spaeny (2023)

1988-1999	Carmen Maura (1988) Ruth Sheen (1989) Carmen Maura (1990) Clotilde Courau (1991) Juliette Binoche (1992) Maia Morgenstern (1993) Emily Watson (1996) Juliette Binoche (1997) Élodie Bouchez Natacha Régnier (1998) Cecilia Roth (1999)
2000-2019	Björk (2000) Isabelle Huppert (2001) Catherine Deneuve Isabelle Huppert Emmanuelle Béart Fanny Ardant Virginie Ledoyen Danielle Darrieux Ludivine Sagnier Firmine Richard (2002) Charlotte Rampling (2003) Imelda Staunton (2004) Julia Jentsch (2005) Penélope Cruz (2006) Helen Mirren (2007) Kristin Scott Thomas (2008) Kate Winslet (2009) Sylvie Testud (2010) Tilda Swinton (2011) Emmanuelle Riva (2012) Veerle Baetens (2013) Marion Cotillard (2014) Charlotte Rampling (2015) Sandra Hüller (2016) Alexandra Borbély (2017) Joanna Kulig (2018) Olivia Colman (2019)
2020-	Paula Beer (2020) Jasna Đuričić (2021) Vicky Krieps (2022) Sandra Hüller (2023)