Belarus Milli Kitabxanası — Vikipediya

Belarus Milli Kitabxanası
Нацыянальная бібліятэка Беларусі
Ümumi məlumatlar
Ölkə Belarusiya
Tipi milli elmi kütləvi kitabxana
Yaradılıb 15 sentyabr 1922 (101 il əvvəl) (1922-09-15)
Ünvan Minsk, İstiqlal prospekti, 116
Telefon (+375 17) 368 37 37
Fondu
Fondun həcmi 9,8 milyon nüsxə
Fondun tərkibi kitablar, dövri nəşrlər, notalar, səs yazıları, bədii nəşrlər, kartoqrafik nəşrlər, elektron nəşrlər, elmi əsərlər, sənədlər və s.
Digər məlumatlar
Direktor Oksana Yurevna Knijnikova[1]
ISIL kodu BY-HM0000
Sayt nlb.by
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Belarus Milli Kitabxanası(bütöv adı — "Belarusiya Milli Kitabxanası" Dövlət Təşkilatı, belar. Дзяржаўная ўстанова «Нацыянальная бібліятэка Беларусі») — Belarusiyanın əsas beynəlxalq elmi kitabxanasıdır. Kitabxananın direktoru 2021-ci ilin may ayına qədər, pedaqoji elmlər doktoru, professor R. S. Motulski olmuşdur.

Binası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bina 73.7 m hündürlüyündə (23 mərtəbə) və 115.000 ton ağırlığında (kitabları nəzərə almadan) rombikuboktaedrdir.[2] Bina sahəsi 19,5 min kvadratmetrdir; binanın ümumi sahəsi - 113,7 min kvadrat metr, o cümlədən kitab depozitləri - 54,9 min kvadrat metr; binanın tikinti həcmi - 421,6 min m³, anbarlar daxil olmaqla - 200,6 min m³-dir. Yeni bina 5-10 kq daşıma qabiliyyətinə malik monoraylardan və konteynerlərdən ibarət olan Telelift avtomatlaşdırılmış ədəbiyyat çatdırma sistemi ilə təchiz edilmişdir. Yeni bina 5-10 kq daşıma qabiliyyətinə malik monoraylardan və konteynerlərdən ibarət olan Telelift avtomatlaşdırılmış ədəbiyyat çatdırma sistemi ilə təchiz edilmişdir.[3]

Binanın işıqlandırması, hər gün gün batanda açılan və gecə yarısına qədər işləyən, LED qruplarına əsaslanan 1985 m² çox rəngli ekrandır (media fasadı). Üzərindəki naxış və nümunələr dəyişir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Belarus Milli Kitabxanası, 1922 -ci ildə BSSR Xalq Komissarları Sovetinin fərmanı ilə Belarus Dövlət Universitetinin (BSU) Belarusiya Dövlət və Universitet Kitabxanası olaraq quruldu. Açılış zamanı kitabxananın fondu cəmi 60 min nüsxədən ibarət idi ki, onlardan 1,1 min nəfər istifadə edirdi. Açılış zamanı kitabxananın fondu cəmi 60 min nüsxədən ibarət idi ki, onlardan 1,1 min nəfər istifadə edirdi. BSSR Xalq Komissarları Sovetinin 14 may 1926 -cı il tarixli qərarı ilə kitabxana Belarusiya Dövlət Universiteti nəzdindən çıxarılaraq Belarusiya Dövlət Kitabxanasına çevrildi. 1932 -ci ildə kitabxanaya V.İ.Leninin adı verildi. Elə həmin il kitabxana memar Q. Lavrov tərəfindən konstruktivist üslubda yenidən quruldu.

1941 -ci ilin əvvəlində kitabxana fondunda 2 milyondan çox cild var idi, oxucuların sayı 15 min nəfər idi. Onun gələcək inkişafı Böyük Vətən Müharibəsi vaxtı yarımçıq qaldı. Minsk azad edilərkən kitabxananın 2 milyonluq fondunun yalnız 320 min nüsxəsi qalmışdı.

19 may 1992 -ci ildə BSSR-in V.İ. Lenin adına Dövlət Kitabxanası Belarus Milli Kitabxanası adlandırıldı. Bu vaxta qədər kitabxana üçün yeni bina tikmək lazım gəldi. BSSR Dövlət Kitabxanasının rombokuboktaedr şəklində yeni binasının dizaynı memarlar M.K. Vinoqradov və V.V.Kramarenko tərəfindən 1980-ci illərin sonlarında hazırlanmış və 1989-cu ildə ümumittifaq müsabiqəsində qalib gəlmişdir. Ancaq onu yalnız 15 ildən çox sonra həyata qaytarmaq mümkün idi.

Səddam Hüseyn bu kitabxananın tikintisinə 500 min dollar töhfə vermişdi.[4][5]

Tikinti 2 noyabr 2002-ci ildə, Vostok-1 yaşayış massivindən və Vostok metro stansiyasından bir qədər aralıda başladı.[6] Tikintidə 5 minə yaxın mütəxəssis iştirak etmişdir. Kommunal, təmizləyici qurğular, enerji təchizatı sistemi, xarici kommunalları olan qazanxana da daxil olmaqla ilk işə salınma kompleksinin qəbulu 2005-ci ilin oktyabr ayında həyata keçirilmişdir. Bitişik ərazidə də abadlıq işləri aparılıb (2016-2018-ci illərdə qonşu ticarət mərkəzi üçün dayanacaq tikilməsi üçün parkın şərq hissəsi sökülüb).

2005 -ci ilin dekabr ayının sonunda tamamlamış ikinci kompleks, kitab depozitinin, oxu zallarının və ofis binalarının, bütün mühəndislik və informasiya sistemlərinin, habelə sosial-mədəni mərkəzin istifadəyə verilməsini nəzərdə tutur. Buraya çoxfunksiyalı konfrans zalı, iş görüşmələri və danışıqlar mərkəzi, musiqi və incəsənət salonu, muzey kompleksi və sənət qalereyası daxildir.

Üçüncü mərhələnin başlaması ilə, heyət və istifadəçi xidmətləri, prezidentin ofisini, iki konfrans salonunu, bir zirvə salonunu və əlaqəli imkanları özündə birləşdirən beynəlxalq görüş mərkəzini özündə birləşdirən informasiya texnologiyaları sistemləri kompleksi işə düşdü. 31 may 2006 -cı ildə həyata keçirilən bu obyektlərin istifadəyə verilməsi kitabxananı oxuculara açmağa imkan verdi. İnformasiya texnologiyaları sistemləri kompleksi (dördüncü buraxılış kompleksi) tam olaraq 2006 -cı ilin oktyabrında fəaliyyətə başladı.

10 yanvar 2006 -cı ildə kitab fondlarının (altı fərqli binadan) yeni kitabxana binasına köçürülməsinə başlandı. Saat 11:00-da yük maşını xüsusi qablara yüklənmiş müxtəlif dillərdəki ilk üç ton ədəbiyyat və dövri nəşrlərlə birlikdə binaya gəldi. Kitab kolleksiyalarının köçürülməsi bir neçə ay davam etdi. Nəhayət, kitabxananın səkkizinci mərtəbəsində yerləşdirilmiş erkən nəşrlər də daxil olmaqla nadir nəşrlər köçürüldü.

Milli Kitabxananın yeni binasının açılışı 16 iyun 2006 -cı ildə baş tutdu. Açılış mərasiminə ölkə prezidenti Aleksandr Lukaşenko da ( №1 oxucu biletini alan) qatıldı. Hewlett-Packard, məlumat saxlama sistemlərinin və serverlərin tədarükü üzrə tenderdə qalib gəldi. Onun nümayəndələrinə görə, MDB-də kitabxananın açıldığı dövrdə bu səviyyəli kitabxana yox idi.

Xidmətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hal-hazırda Belarusiya Milli Kitabxanası ziyarətçilərə geniş məlumat və sosial -mədəni xidmətlər, eləcə də bir sıra əlavə xidmətlər təklif edir.

Məlumat xidmətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məlumat xidmətləri — İstifadəçilər üçün məlumat xidməti Belarus Milli Kitabxanasının əsas vəzifələrindən biridir. Kitabxananın əsas vəzifəsi istifadəçilərin informasiya ehtiyaclarını ödəməkdir. Bu məqsədlə, bir çoxu kitabxanadan kənarda, internet vasitəsi ilə istifadə edilə bilən geniş məlumat xidmətləri təklif olunur.

Virtual xidmətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Belarusiya Milli Kitabxanası, resurslarından və xidmətlərindən uzaqdan istifadə edə biləcəyiniz bir çox virtual xidmətlər təqdim edir.

Virtual oxu zalı elektron informasiya mənbələrinə uzaqdan çıxışı təmin edir. Milli Kitabxananın və tərəfdaş təşkilatların resursları sərbəst şəkildə mövcuddur, dünya istehsalçılarının resursları yalnız kitabxananın ərazisində yerləşən kompüterlərdən və tərəfdaş təşkilatlardan əldə edilə bilər.

Sosial-mədəni xidmətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabxananın fəaliyyətinin prioritet istiqamətlərindən biri də istifadəçilərin sosial-mədəni ehtiyaclarını ödəməkdir. Kitab muzeyini, sənət və kitab sərgilərini, bələdçi turlarını ziyarət etmək imkanı var. Kitabxana əlil olan istifadəçilər üçün : rampalar, mexaniki lift, düz çaplı mətnləri böyütmək üçün cihaz, düz çaplı mətnləri oxumaq üçün maşınlar təşkil etməklə şərait yaratmışdır. Kitabxanada işləyərkən uşaqları olan qonaqlar uşaq otağının xidmətlərindən istifadə etməyə dəvət olunur. Bundan əlavə kitabxanada fitness mərkəzi və iki kafe var.

Əlavə xidmətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstifadəçilərin rahatlığı üçün kitabxana çap, elektron, audio məlumatların və digər xidmət növlərinin kopyalanması üçün əlavə ödənişli xidmətlər təklif edir. Binaların və avadanlıqların icarəyə götürülməsi Belarusiya Milli Kitabxanasının binasında reklamların yerləşdirilməsi, geniş çap xidmətləri də mümkündür.

İş statistikası[redaktə | mənbəni redaktə et]

2016 -cı ildə Belarusiya Milli Kitabxanasını 77,4 min istifadəçi ziyarət etmişdir ki, onlar da 2449,3 min nüsxə kitab və jurnal (orta hesabla - bir istifadəçiyə 32 nüsxə) oxumuşdur.[7]

Belarusiya Milli Kitabxanası istifadəçilərinin sayı, min.[7]: Çıxarılan kitab və jurnallar,min nüsxə:

Dəyərləndirmələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Belarus Milli Kitabxanası, 2013 -cü ildə Amerikanın Flavorwire (ing.)az. nəşrinin fantastik memarlıq əsərləri sıralamasında 11 -ci yerdə qərarlaşdı. 2011 -ci ildə rus dilində "Müasir Memarlığın 100 Ən İnanılmaz Nailiyyəti" kitabına daxil edilmişdir. Kitabxana, Village of Joy veb saytına görə dünyanın ən qeyri-adi quruluşlu 50 bina siyahısından 24 -cü yerdə qərarlaşdı. Berlin nəşrində dünyanın ən yaxşı kitabxanalarından biri kimi qeyd olunur. [8]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Назначен новый руководитель Национальной библиотеки Беларуси | Интерфакс-Запад: новости Беларуси и мира". 2021-07-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-09.
  2. ↑ Многогранники вокруг нас (PDF) // Квант. № 4. 2014. 32—33.
  3. ↑ Мартинович Л. Секреты волшебного кристалла // 7 дней. № 4. — 2008. — 24 yanvar. — 4.
  4. ↑ "Хусейн пожертвовал $500000 на строительство Национальной библиотеки Беларуси". podrobnosti. 2002-10-10. 2017-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-07.
  5. ↑ "Лукашенко: Саддам Хусейн инвестировал полмиллиона долларов на строительство Национальной библиотеки". naviny.by. 2006-11-23. İstifadə tarixi: 2017-12-07.[ölü keçid]
  6. ↑ Кладезь знаний Arxivləşdirilib 2021-07-09 at the Wayback Machine Железнодорожник Белоруссии. № 44 12 июня 2021 г.
  7. ↑ 1 2 Культура Республики Беларусь. Статистический сборник. — Мн., 2017. — С. 44.
  8. ↑ "Национальная библиотека Беларуси" (rus). www.belarus.by. 2018-06-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-07.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Belarus_Milli_Kitabxanası&oldid=6630986"