Gustavo Petro - Vikipedi

Gustavo Francisco Petro Urrego (d. 19 Nisan 1960, Ciénaga de Oro, Córdoba), Kolombiyalı siyasetçi ve ekonomist. Petro, 7 Ağustos 2022 tarihinden bu yana cumhurbaşkanlığı makamında bulunmaktadır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolombiya'nın kuzey kesimindeki Córdoba yönetim birimindeki Ciénaga de Oro'da dünyaya geldi. Ailesi, 1970'lerde daha iyi bir gelecek için başkent Bogotá'nın kuzeyindeki Zipaquirá'ya göç etti. 17 yaşındayken devrimci bir gerilla örgütü olan 19 Nisan Hareketi'ne (M-19) katıldı.^[1] 1985'te yasadışı olarak silah bulundurmak nedeniyle tutuklandı ve 18 ay hapis cezasına mahkum oldu.^[2][3] Universidad Externado de Colombia'dan ekonomi bölümünden mezun oldu, Universidad Javeriana'da ekonomi dakında master derecesi aldı. Belçika ve İspanya'da doktora çalışması yaptı.

M-19 Hareketinin dağılmasından sonra aralarında Petro'nun da olduğu bazı eski üyeler M-19 Demokratik İttifakı adlı bir siyasi parti kurdular. M-19,1991'deki Kolombiya Temsilciler Meclisi seçimlerinde Cundinamarca'dan hatırı sayılı sayıda temsilcilik kazandı.^[4] Petro da aynı seçimde ilk kez Temsilciler Meclisi'ne seçildi.

2002'de, diğer eski M-19 üyeleri ve meslektaşı Antonio Navarro Wolff birlikte kurdukları Vía Alterna üyesi olarak Bogotá'dan Temsilciler Meclisi'ne seçildi. 2003 yılında Vía Alterna üyesi olarak Frente Social y Político ile birlikte Bağımsız Demokratik Kutup (Polo Democrático Independiente, (PDI),) adlı seçim ittifakını oluşturdu. Bu ittifak 2005'te Alternativa Democrática'nın da katılımıyla daha fazla sol görüşlü figürün katıldığı Alternatif Demokratik Kutup adını aldı.

2006 Kolombiya parlamento seçimlerinde ikinci en yüksek oyu aldı.^[5] Senatör olarak Álvaro Uribe hükûmetine karşı sert bir muhalefet yürüttü.

2008'de, 2010 yılında yapılacak başkanlık seçimleriyle ilgilendiğini açıkladı. Alternatif Demokratik Kutup'un ön seçimlerinde Carlos Gaviria'yı yenerek ittifakın başkanlık seçimlerindeki adayı oldu. 30 Mayıs 2010 tarihinde yapılan seçimlerde Petro, 1,331,267 oy ve 9.1% oy oranıyla dördüncü oldu.

30 Ekim 2011'de yapılan Bogotá belediye başkanlığı seçimlerinde 32% oy oranıyla başkan seçildi. 1 Ocak 2012'de belediye başkanlığı görevine başladı. Görevi sırasında muhalefet partileri tarafından başlatılan azil kampanyasıyla karşı karşıya kaldı. Yasal sürecin başlatılabilmesi için gerekli imza sayısına ulaşılmasıyla, yasaların öngördüğü şeklide, 9 Aralık 2013'te genel müfettiş Alejandro Ordóñez Maldonado tarafından görevinden uzaklaştırıldı ve 15 yıl boyunca siyasi faaliyetlerden men edildi.^[6] Müfetttişin kararı tartışmalı, siyasi ve demokratik olmadığı gerekçesiyle Petro lehine bir dizi protestoya neden oldu.

Amerika Kıtası İnsan Hakları Komisyonu, Genel Müfettiş Ordoñez tarafından uygulanan yaptırımı askıya alan bir ihtiyati tedbir kararı verilmesine rağmen, Başkan Juan Manuel Santos görevden almayı onayladı ve Petro 19 Mart 2014'te görevden alındı.^[7]

Başkan Santos tarafından Belediye Başkanlığı görevinde vekaleten Çalışma Bakanı Rafael Pardo atadı. 19 Nisan 2014'te, Bogota Yüksek Mahkemesi'nden bir sulh yargıcı, başkana Amerika Kıtası İnsan Hakları Komisyonu tarafından belirlenen tavsiyelere uymasını emretti. Petro, 23 Nisan 2014'te belediye başkanı olarak görevine iade edildi ve görev süresini tamamladı.^[7]

2018 Başkanlık seçimlerinde tekrar aday olan Petro, seçimin ilk turunu ikinci sırada tamamlayarak ikinci tura kaldı. Petro'nun seçim kampanyası herkes için sağlık hizmeti, kamu bankacılığı, yeşil enerji yatırımlarına olanak vermek için madencilik alanlarının genişletilmesi taleplerinin reddedilmesi ve toprak reformu konularının üzerinde durdu.^[8] İkinci turda Petro oyların yüzde 41,8'ini alırken, merkez sağ rakibi Iván Duque oyların yüzde 54'ünü alarak seçimi kazandı.

2022 Başkanlık seçimlerinde tekrar aday oldu. 29 Mayıs tarihinde yapılan ilk turda Petro oyların yüzde 40,34'ünü alırken, seçimi ikinci sırada bitirmesi beklenen sağcı rakibi Federico Gutiérrez, sürpriz biçimde yüzde 28,1 oy alan iş insanı Rodolfo Hernández'e geçildi.^[9]

19 Haziran 2022 tarihinde düzenlenen başkanlık seçimlerinin ikinci turunda yarıştığı Rodolfo Hernández'i geçerek ülkenin ilk solcu başkanı olarak makama seçilmiştir. Söz konusu seçimlerde Petro oyların %50,42'sini elde ederken, rakibi Hernández oyların %47,35'i elde etti.^[10]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikisöz'de Gustavo Petro ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Wikimedia Commons'ta Gustavo Petro ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.