Kasterlee

**Kasterlee**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Turnhout
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	72,27 km² (2021); 77,8%; 10,71%; 11,48%
Coördinaten	51° 14' NB, 4° 58' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	19.478 (01/01/2023) ; 50,08% ; 49,92% ; 269,52 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 18%; 59,49%; 22,51%
Buitenlanders	6,07% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Ward Kennes (CD&V)
Bestuur	CD&V /Open Vld
Zetels; CD&V; N-VA; Open Vld; Vlaams Belang; Groen;	25; 13; 5; 3; 1; 2;
Economie
Gemiddeld inkomen	22.393 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	4,91% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 2460; 2460; 2460	Deelgemeente; Kasterlee; Lichtaart; Tielen
Zonenummer	014
NIS-code	13017
Politiezone	Regio Turnhout
Hulpverleningszone	Taxandria
Website	www.kasterlee.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Turnhout; in de provincie Antwerpen
Portaal	België

Kasterlee is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente telt 19.000 inwoners. Ze ligt in de Kempen op een hoogte van 18 meter. Kasterlee behoort tot het gerechtelijk kanton Geel en kieskanton Herentals. Partnergemeente is Plaffeien (Zwitserland)

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Kasterlee is centraal gelegen in de driehoek der Kempen, tussen Geel, Turnhout en Herentals.

Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Kasterlee	32,56	8.548	262	13017A
2	Lichtaart	25,28	6.331	250	13017B
3	Tielen	14,42	3.999	277	13017C

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Naast Kasterlee (centrum) zelf behoren ook de deelgemeenten Lichtaart en Tielen tot de gemeente Kasterlee. Het gehucht Terlo sluit in het oosten aan op de bebouwing van Kasterlee-dorp, het gehucht Houtum doet dit in het zuiden.

Hydrografie[bewerken | brontekst bewerken]

Kasterlee is opgedeeld in drie verschillende natuurlijke structuren. In het noorden vormen de valleien van de Aa, de Rode Loop en de Kaliebeek een natuurlijke grens met de omliggende gemeenten, in het uiterste zuiden domineert de Vallei van de Kleine Nete het landschap. Precies daartussen bevindt zich de Kempense Heuvelrug, een langgerekte duinenrug die ongeveer heel de Antwerpse Noorderkempen doorkruist.

Topografie[bewerken | brontekst bewerken]

Noord Kasterlee[bewerken | brontekst bewerken]

De Aa in het noorden van deelgemeente Tielen en de Rode Loop en de Kaliebeek in Kasterlee en Lichtaart doorkruisen cultuurgronden, broekbosgebieden, vennen en vijvers.

De Rode Loop was lange tijd een belangrijke transportader, ondanks dat de vallei en dan vooral het gebied rond de Tikkebroeken bij zware regenval grotendeels overstroomt.

De Tikkebroeken is een beschermd laagveen waar talrijke zang- en moerasvogels een onderkomen vinden, de vele waterpartijen trekken amfibieën als de alpenwatersalamander aan; ronde zonnedauw en moeraswolfsklauw bevolken de vennen. Het reservaat onderscheidt zich door de enorme verscheidenheid aan biotopen op een beperkte oppervlakte.

Midden Kasterlee[bewerken | brontekst bewerken]

Kasterlees ondergronden bestaan uit waterdoorlatende zand- en leemgronden met ijzerhoudende lagen. Ongeveer 10.000 jaar geleden bedekten grote delen ijs de Kempen immers volledig.^[bron?] In de laatste ijstijd, de Würm-Glaciaal, loopt de vloedlijn van de Poederleezee tot in de streek van Kasterlee. Door de getijden en afzettingen vormen zich hier dekzandruggen.

Hier ontstaat de Kempense Heuvelrug die tot 40 m hoge toppen kent. Met de latere terugtrekking van de ijskappen en het dalen van de waterspiegel overwoekeren duinplanten het duinlandschap. Rond en op de duinruggen vormen zich, na de eerste duinbegroeiing, als snel eiken- en berkenbossen.

In de Middeleeuwen ontboste men deze echter op grote schaal en ontstond er op verschillende plaatsen een heidevegetatie. Deze ontbossing had als gevolg dat zand en wind vrij spel krijgen en stuifzandduinen vormden. Een hiervan is de Hoge Mouw, midden in het Provinciaal Domein Hoge Mouw. Moude of molde betekent mul zand. Jaren van intensieve recreatie deden het duin krimpen tot 35 m waar het ooit tot 40 m hoog was. De Oostenrijkse en Franse overheden zorgden voor een nieuwe bebossing van de streek van Kasterlee met vooral naaldboomsoorten. De laatste jaren werkt het bosbeheer aan de creatie van een gemengd loofbos.

Naast het provinciaal domein liggen de Kastelse Bossen of het Gestelsbos (gestel = heuvel). Deze maakten vroeger deel uit van de jachtwarande van de hertogen van Brabant. Het toenmalige Hof Ter Loo beschikte over een eigen valklegge, waar valken werden gevangen en opgeleid voor de jacht. Voor het broodnodige gerstenat trokken de valkeniers zich terug in afspanning De Valk op de markt in Kasterlee. Op de zuidrand van de Kempense Heuvelrug zijn holle wegen te vinden. Deze erosiegeulen ontstaan door de weerstand van de ijzerhoudende lagen tegen de krachten van het aflopende regenwater van de duinrug.

Ten noorden van de duinrug, in het gebied van de Witte Bergen en op de grens met Herentals ligt het Zwart Water (zwart, zwet = grens), een geklasseerd natuurgebied. Dit ingesloten stukje natuur is een laagveengebied met typische vegetatiesoorten als wateraardbei en gagel- en wilgenstruwelen. Een kijkhut laat toe om de verschillende broedvogels in het ontoegankelijke gebied te kunnen observeren.

Zuid Kasterlee[bewerken | brontekst bewerken]

Ten zuiden van de Kempense Heuvelrug domineert de Vallei van de Kleine Nete het reliëf. De Kleine Nete is door zijn waterkwaliteit en natuurlijke structuur een van de properste rivieren in België. Het kanaliseren van de rivier start in 1839 en zorgt ervoor dat de sterk meanderende rivier een ideale waterweg vormt. Door deze ingrepen worden verschillende oude rivierarmen, overstromingsgebieden en meanders geïsoleerd en deze ontwikkelen eigen biotopen.

Ten noorden van de vallei vormt een paraboolduin een afwateringsplas die later verder wordt uitgediept door turfwinning, de Snepkensvijver. Broekbossen en droge heide wisselen elkaar af. Dit kwetsbare stukje nat heidebiotoop is enkel toegankelijk onder begeleiding, maar vanuit een kijkhut gelegen op de baan tussen Herentals en Lichtaart kunnen de verschillende vogelsoorten worden gadegeslagen.

Verder stroomopwaarts, in het gebied van Eerselingen tot Oosteneind, liggen een groot aantal oude rivierarmen. Extensief bewerkte weilanden en bloemrijke landschappen wisselen elkaar af in deze agrarische vallei.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Kasterlee voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden
	Aantal^[1]
1992	16.315
1993	16.568
1994	16.872
1995	17.115
1996	17.239
1997	17.379
1998	17.374
1999	17.526
2000	17.554
2001	17.633
2002	17.664
2003	17.700
2004	17.767
2005	17.899
2006	17.908
2007	17.988
2008	18.053
2009	18.058
2010	18.136
2011	18.138
2012	18.132
2013	17.965
2014	17.973
2015	18.052
2016	18.331
2017	18.501
2018	18.600
2019	18.655
2020	18.882
2021	19.052
2022	19.140
2023	19.478

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Kasterlee maakt deel uit van het kieskanton Herentals, gelegen in het provinciedistrict Herentals, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Kasterlee		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen	Antwerpen	Turnhout			Kasterlee
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen				Mechelen-Turnhout	Herentals	Herentals	Kasterlee
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

(Voormalige) Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdspanne		Burgemeester
	1802 - 1804	Jean Corneille Huysmans
	1804 - 1834	Martin François Vissers
	1836 - 1843	Pierre Dierckx
	1843 - 1844	Joannes Baptista Dierckx
	1844 - 1877	Benedictus Nicolaus Meses
	1877 - 1908	Joannes Adolphus Van Ballaer
	1908 - ....	Jan Frans Steenackers
	1941 - 1944	Juul Van den Putte
	1947 - 1958	André Lesseliers
	1958 - 1965	Theofiel Janssens
	1965 - 1976	Eugeen Otten (CVP)
	1977 - 1983	Franciscus Gildardus Van de Water (CVP)
	1983 - 2005	Walter Otten (CVP / CD&V)
	2005 - heden	Ward Kennes (CD&V)

Legislatuur 1989 - 1994[bewerken | brontekst bewerken]

De PVV kwam op onder de naam Groep Eenheid (GE), de kieslijst werd getrokken door F Van Beirendonck. De Volksunie werd omgevormd tot Gemeentebelangen. Lijsttrekker voor deze partij was D. Taelman-De Mulder.^[2]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij of kartel		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	23	%	23	%	23	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	CVP¹/ CD&V-N-VA^A/ CD&V²/ CD&V team KLT³	68,29¹	19	68,24¹	18	55,86¹	15	61,94¹	18	46,96¹	14	49,10^A	14	43,85²	14	43,1²	13	³
	VU-GM¹/ VU²/ Gemeentebelangen³/ CD&V-N-VA^A/ N-VA⁴/ N-VA-Open Vld^B	19,26¹	4	15,57²	3	10,63³	2	-		-		49,10^A	14	28,13⁴	8	32,3^B	7	⁴
	PVV¹/ GE²/ VLD³/ Open Vld⁴/ N-VA-Open Vld^B/ Actief 2460⁵	-		7,52¹	1	18,65¹	4	20,35²	5	26,45³	7	15,35³	3	8,71⁴	1	32,3^B	2	⁵
	SP¹/ sp.a-Groen!^C/ sp.a²	6,39¹	0	8,48¹	1	6,77¹	1	8,18¹	1	8,19¹	1	13,01^C	3	5,32²	0	3,5²	0	-
	Agalev¹/ sp.a-Groen!^C/ Groen²	-		-		8,09¹	1	9,35¹	1	9,11¹	1	13,01^C	3	7,92²	1	11,8²	2	²
	Vlaams Blok¹/ Vlaams Belang²	-		-		-		-		9,29¹	2	12,99²	3	6,07²	1	9,3²	1	²
	Vrij KLT	-		-		-		-		-		9,55	2	-		-		-
	CD	6,06	0	-		-		-		-		-		-		-		-
Blanco en ongeldig %		3,67		5,38		5,22		4,95		4,10		4,36		2,97		3,6
Totaal stemmen		8.151		9.840		10.374		11.242		12.036		12.690		12.955		13.789
Opkomst %						96,61		95,33		94,91		95,80		93,86		94,0

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Mobiliteit[bewerken | brontekst bewerken]

Openbaar vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

De spoorwegverbinding loopt langs Tielen via de lijn Turnhout-Herentals; verbetering werd bekomen vanaf mei '98 naar Brussel met rechtstreekse verbindingen. Eind 2007 kwam er ook een rechtstreekse verbinding met Antwerpen. Dit werd mogelijk gemaakt door in de halte Tielen een ontdubbeling te doen van spoorlijn 29. De lijnbustrafiek loopt tot in Kasterlee-centrum.

Wegennet[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente is per auto te bereiken via de E34 en de E313.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

Kasterlee nam in 2008 als dorp deel aan de wedstrijd "Het mooiste dorp van Vlaanderen".^[6] In de provinciale voorronde werd Kasterlee verkozen tot mooiste dorp van de provincie Antwerpen door onder andere de dorpen Sint-Amands en Baarle-Hertog te verslaan.^[7] Hierdoor kwalificeerde het zich automatisch voor de finale op Vlaams niveau waar het dorp echter zijn meerdere moest erkennen in de Limburgse gemeente Oud-Rekem. Desondanks mag Kasterlee zich dankzij deze wedstrijd tot de mooiste dorpen van Vlaanderen rekenen.

Toerisme[bewerken | brontekst bewerken]

Op vlak van toerisme is Kasterlee een grote trekpleister van de provincie Antwerpen. Populair zijn bijvoorbeeld het recreatiegebied Kabouterberg (in de heuvelachtige zandduinen van natuurdomein De Hoge Mouw), het pretpark Bobbejaanland en het recreatiegebied en natuurdomein De Hoge Rielen. Kasterlee telt 8 hotels en verschillende campings en bivak-, kampeer- en trekkershuizen. Kasterlee heeft een zeer levendige dorpskern met verscheidene cafés en restaurants. Verder beschikt het over een wandel-, fiets-, mountainbike- en ruiternetwerk. Kano- en kajakvaren, minigolf en andere recreatie zijn bekend tot ver in de omstreken.

Bekende inwoners[bewerken | brontekst bewerken]

Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Kasterlee of een andere significante band met de gemeente hebben:

Thomas Louis Heylen (1856-1941), abt van de abdij van Tongerlo en bisschop van Namen
Mgr. Hermenegild Jozef Noyens (1932 - 2019), abt van de abdij van Tongerlo en Abt-generaal van de norbertijnen
Hans Otten (1971), tv- en radiopersoonlijkheid
Joos Valgaeren (1976), voetballer