Arrondissement

Een arrondissement is een onderdeel van het grondgebied van de staat, dat wordt opgedeeld om administratieve of bestuurlijke redenen. Elk arrondissement is een ambtsgebied van colleges en ambtenaren. Het komt oorspronkelijk uit het Frans en betekent letterlijk afronding.

Zie Arrondissement (Nederland) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Arrondissementen in Nederland zijn de gebieden die onder de bevoegdheid van een specifieke rechtbank vallen die daar haar hoofdzetel heeft. Per 1 april 2013 kent Nederland 11 arrondissementen, die weer zijn geclusterd in 4 ressorten, met een gerechtshof. De grenzen van de arrondissementen volgden tot 2013 in grote lijnen die van de provincies.

Een vergelijkbare bestuurslaag in sommige delen van Nederland was voorheen de plusregio. Deze plusregio vond staatkundig gezien grondslag in de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Op 1 januari 2015 werden de plusregio's opgeheven. Vergelijkbare vormen van intergemeentelijke samenwerking zijn hierna gevormd.

Na de inlijving van het Koninkrijk Holland bij Frankrijk in 1810, was Nederland van 1811 tot 1814 ook onderverdeeld in bestuurlijke arrondissementen.

Arrondissementen in België zijn onderverdelingen van provincies zoals bedoeld in artikel 6 van de Grondwet. Bij de oprichting van België werden ze "districten" genoemd. Deze benaming bleef overeind in Luxemburg nadat het afsplitste van België, maar enkele jaren later werd de Belgische onderverdeling hernoemd naar "arrondissementen".

Er zijn drie verschillende soorten arrondissementen die soms wel maar soms ook niet op hetzelfde gebied betrekking hebben. Dit zijn:

In de Franstalige Canadese provincie Quebec wordt de term arrondissement gebruikt voor wat in Nederland een stadsdeel of deelgemeente zou heten en in België een district of stadsdistrict. Bijvoorbeeld, de steden Quebec en Montreal zijn verdeeld in zeven respectievelijk negentien arrondissementen. Engelstalige bewoners gebruiken de term borough voor deze stadsdelen. Een arrondissement kan uit één of meerdere wijken bestaan.

Zie Arrondissement (China) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zie Arrondissement (Frankrijk) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In Frankrijk worden de onderdelen van departementen (provincies) arrondissementen genoemd.

De gemeenten Parijs, Lyon en Marseille zijn verdeeld in zogenaamde gemeentelijke arrondissementen.

Zie Arrondissementen in Haïti voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De Poolse powiat is vergelijkbaar.