Wietnam Południowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Republika Wietnamu
Việt Nam Cộng hòa
1955−1975
Herb Flaga
Herb Flaga
Hymn: Thanh niên Hành Khúc (1948–1975)
(Marsz Młodych)

Ustrój polityczny

republika

Stolica

Sajgon

Data powstania

14 czerwca 1955

Data likwidacji

2 lipca 1976

Prezydent

Huỳnh Tấn Phát (ostatni)

Premier

Nguyễn Hữu Thọ (ostatni)

Powierzchnia

173 809 km²

Populacja (1973)
• liczba ludności


19 370 000

• gęstość

111,4 os./km²

Waluta

đồng południowowietnamski (₫)

Strefa czasowa

UTC +7

Język urzędowy

wietnamski

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie
Położenie na mapie

Wietnam Południowy (oficjalnie Republika Wietnamu) − państwo wietnamskie istniejące w latach 1955−1975.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wietnam Południowy został proklamowany 23 kwietnia 1949 roku w Kochinchinie, na podstawie porozumienia zawartego między utworzonym tam antykomunistycznym Centralnym Rządem Tymczasowym i francuskimi władzami kolonialnymi. Głową państwa został były cesarz Wietnamu, Bảo Đại.

Konflikt z rządem proklamowanej na północy Demokratycznej Republiki Wietnamu doprowadził do wybuchu I wojny indochińskiej. Faktyczny podział państwa został utrwalony przez postanowienia konferencji genewskiej, która odbyła się w 1954 roku. Wietnam został podzielony wzdłuż 17 równoleżnika. Porozumienie genewskie nakazywało przeprowadzenie w obu częściach Wietnamu wyborów, po których miało nastąpić zjednoczenie państwa. Władzę w państwie oficjalnie sprawował cesarz Bảo Đại, którego w 1955 roku odsunął od władzy jego premier Ngô Đình Diệm, który stał się tym samym prezydentem z woli Stanów Zjednoczonych[1]. Ngô Đình Diệm wycofał się z pomysłu przeprowadzenia wyborów, co spowodowało powstanie pod koniec lat 50. lewicowej partyzantki Wietkong. Wietkong zyskał wsparcie rządu komunistycznego na północy. Ngô Đình Diệm nie radził sobie z postępującym rozkładem państwa, a ponadto wszedł w konflikt ze stanowiącymi większość mieszkańców państwa buddystami, czego źródłem był jego fanatyczny katolicyzm[2]. Represje stosowane wobec buddystów spowodowały utratę przez Ngô Đình Diệma poparcia ze strony władz Stanów Zjednoczonych. W 1963 roku agenci Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) zorganizowali pucz, w wyniku którego rząd Wietnamu Południowego zastąpiono rządem jeszcze bardziej uzależnionym od woli Administracji Stanów Zjednoczonych[3]. Utworzenie nowego rządu umożliwiło interwencję wojsk amerykańskich w Wietnamie Południowym. Wojska amerykańskie rozpoczęły akcje przeciwko lewicowym partyzantom, co wywołało II wojnę indochińską. Wojska amerykańskie i południowowietnamskie nie były w stanie konkurować z oddziałami Wietkongu[potrzebny przypis], który w 1969 roku powołał Tymczasowy Rząd Rewolucyjny Wyzwolenia Wietnamu Południowego. 30 kwietnia 1975 roku wojna zakończyła się zwycięstwem sił armii północnowietnamskiej i Wietkongu. Przejęcie władzy na południu przez Wietkong umożliwiło w 1976 roku utworzenie zjednoczonej Socjalistycznej Republiki Wietnamu[4].

Ludność

[edytuj | edytuj kod]

Wietnamczycy (ok. 80%), Chińczycy, Khmerowie, Tajowie.

Religia

[edytuj | edytuj kod]

Podział religijny w Wietnamie Południowym w 1963 r. (dane szac.) Wśród 14 mln mieszkańców następujące religie wyznawało:[5]:

Łącznie chrześcijanie stanowili ok. 14,28% populacji.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. S.Karnow, s.223.
  2. Zachary Abuza, Renovating politics in contemporary Vietnam, Lynne Rienner Publishers, Boulder 2001, s. 191.
  3. Ostatnie dni dyktatorów. znak.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-29)]., red. Diane Ducret, Emmanuel Hecht, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 76-77
  4. Wietnam. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-08-06].
  5. Higgins, Vietnam Nightmare, s 47.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Wiesław Olszewski: Historia Wietnamu. Ossolineum, 1991. ISBN 83-04-03550-2.
  • Stanley Karnow: Vietnam: a History. New York: Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5.