French
DeutschKonferencja genewska (1954) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Ostatni dzień obrad konferencji w Genewie | |
| Data | 26 kwietnia – 20 lipca 1954 |
|---|---|
| Miejsce | |
| Wynik | decyzje polityczne:
decyzje militarne:
|
| Przyczyna | konflikty w Korei i Wietnamie |
Konferencja genewska miała miejsce w dniach 26 kwietnia – 20 lipca 1954 roku[2] w Genewie w Szwajcarii, a zwołana została w celu znalezienia dróg do zjednoczenia Wietnamu i przedyskutowania możliwości przywrócenia pokoju w Indochinach[3].
Związek Radziecki (Wiaczesław Mołotow), Stany Zjednoczone (John Foster Dulles), Francja (Georges Bidault), Wielka Brytania (Anthony Eden) i Chińska Republika Ludowa (Zhou Enlai) uczestniczyły w konferencji przez cały czas jej trwania, podczas gdy inne zainteresowane kraje brały udział w dyskusjach jedynie na tematy je interesujące[4]. Były to kraje, których siły zbrojne (pod sztandarami ONZ) brały udział w wojnie koreańskiej oraz te, które partycypowały w zakończeniu I wojny indochińskiej toczonej przez siły zbrojne Francji i Việt Minhu.
Część konferencji poświęcona Korei zakończyła się fiaskiem; nie złożono żadnych deklaracji ani propozycji. Niektórzy uczestnicy i analitycy zarzucali Stanom Zjednoczonym podejmowanie kroków przeciwko zjednoczeniu Korei jako państwa socjalistycznego[4][5][6].
Odnośnie do Indochin, podczas konferencji powstał pakiet dokumentów znanych jako porozumienia genewskie. Zgodnie z nimi Wietnam podzielony został na dwie strefy wzdłuż 17. równoleżnika, północną oddaną we władanie Việt Minhu i południową, czyli Państwo Wietnamskie, rządzone w tym czasie przez byłego cesarza Bảo Đạia. "Deklaracja końcowa", napisana przez brytyjskiego przewodniczącego konferencji, stanowiła, że najpóźniej w lipcu 1956 roku odbędą się "wybory powszechne", a w ich wyniku powstanie zjednoczone państwo wietnamskie.
Aczkolwiek przedstawiany jako wyraz jednomyślności, dokument nie został zaakceptowany przez delegację Wietnamu Południowego ani też Stanów Zjednoczonych. Podczas konferencji podpisano jedynie trzy odrębne porozumienia o zawieszeniu broni w Kambodży, Laosie i Wietnamie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b The Geneva Conference, Ministry of Foreign Affairs, the People's Republic of China, 19 października 2003 [zarchiwizowane 2003-10-19] (ang.).
- ↑ Young 1991 ↓, s. 41.
- ↑ Indochina - Midway in the Geneva Conference: Address by the Secretary of State. „Avalon Project”, 7 maja 1954. Yale Law School. [dostęp 2010-04-29].
- ↑ a b The Geneva Conference. Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China, 2000-11-17. [dostęp 2010-04-29].
- ↑ M.Hart-Lansberg, s. 133-138.
- ↑ Jon Halliday, Bruce Cumings: Korea, The Unknown War. Pantheon Books, 1988, s. 211: Przedstawiciel Kanady Ronning powiedział: Komuniści przybyli do Genewy by negocjować... Myślałem, że będę uczestniczyć w konferencji pokojowej... Tymczasem zrobiono wszystko, by zapobiec realizacji procesu pokojowego... Niewybaczalne było zakończenie konferencji bez traktatu pokojowego. Oświadczenie Mołotowa... mogło zostać przyjęte jako podstawa do porozumienia dla większości Szesnastki [państwa, które walczyły pod flagą ONZ].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kenneth Conboy: War in Laos 1954-1975. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications, 1994. ISBN 0-8974-7315-9.
- George Esper: The Evewitness History of the Vietnam War. New York: Ballantine Books, 1983.
- Martin Hart-Landsberg: Korea: Division, Reunification & U.S. Foreign Policy. Monthly Review Press, 1998.
- Stanley Karnow: Vietnam, a History: The First Complete Account of Vietnam at War. New York: The Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5.
- Piotr Ostaszewski: Wietnam: Najdłuższy konflikt XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2000. ISBN 83-7181-140-3.
- Martin Windrow: The French Indochina War 1946-1954. Oxford: Osprey Publishing, 1998. ISBN 1-8553-2789-9.
- Marilyn Blatt Young, The Vietnam Wars, 1945–1990, New York: HarperPerennial, 1991, ISBN 0-06-092107-2, OCLC 60058507.