French
DeutschWładysław Steblik – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 podpułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 października 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 czerwca 1971 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1916–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska | dowódca 9 kompanii 12 pp, z-ca attaché wojskowego i lotniczego przy ambasadzie polskiej w Berlinie, szef: Wydziału Ewidencyjnego, Wydziału Wywiadowczego Armii „Kraków” |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
         | |
.png){kind=small}
Władysław Steblik (ur. 22 października 1898 w Tresnej k. Żywca, zm. 16 czerwca 1971 w Żywcu-Sporyszu) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]
Władysław Steblik urodził się w robotniczo-chłopskiej rodzinie Jana, który pracował w fabryce sukna w Bielsku[1]. Szkołę powszechną ukończył w Żywcu w 1910. Po jej ukończeniu uczęszczał do c. k. Gimnazjum V w Krakowie[1]. Przed ukończeniem gimnazjum, 11 maja 1916, w wyniku trwającej I wojny światowej, został zmobilizowany do cesarskiej i królewskiej Armii i wcielony do batalionu zapasowego pułku piechoty nr 56[2]. Walczył na froncie włoskim. Został następnie odkomenderowany do szkoły oficerów rezerwy w Opawie, którą ukończył w czerwcu 1918. Na stopień chorążego został mianowany 16 października 1918[2].
Służba w Wojsku Polskim[edytuj | edytuj kod]
Po odzyskaniu niepodległości i rozpadzie Austro-Węgier, wstąpił 1 listopada 1918 do organizującego się Wojska Polskiego. Służbę rozpoczął w 12 pułku piechoty. W czasie wojny z Ukraińcami walczył w obronie Lwowa, za co 19 marca 1919 został odznaczony odznaką „Orlęta”. We wrześniu 1920 objął stanowisko drugiego adiutanta 12 pp. W 1920 zdał egzamin maturalny w Państwowym Gimnazjum V w Krakowie[3].
W latach 1923–1925 był słuchaczem V kursu normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1925, po ukończeniu kursu z drugą lokatą i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do Oddziału I Sztabu Generalnego na stanowisko referenta[4][5]. Jego praca dyplomowa jako jedyna ogłoszona została drukiem w „Bellonie”. Przetłumaczono ją również na język rosyjski i opublikowano w fachowym piśmie kawalerii Armii Czerwonej. Następnie, w tej samej komórce organizacyjnej, zajmował stanowisko kierownika Referatu Mobilizacyjno-Personalnego i uczestniczył w pracach nad planem mobilizacyjnym sił zbrojnych. 1 listopada 1931 rozpoczął staż na stanowisku dowódcy 9. kompanii 12 pp w Krakowie[6][7]. 16 listopada 1932 objął stanowisko zastępcy ppłk. dypl. Antoniego Szymańskiego attaché wojskowego i lotniczego przy Ambasadzie RP w Berlinie. Wiosną 1936 roku razem z kpt. dypl. Janem Leśniakiem został przydzielony do zespołu opracowującego studium „Niemcy”, dotyczącego zbrojeń III Rzeszy[1]. 28 lutego 1939, po powrocie do kraju, rozpoczął staż na stanowisku dowódcy I batalionu 20 pułku piechoty Ziemi Krakowskiej.
23 marca 1939 otrzymał przydział mobilizacyjny do Oddziału II Sztabu Armii „Kraków”, mającej bronić południowo-zachodniej granicy Polski, na stanowisko szefa Wydziału Ewidencyjnego. Na tym stanowisku rozpoczął kampanię wrześniową. 13 września został szefem Oddziału II Sztabu Armii „Kraków”[1]. Wziął udział w walkach toczonych przez armię od 1 do 20 września. Po bitwie pod Tomaszowem Lubelskim w wyniku kapitulacji dostał się do niewoli niemieckiej[1].
W niewoli[edytuj | edytuj kod]
20 września 1939 został wzięty do niewoli i przebywał w niej do zakończenia działań wojennych w Europie. Z obozu przejściowego w Krakowie skierowany został do Oflagu VII A Murnau. 17 stycznia 1940 razem z gen. dyw. Tadeuszem Piskorem i pięcioma oficerami przeniesiony został karnie do Oflagu VIII B Silberberg (Srebrna Góra). 30 października 1940 trafił do Oflagu IV C Colditz. W maju 1942 przeniesiony został do Oflagu X C Lübeck, a 15 sierpnia 1944 do Oflagu VI B Dössel. W niewoli prowadził pracę naukową, zbierając materiały i relacje uczestników kampanii wrześniowej, z zamiarem opublikowania pracy naukowej polegającej na jak najpełniejszej charakterystyce działań Armii „Kraków”. 27 września 1944 o godz. 21:30, w czasie pomyłkowego bombardowania Oflagu VI B Dössel przez aliantów został ciężko ranny w głowę, piersi i nogi. Życie uratował mu podchorąży Antoni Karpf wynosząc go półprzytomnego spod gruzów baraku. Trzykrotne zapalenie mięśnia sercowego, dwukrotne zapalenie płuc, silna anemia wraz z konsekwencjami licznych ran uczyniły go inwalidą. Pełnej sprawności fizycznej nie odzyskał już nigdy. Bombardowanie spowodowane było zlekceważeniem przez jeńców przepisów o zaciemnianiu okien i gaszeniu świateł w czasie alarmów przeciwlotniczych. Śmierć poniosło wówczas 90 oficerów, wielu doznało ran.
Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]
W wyniku działań wojennych, przebywania w niewoli, z orzeczeniem 95% stopnia inwalidztwa, został zdemobilizowany 20 listopada 1947 roku. Przed opuszczeniem Niemiec Zachodnich, jeden z egzemplarzy maszynopisu swej pracy, Zarys działań wojennych armii „Kraków” w kampanii wrześniowej 1939 roku przekazał Instytutowi Historycznemu w Londynie. W roku 1949 drukarnia „La Colonne” w Brukseli wydrukowała, na zlecenie Wojskowego Instytutu Historycznego w Londynie, pierwsze wydanie jego dzieła w objętości 454 stron druku i 24 szkiców. Pociągiem sanitarnym wrócił do kraju. Zamieszkał u swego brata w Żywcu-Sporyszu, tam też kontynuował pracę pisarską rozpoczętą w niewoli. W 1971 roku złożył maszynopis poprawionej monografii Armia „Kraków” 1939, w Wydawnictwie Ministerstwa Obrony Narodowej, ale wznowienia nie doczekał, zmarł 16 czerwca 1971 roku. Armia „Kraków” 1939 wydana została cztery lata po jego śmierci. Opracował także dwustustronicową historię 12 pułku piechoty[8]. Działał w komisji odznaczeniowej ZBoWiD, gdzie kierował przyznawaniem odznaczeń dla żołnierzy Armii „Kraków”[8]. Spoczął na cmentarzu Przemienienia Pańskiego w Żywcu.
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- porucznik – zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty
- kapitan – 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 274. lokatą w korpusie oficerów piechoty
- major – 27 czerwca 1935 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 46. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]
- podpułkownik – 1 stycznia 1946 Londyn, zweryfikowany 20 października 1961
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari[potrzebny przypis]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12385[10]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie[11]: po raz pierwszy w 1921)[12][13]
- Srebrny Krzyż Zasługi (3 sierpnia 1928)[14][11]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[15]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[15]
- Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- Odznaka Honorowa „Orlęta”
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Zarys działań wojennych armii „Kraków” w kampanii wrześniowej 1939 roku, Londyn 1949.
- Armia „Kraków” 1939, MON Warszawa 1975 wydanie I.
- Armia „Kraków” 1939, MON Warszawa 1989 wydanie II.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 198.
- ↑ a b Bednarz 2016 ↓.
- ↑ Sprawozdanie 1921 ↓, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 101 z 7 października 1925 roku, s. 547.
- ↑ Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 18.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 327.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 542.
- ↑ a b Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 70.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 509.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 61.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2103 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1749).
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 79).
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 387 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
- ↑ a b Na podstawie fotografii
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- XI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum V. w Krakowie za rok szkolny 1920/21. Kraków: Nakładem Państwowego Gimnazyum V., 1921.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Leszek Gondek, Wywiad polski w III Rzeszy 1933–1939. Zarys struktury, taktyki i efektów obronnego działania, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1982, wyd. II, ISBN 83-11-06794-5.
- Jan Blitz i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 198–199, ISBN 83-902605-1-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Bednarz: Władysław Steblik. Jerzy Bednarz, 2016. [dostęp 2020-06-30].