French
DeutschStanisław Gądek (oficer) – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 31 października 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 października 1939 |
| Zawód, zajęcie | lekarz medycyny |
| Stanowisko | dyrektor szpitala |
| Pracodawca | |
.jpg) | |
| Odznaczenia | |
    | |
Stanisław Gądek (ur. 31 października 1888 w Krakowie, zm. 27 października 1939 w Putywlu) – polski działacz niepodległościowy i lekarz medycy, radiolog[1], major lekarz Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 31 października 1888 w Krakowie, w rodzinie Jana i Marii z Nowickich[2][3]. 7 czerwca 1907 złożył maturę z odznaczeniem w c. k. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie[4]. W czasie studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego należał do grupy lekarzy i studentów organizujących przeszkolenie medyczne w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”[3]. 25 stycznia 1911 Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego udzielił mu nagany za udział w tzw. Zimmermaniadzie[3]. 2 czerwca 1914 otrzymał dyplom doktora wszech nauk lekarskich[3][1].
We wrześniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 2 Pułku Piechoty na stanowisko lekarza I batalionu[3]. W czasie służby w Legionach Polskich awansował na kolejne stopnie: podporucznika (11 października 1914), porucznika (9 sierpnia 1915) i kapitana (1 listopada 1916)[5]. Następnie pełnił funkcję oficera łącznikowego Polskiego Korpusu Posiłkowego w Szczypiornie i Łomży[6].
W latach 1918–1920 służył w Wojsku Polskim. 6 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora lekarza, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w Grupie Operacyjnej Jazdy[7]. W latach 1921–1922 był zastępcą kierownika Naczelnego Nadzwyczajnego Komisariatu do Walki z Epidemiami[6]. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do Kompanii Zapasowej Sanitarnej Nr 5 w Krakowie[8], a następnie do 9 Batalionu Sanitarnego w Siedlcach[9][10]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 334. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, grupa lekarzy[11][12]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do Kadry Zapasowej 9 Szpitala Okręgowego w Brześć[13].
W 1936 był dyrektorem Szpitala św. Rocha w Warszawie[14], ponadto członkiem zarządu Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej, członkiem rady Polskiego Komitetu Zwalczania Raka[6], redaktorem dwutygodnika Nowiny Społeczno-Lekarskie[15].
Mieszkał przy ul. Rakowieckiej 9[1], a w 1938 przy ul. Dworskiej 9[16].
W czasie kampanii wrześniowej dostał się do sowieckiej niewoli. Zmarł 27 października 1939 w Obozie przejściowym NKWD w Putywlu[17].
7 lipca 1920[6] ożenił się z Haliną (ur. 1892), tłumaczką języków obcych, z którą miał syna Andrzeja Jana Szczęsnego (1921–2013), lekarza medycyny[18][19][20]. Żona 10 września 1943 wyszła z domu i zaginęła[20].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6990 – 17 maja 1922[21][22][2]
- Krzyż Niepodległości – 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[23]
- Krzyż Walecznych[6][24]
- Złoty Krzyż Zasługi – 28 marca 1939 „za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej”[25]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Konopka 1936 ↓, s. 1268.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e Żołnierze Niepodległości : Gądek Stanisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Sprawozdanie 1907 ↓, s. 132.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 53.
- ↑ a b c d e Łoza 1939 ↓, s. 89.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 18 sierpnia 1920 roku, s. 751.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 70.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1175.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1069.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1217.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1098.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 213, 793.
- ↑ Konopka 1936 ↓, s. 1191.
- ↑ Konopka 1936 ↓, s. 1691.
- ↑ Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 672.
- ↑ Indeks Represjonowanych. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-03-25].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Janina Kamińska. Doktor Andrzej Gądek (1921–2013). „Nowotwory. Journal of Oncology”. 6 (63), s. 512, 2013. ISSN 0029-540X.
- ↑ a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26 stycznia 1923, s. 66, jako „Gondek”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 78 z 12 sierpnia 1924, s. 446, sprostowano nazwisko z „Gondek” na „Gądek”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 75, poz. 166.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gondek (Gądek) Stanisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7182 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-03].
- Sprawozdanie dyrektora c. k. Gimanzyum Św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1907. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1907.
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939.
- Stanisław Konopka: Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1936.
- Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1938 rok. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1938.