Seweryn Sterling – Wikipedia, wolna encyklopedia

Seweryn Leopold Sterling
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 kwietnia 1864
Gustek, obecnie część Tomaszowa Mazowieckiego

Data i miejsce śmierci

6 sierpnia 1932
Rabka-Zdrój

Zawód, zajęcie

lekarz

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons
Ulica Seweryna Sterlinga w Tomaszowie Mazowieckim
Szpital im. L. i I. Poznańskich – Szpital im. Seweryna Sterlinga przy ulicy Sterlinga 1/3
Szpital im. S. Sterlinga w Łodzi, stan obecny

Seweryn Leopold Sterling (ur. 6 kwietnia 1864 we wsi Gustek, dziś w granicach Tomaszowa Mazowieckiego, zm. 6 sierpnia 1932 w Rabce) – polski lekarz żydowskiego pochodzenia, popularyzator higieny i oświaty sanitarnej, działacz społeczny.

Był twórcą łódzkiej szkoły ftyzjatrycznej, ukierunkowanej na profilaktykę gruźlicy. Opracował powszechnie przyjęty podział kliniczny gruźlicy płuc, uwzględniający zarówno obraz anatomopatologiczny, jak i dynamikę procesu chorobowego (1913–1926).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Okres tomaszowski i studia[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w miejscowości Gustek, obecnie będącej częścią Tomaszowa Mazowieckiego. Pochodził z rodziny żydowskiej; był synem Jakuba i Franciszki z Goldmanów. Jego bratem stryjecznym był neurolog Władysław Sterling (1877–1943).

Studiował medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim (1883–1889). Uzupełniał wiedzę w klinikach Wiednia, Monachium i Jeny.

Po studiach powrócił do rodzinnego Tomaszowa, przyjmując stanowisko lekarza przy fabryce Dawida Bornsteina. W 1892 założył pierwszą w Tomaszowie Mazowieckim stację bakteriologiczną. W czasach pracy w dynamicznie rozwijającym się wówczas mieście podjął również pierwsze socjomedyczne badania w środowisku robotniczym, które opublikował w 1894 na łamach Pamiętnika Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego i Zdrowia.

Okres łódzki[edytuj | edytuj kod]

W 1894 zamieszkał w Łodzi na stałe i podjął pracę jako lekarz w fabryce Towarzystwa Akcyjnego Rosenbat i Jarociński. W 1898 powstał z jego inicjatywy pierwszy w Łodzi oddział dla chorych na gruźlicę w szpitalu żydowskim im. małż. Poznańskich przy obecnej ul. S. Sterlinga 1/3.

W czasie rewolucji 1905 roku był działaczem Związku Postępowo-Demokratycznego[1], sympatyzował z ruchem rewolucyjnym. W trakcie tzw. powstania łódzkiego ukrył w szpitalnej suterenie rannego Franciszka Joachimiaka z Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy. Leczył go przez trzy tygodnie w tajemnicy przed funkcjonariuszami carskimi[2]. W jego mieszkaniu odbywały się zebrania łódzkiej organizacji Polskiej Partii Socjalistycznej, tzw. biura partyjne[3].

W okresie rewolucyjnym wraz z łódzkimi lekarzami Karolem Jonscherem i Stanisławem Serkowskim zorganizował naradę 70 lekarzy, specjalistów w zakresie leczenia gruźlicy, reprezentujących funkcjonujące w tym czasie ośrodki leczenia gruźlicy na terenie Królestwa Polskiego.

W 1906, wraz z Mieczysławem Kaufmanem, był inicjatorem powstania Towarzystwa Krzewienia Oświaty (początkowo jako Sekcja Nauczania Analfabetów przy Towarzystwie Lekarskim), a w 1907 r. inicjatorem powstania stowarzyszenia społeczno-lekarskiego i jego 1. wiceprezesem Ligi Przeciwgruźliczej w Łodzi (od 1916 – prezes). W 1910 doprowadził do powstania pierwszej w Łodzi przychodni przeciwgruźliczej, do której zadań należało m.in. bezpłatne rozdawnictwo leków i żywności, poradnictwo lekarskie i badania bakteriologiczne. Jego inicjatywą było wybudowanie sanatorium przeciwgruźliczego na Chojnach i w Łagiewnikach.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. współtworzył i był jednym z kierowników Wydziału Zdrowotności Publicznej. Przewodził zarządowi łódzkiemu Towarzystwa Lekarskiego i sekcji gruźliczej Międzynarodowego Związku Walki z Alkoholizmem „La Croix Bleue” (Błękitny Krzyż), który miał siedzibę w Genewie.

W latach 1930–1932 był kierownikiem Katedry Higieny Szkolnej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi (1928–1932) i wykładowcą higieny społecznej na tej uczelni[4] oraz dyrektorem Szpitala im. Poznańskich w Łodzi (noszącego jego imię).

Był również publicystą i działaczem społecznym. W latach 1899-1903 redagował organ Towarzystw lekarskich Prowincjonalnych Królestwa Polskiego. W latach 1909-1910 współpracował z miesięcznikiem „Gruźlica”, poświęcony walce z tą chorobą. W 1915 wszedł do zarządu okręgu łódzkiego Ligi Państwowości Polskiej, która czynnie popierała tworzące się w tym czasie legiony J. Piłsudskiego i wydawała pismo „Strażnica”. W serii wydawniczej „Robotnicza Biblioteka Higieniczna” opublikował wiele popularnych broszur z zakresu higieny i medycyny gruźlicy. Uczestniczył w organizacji Biblioteki Publicznej w Łodzi (obecnie (2019) Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi). Był też członkiem Narodowej Loży Wolnomularzy im. G. Narutowicza, powstałej w 1926 roku. Spoczywa na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Łodzi.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Grób Seweryna Sterlinga

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Jest patronem szpitala w Łodzi i ulicy przy której znajduje się placówka.
  • W rodzinnym Tomaszowie Mazowieckim jest patronem jednej z ulic nieopodal największego szpitala[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Lekarze-społecznicy w rewolucji 1905 roku, [w:] Stefan Rudzki (red.), Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce. Organ Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych, Warszawa 1937, s. 18.
  2. ↑ Franciszek Joachimiak, Całe życie na czarnej liście, [w:] Wspomnienia weteranów rewolucji 1905 i 1917 roku, Łódź 1967, s. 88.
  3. ↑ Witold Trzciński, Z minionych dni Polski Podziemnej 1905-1918, nakł. Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych, 1937, s. 22 [dostęp 2016-05-17].
  4. ↑ Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 315.
  5. ↑ M.P. z 1927 r. nr 296, poz. 818 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.
  6. ↑ Tomaszów Mazowiecki: Ulica Sterlinga zostanie przebudowana, „NaszTomaszow.pl” [dostęp 2018-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Seweryn_Sterling&oldid=73199776”