Osunięcie ziemi w Gjerdrum – Wikipedia, wolna encyklopedia

Osunięcie ziemi w Gjerdrum
Ilustracja
Obszar osuwiska w Gjerdrum
Państwo

 Norwegia

Miejsce

Ask, Vilken

Rodzaj zdarzenia

osunięcie ziemi

Data

30 grudnia 2020

Godzina

3:45

Ofiary śmiertelne

7

Ranni

10

Zaginieni

3

Położenie na mapie Norwegii
Mapa konturowa Norwegii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia60°03′54″N 11°02′13″E/60,065000 11,036944

Osunięcie ziemi w Gjerdrum – gwałtowne osuwisko gliny, które miało miejsce we wczesnych godzinach porannych 30 grudnia 2020 we wsi Ask, centrum administracyjnym Gjerdrum w Norwegii. O powierzchni 300 na 700 metrów (980 na 2300 stóp). W wyniku osunięcia ziemi zawaleniu uległo 31 domów mieszkalnych i 9 innych budynków[1].

Od 3 stycznia 2021 potwierdzono śmierć siedmiu osób w wyniku osunięcia się ziemi, trzy pozostają zaginione[2].

Jak podają norweskie media, przyczyny osuwiska zostaną zbadane przez policję[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W przeszłości w gminie Gjerdrum miały miejsce osuwiska. W nocy z 20 na 21 października 1924 osunięcie się ziemi zniszczyło kilka gospodarstw i uszkodziło 1600 metrów drogi. W 1973 roku w Ask doszło do osuwiska[4]. W 1980 roku doszło do osunięcia się ziemi w pobliżu południowego końca osuwiska z 2020 roku[4]. W 2014 osuwisko zniszczyło dwa domy[5].

W lipcu 2008 w artykule opublikowanym w Romerikes Blad stwierdzono, że hydrolog i geolog Steinar Myrabø ostrzegł gminę przed erozją gleby i potencjalnym ryzykiem osunięcia ziemi, wzywając do wstrzymania budowy w Nystulia w imieniu oddziału lokalnego Norweskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody[6]. W listopadzie 2020 na dnie obszaru, na którym osuwisko miało nastąpić pod koniec przyszłego miesiąca, rozpoczęto prace budowlane obejmujące kopanie i ciężkie maszyny[3]. Według nadawcy publicznego NRK intensywne opady deszczu w dniach poprzedzających incydent mogły spowodować ruchy gleby na tym obszarze[7].

Akcja poszukiwawcza i ratunkowa[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze doniesienia o osuwisku nadeszły o godz. 3:51 w dniu 30 grudnia 2020. Dziesięć osób zostało rannych, z czego 26 początkowo zgłoszono zaginięcie, choć później ustalono, że faktyczna liczba zaginionych wynosiła 10[8].

W pierwszym dniu Nowego Roku zwrócono się o pomoc do Szwecji[9]; 14-osobowy miejski zespół poszukiwawczo-ratowniczy ze Szwecji pracował na miejscu i został zwolniony tego samego wieczoru po przybyciu dodatkowego norweskiego personelu ratowniczego[10].

Do 1 stycznia 2021 policja opublikowała szczegółowe informacje na temat dziesięciu zaginionych osób. Tego samego dnia zgłoszono pierwszą ofiarę. Przed południem 2 stycznia znaleziono ciało drugiej ofiary, a później tego samego dnia – kolejne dwie martwe osoby[1][11][12]. 3 stycznia znaleziono kolejne trzy osoby martwe, co zwiększyło liczbę ofiar śmiertelnych do siedmiu. Wciąż brakuje trzech osób, a poszukiwania trwają[13][2].

5 stycznia 2021 norweskie władze stwierdziły, że nie mają już nadziei na znalezienie kolejnych ocalałych. Trzy osoby nadal uważa się za zaginione. Katastrofa została nazwana „jednym z najgorszych osunięć ziemi we współczesnej historii Norwegii”. Zostało zniszczone co najmniej 9 budynków zawierających ponad 30 mieszkań. Co najmniej 1000 osób ewakuowano z wioski liczącej ponad 6000 mieszkańców[14].

Film udostępniony przez policję 6 stycznia pokazuje helikopter ratunkowy nad lawiną, szukający ocalałych. Film jest nagrywany z policyjnego helikoptera, az komunikatów można usłyszeć, jak próbują skierować helikopter ratunkowy do miejsca, w którym przeżyli[15].

Ofiary[edytuj | edytuj kod]

Nazwiska ofiar zostały upublicznione 1 stycznia za zgodą ich rodzin[16].

Zmarli i zaginieni po osuwisku w Ask
Imię i nazwisko Wiek Data znalezienia Potwierdzony zgon
Eirik Grønolen 31 1 stycznia Tak
Lisbeth Neraas 54 2 stycznia Tak
Marius Brustad 29 3 stycznia Tak
Bjørn-Ivar Grymyr Jansen 40 2 stycznia Tak
Alma Grymyr Jansen 2 2 stycznia Tak
Charlot Grymyr Jansen 31 3 stycznia Tak
Irene Ruud Gundersen 69 3 stycznia Tak
Rasa Lasinskiene 49 Nieznana Nie
Ann-Mari Olsen-Næristorp 50 Nieznana Tak
Victoria Emilie Næristorp-Sørengen 13 Nieznana Tak

Poszukiwania domniemanych zmarłych[edytuj | edytuj kod]

5 stycznia policja poinformowała, że nie ma już nadziei na znalezienie osób, które przeżyły, ale będą kontynuować poszukiwania trzech ostatnich domniemanych zmarłych.

Norweskie Siły Zbrojne i ich sprzęt opuściły ten obszar, pozostawiając na miejscu tylko Straż Krajową[17][18].

Zmobilizowane zasoby[edytuj | edytuj kod]

W akcję poszukiwawczo-ratowniczą zaangażowanych było wiele organizacji rządowych i prywatnych, jednostek wojskowych i organizacji ochotniczych:

Agencje rządowe[edytuj | edytuj kod]

  • Norweska Obrona Cywilna - Schrony dla organizacji HQ i SAR, logistyki, dowozów i tworzenia tymczasowych linii wodociągowych i kanalizacyjnych na dotkniętych obszarach.
  • Norweska Dyrekcja Zasobów Wodnych i Energii - Analiza gruntu i lawiny, profesjonalne doradztwo dla policji
  • Szwedzka Agencja Ochrony Cywilnej - zespół USAR

Organizacje prywatne[edytuj | edytuj kod]

  • Norweski Instytut Geotechniczny - Ekspertyza geologiczna
  • Multiconsult - Analiza gruntu i lawiny.

Organizacje wolontariackie[edytuj | edytuj kod]

  • Regionalne jednostki Czerwonego Krzyża - Ewakuacja osób poszkodowanych, pogotowie ratunkowe i organizacja centrów ewakuacyjnych.
  • Norweska pomoc ludowa - karetki wolontariackie, ewakuacja domu opieki, pojazdy, organizacja centrów ewakuacyjnych.
  • Norweskie Stowarzyszenie Psów Ratowniczych - 28 jednostek K9 w gotowości.
  • Norweska Liga Przekaźników Radiowych - Organizacja sygnałów i komunikacji.

Norweskie siły zbrojne[edytuj | edytuj kod]

  • Batalion inżynieryjny - kładka mostowa Leguan, system wzmocnienia podłoża i wsparcie załóg SAR w rejonie katastrofy.
  • Norweska straż wewnętrzna - ochrona granicy katastrofy.
  • Komandorskie Operacje specjalne - Drone Search i organizacja przestrzeni powietrznej.
  • 330 Squadron - Helikoptery ratownicze (Sea King i SAR Queen).
  • Dywizjon 333 - samolot rozpoznawczy P-3C Orion, wstępne przeszukanie rejonu katastrofy.
  • 339 Eskadra Lotnictwa Operacji Specjalnych - dwa helikoptery Bell 412, poszukiwania i ratownictwo oraz transport personalny.
  • Batalion Wywiadowczy - Analiza obrazu ze zdjęć z drona.

Następstwa[edytuj | edytuj kod]

Czerwony Krzyż w Nannestad i Gjerdrum otrzymał duże kwoty darowizn w postaci zabawek, odzieży i artykułów higienicznych dla ofiar osuwiska[19].

Po katastrofie kilka serwisów informacyjnych ujawniło, że obszar dotknięty katastrofą został wyznaczony jako teren wysokiego ryzyka dla osuwisk już w 2005, oraz że zaplanowano nową ocenę w 2021 roku, ze względu na zwiększoną liczbę projektów mieszkaniowych i budowlanych w regionie[20][21].

Kilku ekspertów i inżynierów skrytykowało później norweski rząd krajowy, a także samorząd lokalny za to, że nie traktują poważnie obszarów wysokiego ryzyka i pozwalają na kontynuację projektów mieszkaniowych, pomimo posiadania „jasnych instrukcji, jak radzić sobie z tymi obszarami przez ponad pięćdziesiąt lat”[22].

Reakcje[edytuj | edytuj kod]

31 grudnia 2020 premier Norwegii Erna Solberg odwiedziła obszar dotknięty katastrofą, a król tego kraju Harald V część swojego przemówienia noworocznego, transmitowanego przez NRK i TV2, poświęcił osobom poszkodowanym.

Następnego dnia publicznie swoje współczucie wyraził także król Szwecji Karol XVI Gustaw[23]. Prezydent Finlandii Sauli Niinistö i premier Sanna Marin również złożyli kondolencje norweskiemu rządowi i obywatelom Norwegii[24]

3 stycznia 2021 król Harald V, królowa Sonja i następca tronu Haakon odwiedzili obszar katastrofy, aby porozmawiać z ratownikami, ochotnikami, ewakuowanymi i ich krewnymi[25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Mikołaj Pietraszewski, Osunięcie ziemi w Ask w Norwegii. Służby znalazły zwłoki trzeciej osoby - Wiadomości [online], Radio ZET, 3 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08].
  2. ↑ a b Andreas Krantz, Sju personer bekreftet omkommet etter skredet i Gjerdrum [online], NRK, 3 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  3. ↑ a b Jørgen Berge, Heidi Schei Lilleås, Siv Elisabeth Bjerke, Facebook-melding viser gravearbeid før rasulykken. Ekspert: - For tidlig å si om det hadde betydning [online], Nettavisen, 4 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw.).
  4. ↑ a b Frank Ertesvåg, Bjørn (65) i skred-drama i Gjerdrum for 40 år siden: – Rygget så fort jeg maktet, Tore Kristiansen, VG, 7 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  5. ↑ Jørn E. Kaalstad, Ordførerens barndomshjem tatt av skred i 2012 [online], VG, 7 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  6. ↑ Kjell Aasum, (+)Her er bildene hydrogeologen mener varslet om fare for leirskred [online], Nettavisen, 5 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw.).
  7. ↑ Body found in rubble as rescuers search for nine people missing after Norway landslide [online], Australian Broadcasting Corporation, 2 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  8. ↑ Norway landslide: Houses buried in Gjerdrum village near Oslo, „BBC News”, 31 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  9. ↑ Har fortsatt håp om å finne overlevende i live – sender inn svensk kriseteam til skredområdet [online], Dagsavisen, 1 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw.).
  10. ↑ Svenske redningsstyrker har dratt hjem fra Gjerdrum - VG Nå: Skredet i Gjerdrum [online], VG Nå [dostęp 2021-01-08] (norw.).
  11. ↑ Norway landslide: Seventh body found as rescuers continue search, „BBC News”, 4 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  12. ↑ Fire personer funnet omkommet i Gjerdrum [online], Aftenposten, 2 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  13. ↑ David Nikel, Norway Landslide: Everything We Know So Far [online], Life in Norway, 5 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  14. ↑ Jan M. Olsen, Rescuers in Norway lose hope of finding landslide survivors [online], ABC News, 5 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  15. ↑ Den første videoen fra Gjerdrum-skredet [online], YouTube [dostęp 2021-01-08].
  16. ↑ Kristian Elster, Dette er de savnede [online], NRK, 1 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  17. ↑ Missing people presumed dead after Norway landslide, police chief says, „Reuters”, 5 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  18. ↑ Andrea Vasholmen Mostue, Axel Solheim, HV: - Kommunen bestemmer behovet [online], Forsvarets Forum, 7 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw.).
  19. ↑ Clothes and Toys Donated Following Deadly Norway Landslide [online], uk.news.yahoo.com [dostęp 2021-01-08] (ang.).
  20. ↑ John Rasmussen, Angelica Hagen, Planla ny kartlegging av kvikkleira i Ask i 2021 [online], Dagbladet, 1 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (norw.).
  21. ↑ Håkon Kvam Lyngstad, Skredområdet beskrevet som «høyrisiko» i rapport fra 2005, Eirik Røsvik, www.vg.no, 30 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  22. ↑ Olav S. Nedenes, Kunne denne katastrofen vært forhindret? [online], Aftenposten, 30 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-08] (norw. bokmål).
  23. ↑ Telegram till Konungen av Norge - Sveriges Kungahus [online], Kungahuset, 1 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] (szw.).
  24. ↑ Norjan maanvyöryssä edelleen kateissa kymmenkunta ihmistä ja toivo eloonjääneiden löytymisestä hiipuu – Uuden halkeaman vuoksi evakuoitiin 46 ihmistä [online], Aamulehti, 31 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-08] (fiń.).
  25. ↑ Norway's royal family on site in Gjerdrum to meet rescue workers and evacuees [online], Nord News, 3 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-05] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Osunięcie_ziemi_w_Gjerdrum&oldid=72168259”