Javier Milei – Wikipedia, wolna encyklopedia

Javier Milei

Javier Milei (2024)
Data i miejsce urodzenia	22 października 1970 Buenos Aires
Prezydent Argentyny
Okres	od 10 grudnia 2023
Przynależność polityczna	Partia Libertariańska
Wiceprezydent	Victoria Villarruel
Poprzednik	Alberto Fernández
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Javier Gerardo Milei (ur. 22 października 1970 w Buenos Aires^[1]) – argentyński ekonomista, komentator polityczny, autor, wykładowca akademicki i polityk. W latach 2021–2023 członek Izby Deputowanych. Od 10 grudnia 2023 prezydent Argentyny.

Urodził się w stołecznym Buenos Aires, w dzielnicy Palermo^[2]. Kształcił się w zakresie ekonomii na Universidad de Belgrano, następnie uzyskał magisterium kolejno na Instituto de Desarrollo Económico y Social oraz na Universidad Torcuato Di Tella^[3]. Specjalizuje się w tematyce związanej ze wzrostem gospodarczym. Wykładał mikroekonomię, makroekonomię czy teorię monetarną zarówno na uczelniach argentyńskich, jak i zagranicznych. Opublikował przeszło 50 artykułów naukowych, jak również kilka książek, w tym Política Económica Contrarreloj, Lecturas de Economía en tiempos del kirchnerismo i El retorno al Sendero de la Decadencia Argentina^[4].

Zyskał znaczną rozpoznawalność dzięki ekscentrycznemu stylowi bycia. Jest posiadaczem pięciu mastifów angielskich, nazwanych na cześć ekonomistów, których podziwia, w tym Miltona Friedmana i Murraya Rothbarda^[5]. Kawaler, w wywiadach sugerował, jakoby miał doświadczenia związane z seksem tantrycznym^[6]. Jego popularność wynika także z częstych występów w mediach krajowych, w których zaczął się pojawiać jako komentator gospodarczy^[7]. Wykorzystując ją, zaangażował się w życie polityczne. W latach 2021–2023 zasiadał w argentyńskiej Izbie Deputowanych, reprezentując skrajnie prawicową koalicję La Libertad Avanzaz z okręgu Buenos Aires^[8][9]. W sierpniu 2023 uzyskał najlepszy wynik w prawyborach prezydenckich, pokonując w głosowaniu tak kandydata rządzącej peronistowskiej lewicy, jak i opozycyjnej centroprawicy^[10][11]. W pierwszej turze, która odbyła się 22 października 2023, zdobył 29,98%, przechodząc do drugiej tury razem z Sergio Massą, ministrem gospodarki w rządzie Alberto Fernándeza, który zdobył 36,68%^[12][13]. Zwyciężył w drugiej turze wyborów, uzyskując 55,69%, czyli znaczącą przewagę głosów, największą od 40 lat na argentyńskiej scenie politycznej. Milei został zaprzysiężony i rozpoczął urzędowanie 10 grudnia 2023^[14][15].

11 lutego 2024 Javier Milei wziął udział w kanonizacji Maríi Antonii de Paz Figueroa, pierwszej w historii świętej pochodzącej z Argentyny^[16]. Po uroczystej kanonizacji spotkał się z papieżem Franciszkiem, którego przeprosił za krytykowanie go podczas kampanii prezydenckiej w 2023 za liberalne poglądy i „promowanie komunizmu” oraz nazywanie papieża „imbecylem”^[17]. Dzień później papież przyjął go na godzinnej audiencji generalnej^[18].

Jest libertarianinem, określa się także mianem rynkowego anarchisty^[19]. Jego poglądy są określane jako skrajnie prawicowe, ultrakonserwatywne i skrajnie populistyczne^[20][21]. Domaga się dolaryzacji argentyńskiej gospodarki, zlikwidowania Banku Centralnego czy legalizacji handlu organami. Odwołuje się do utrwalonej w argentyńskiej pamięci zbiorowej nostalgii za dobrobytem z XIX wieku^[22]. W kwestiach społecznych opowiada się m.in. przeciw aborcji, eutanazji i edukacji seksualnej^[23]. Porównywany jest z politykami takimi jak Donald Trump lub Jair Bolsonaro^[24]. Milei, ze względu na swoje skrajne poglądy, jak i liczne kontrowersje, jest także nazywany "argentyńskim Donaldem Trumpem"^[25][26].

Javier Milei, po objęciu urzędu prezydenta Argentyny w grudniu 2023 roku, wprowadził szereg radykalnych reform ekonomicznych^[27], obejmujące m.in.: cięcia wydatków socjalnych, a także zamrożenie pensji i masowe zwolnienia w sektorze publicznym^[28]. Działania te nie zatrzymały wzrostu inflacji, która wzrosła w połowie 2024 roku z 211,4% do poziomu 263,4%^[29]. Poziom ubóstwa wyniósł przy tym 16%^[30], a skrajnej biedy - 16,5%^[31]. Reformy najbardziej dotknęły ludność rdzenną i dzieci, negatywnie rzutując na stan nierówności społecznych i pogłębiając je^[31][30]. W polskich mediach reformy przeprowadzone przez Milei są często określane mianem „argentyńskiej terapii szokowej”^[32][33][34].

Kiedy Milei kandydował na prezydenta w 2023 roku, był on oskarżany o wygłaszanie obraźliwych uwag pod adresem społeczności LGBT poprzez np. porównywanie homoseksualizmu do uprawiania seksu z zwierzętami^[35]. Po objęciu urzędu Milei zastąpił przychylne środowiskom LGBT Ministerstwo Kobiet, Płci i Różnorodności mniej wpływowym podsekretariatem w Ministerstwie Kapitału Ludzkiego oraz zamknął krajową agencję antydyskryminacyjną. Za prezydentury Milei, doszło do podpalenia czterech lesbijek, za co krytycy środowiska prezydenta obarczyli go odpowiedzialnością^[36].

We wrześniu 2024 Milei wydał dekret, który ogranicza prawo dostępu do informacji publicznej^[37]. Od tego czasu urzędnicy publiczni, w tym Milei, nie mają obowiązku przekazywać do wiadomości opinii publicznej informacji takich jak harmonogramy spotkań czy treść dokumentów służbowych. Decyzja ta wywołała obawy o wolność prasy i transparentność działań prezydenta^[38][39].

20 września 2024 Argentyńskie Stowarzyszenie Podmiotów Prasowych (ADEPA), zrzeszające gazety i czasopisma w kraju, uznało politykę rządu Milei wobec dziennikarzy jako „agresywną”. Dziennikarze w publicznym oświadczeniu ostrzegli, że częste negatywne wypowiedzi prezydenta o mediach^[40] „otwierają drzwi do przemocy fizycznej”^[41][42].

• Order Wolności (Ukraina, 2024)^[43]