Józef Rogulski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Józef Rogulski pseud. „Wilk” (ur. 14 stycznia 1907 w Radzicach, zm. 30 sierpnia 1943 pod Brzostowem) – uczestnik II wojny światowej, dowódca oddziału partyzanckiego Gwardii Ludowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie chłopskiej, był synem Jana Rogulskiego i Marianny ze Zdrojewskich. W okresie międzywojennym pełnił służbę wojskową w 1 pułku szwoleżerów w Warszawie. W 1939 roku uczestniczył w walkach obronnych w czasie agresji niemieckiej na Polskę. Po zakończeniu działań bojowych wrócił do domu[1], następnie pracował w fabryce Gerlacha w Drzewicy.
Od marca 1942 członek Komitetu Dzielnicowego (KD) PPR w Drzewicy i komendant miejscowego garnizonu GL. W sierpniu 1943 został mianowany przez Hilarego Chełchowskiego dowódcą 8-osobowego oddziału partyzanckiego GL działającego w okolicach Grójca (dotychczas dowodzonego przez Franciszka Ciastka „Owijacza”). „Wilk” działał początkowo w Okręgu Warszawa-Lewa Podmiejska w okolicach Rawy i Grójca. Wkrótce przeniósł się w okolice Opoczna i opanował na kilka godzin Drzewicę, rozbrajając granatową policję, niszcząc urząd gminny i uwalniając z aresztu 15 chłopów. 5 września 1943 Dowództwo Główne GL udzieliło mu pochwały i awansowało na oficera. 27 września 1942 „Wilk” zdobył broń na posterunku Luftwaffe koło Przysuchy.
Atakował gminne posterunki policji, niemieckie samochody i mniejsze niemieckie oddziały oraz przeprowadzał akcje na kolei, m.in. niszcząc urządzenia sygnalizacyjne i wykolejając pociągi. 9 lutego 1943 został ciężko ranny w wielkiej obławie niemieckiej (300 żołnierzy) w lasach w okolicach Gielniowa, a 8 jego żołnierzy zginęło.
Niemcy wyznaczyli 100 tys. nagrody za jego schwytanie. Zginął w walce z niemiecką żandarmerią w pobliżu Rawy Mazowieckiej. 31 grudnia 1945 został pośmiertnie awansowany na kapitana i odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy. 19 maja 1946 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B6-8-30)[2].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Krzyża Grunwaldu (pośmiertnie[3])
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W okresie Polski Ludowej jego imię nosiły szkoły w Skłobach i w Nowym Mieście nad Pilicą[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rydłowski 1971 ↓, s. 443.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ a b Rydłowski 1971 ↓, s. 446.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Rydłowski: Żołnierze lat wojny i okupacji. Warszawa: 1971.
- Polski Słownik Biograficzny t. XXXI, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1988-1989.