Wittichenau – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wittichenau
Kulow
	; Fragment rynku z polsko-saskim słupem pocztowym z 1732 roku
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Powiat	Budziszyn
Zarządzający	Peter Schowtka↗
Powierzchnia	60,68 km²
Wysokość	127 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2014); • liczba ludności; • gęstość	; 5 826; 96 os./km²
Nr kierunkowy	035725
Kod pocztowy	02997
Tablice rejestracyjne	BZ, BIW, HY, KM
	Położenie na mapie Saksonii Wittichenau; Kulow
	Położenie na mapie Niemiec Wittichenau; Kulow
	51°23′N 14°15′E/51,383333 14,250000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Wittichenau (górnołuż. Kulow^[1], ^ⓘ; pol. hist. Kulów^[2]) – miasto w południowo-wschodnich Niemczech w kraju związkowym Saksonia, w okręgu administracyjnym Drezno, w powiecie Budziszyn. W 2014 r. miasto zamieszkiwane było przez 5 826 osoby.

Miasto znajduje się w oficjalnym obszarze osadniczym Serbołużyczan.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Wittichenau położone jest nad rzeką Czarna Elstera (dopływ Łaby), ok. 5 km na południe od miasta Hoyerswerda. Okolice miasta to obszar płaski, podmokły, zalesiony.

Wittichenau składa się z dwunastu dzielnic: Brieschko, Dubring, Hoske, Keula, Kotten, Maukendorf, Neudorf Klösterlich, Rachlau, Saalau, Sollschwitz, Spohla, Wittichenau.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o mieście pojawiają się w dokumentach Klasztoru Marienstern i pochodzą z roku 1248. W roku 1286 Wittichenau zostało pierwszy raz uznane za miasto. W 1635 roku na mocy pokoju praskiego przeszło z rąk czeskich pod panowanie Saksonii. W latach 1654, 1676, 1687 oraz 1690 miasto było niszczone przez pożary^[3]. W latach 1697-1706 i 1709-1763 wraz z Saksonią było połączone unią z Polską. Pamiątką po unii jest pocztowy słup dystansowy z herbami Polski i Saksonii, postawiony na rynku za panowania króla Augusta II Mocnego w 1732 roku. W 1806 miasto znalazło się w granicach Królestwa Saksonii, połączonego w latach 1807-1815 unią z Księstwem Warszawskim. Po kongresie wiedeńskim w 1815 zostało częścią Prowincji Śląsk Królestwa Prus. W latach 1919-1938 i 1941-1945 w granicach Prowincji Dolny Śląsk, a w latach 1938-1941 część ponownie scalonej Prowincji Śląsk. W 1945 decyzją Radzieckiej Administracji Wojskowej w Niemczech miasto wraz z położonymi na zachód od Nysy Łużyckiej ziemiami Prowincji Dolny Śląsk zostało włączone do Saksonii (wschodnie ziemie przypadły Polsce). W latach 1949-1990 należało do NRD. Według danych serbołużyckiego statystyka i nauczyciela Arnošta Černika w 1956 roku 32,4% mieszkańców Kulowa posługiwało się językiem górnołużyckim. Według danych z 2011 roku 57,8% mieszkańców miasta stanowili katolicy, a 7,9% luteranie.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół katolicki przebudowany w 1440 roku po zniszczeniu przez Husytów
zabytkowe młyny

Wydarzenia kulturalne[edytuj | edytuj kod]

Do najważniejszych wydarzeń kulturalnych miasta należą odbywające się co roku Kawalkada wielkanocna oraz Karnawał (Wittichenauer Karnevalsverein). Karnawał odbywa się od roku 1706.

Współpraca[edytuj | edytuj kod]

Miejscowości partnerskie^[4]:

Osoby urodzone w Wittichenau[edytuj | edytuj kod]

Beno Budar (1946–2023) – serbołużycki pisarz
Mathias Wenzel Jäckel (1655-1738) – serbołużycki rzeźbiarz
Ulrich Pogoda (ur. 1954) - serbołużycki kompozytor
Günter Särchen (1927–2004) – katolicki pedagog społeczny, publicysta i działacz na rzecz pojednania polsko-niemieckiego, honorowy obywatel miasta
Peter Schowtka (1945–2022) – niemiecki polityk
Xaver Jakub Ticin (1656–1693) – serbołużycki językoznawca

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Kościół katolicki
Kaplica w Hoske
Kaplica cmentarna w Spohla
Młyn
Kapliczka przydrożna w Dubringu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Kulow, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 867 .
↑ Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1]
↑ A.F. Busching, "A new system of geography", rozdz. "Lusatia", London 1762, str. 131.
↑ Współpraca

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Statistisches Landesamt des Freistaates Sachsen, Kamenz, 2009

[1] Kulow, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 867 .

[2] Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1]

[A.F._Busching_1762-3] A.F. Busching, "A new system of geography", rozdz. "Lusatia", London 1762, str. 131.

[4] Współpraca

[1]

[2]

[3]

[4]

Miasta (Stadt)	Bernsdorf Bischofswerda Budziszyn (Bautzen, Budyšin) Elstra Großröhrsdorf Hoyerswerda (Wojerecy) Kamenz (Kamjenc) Königsbrück Lauta Pulsnitz Radeberg Schirgiswalde-Kirschau Weißenberg (Wóspork) Wilthen Wittichenau (Kulow)
Gminy (Gemeinde)	Arnsdorf Burkau Crostwitz (Chrósćicy) Cunewalde Demitz-Thumitz Doberschau-Gaußig (Dobruša-Huska) Elsterheide (Halštrowska hola) Frankenthal Göda (Hodźij) Großdubrau (Wulka Dubrawa) Großharthau Großnaundorf Großpostwitz (Budestecy) Haselbachtal Hochkirch (Bukecy) Königswartha (Rakecy) Kubschütz (Kubšicy) Laußnitz Lichtenberg Lohsa (Łaz) Malschwitz (Malešecy) Nebelschütz (Njebjelčicy) Neschwitz (Njeswačidło) Neukirch Neukirch/Lausitz Obergurig (Hornja Hórka) Ohorn Oßling Ottendorf-Okrilla Panschwitz-Kuckau (Pančicy-Kukow) Puschwitz (Bóšicy) Räckelwitz (Worklecy) Radibor (Radwor) Ralbitz-Rosenthal (Ralbicy-Róžant) Rammenau Schmölln-Putzkau Schwepnitz Sohland an der Spree Spreetal (Sprjewiny Doł) Steina Steinigtwolmsdorf Wachau
Wspólnoty administracyjne (Verwaltungsgemeinschaft)	Bischofswerda Großharthau Großpostwitz-Obergurig Königsbrück Neschwitz Pulsnitz
Związki gmin (Verwaltungsverband)	Am Klosterwasser