Piotr Wierzbicki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Piotr Wierzbicki
Władysław Piotr Wierzbicki
Ilustracja
Piotr Wierzbicki (2014)
Data i miejsce urodzenia

5 listopada 1935
Warszawa

Zawód, zajęcie

dziennikarz, pisarz, publicysta, krytyk muzyczny

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski

Piotr Wierzbicki (właściwie Władysław Piotr Wierzbicki[1]) (ur. 5 listopada 1935 w Warszawie) – polski dziennikarz, pisarz, publicysta, krytyk muzyczny. Laureat Nagrody Literackiej Gdynia 2015[2] w kategorii eseistyka. Wnuk Andrzeja Wierzbickiego[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jest absolwentem warszawskiego Gimnazjum im. Tadeusza Reytana (1953)[4]. Po ukończeniu studiów na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego w 1957 przez kilka lat pracował jako nauczyciel języka polskiego w warszawskich szkołach.

W 1957 rozpoczął współpracę z pismem „Współczesność”, gdzie publikował felietony muzyczne i eseje poświęcone polskiej poezji. Był członkiem redakcji tygodników „itd” (1967–1972) oraz „Literatura” (1972–1977). W „Literaturze” publikował stałe felietony. W 1977 podpisał list w obronie aresztowanych członków Komitetu Obrony Robotników, za co stracił pracę w „Literaturze”[5]. Pracę felietonisty kontynuował w „Tygodniku Powszechnym” (1977–1989).

Pod koniec lat 70. publikował w wydawnictwach podziemnych i emigracyjnych, m.in. Biuletynie Informacyjnym KSS „KOR”, „Głosie”, „Zapisie”. Na łamach „Zapisu” opublikował jeden ze swoich najgłośniejszych tekstów – Traktat o gnidach, krytykujący postawy intelektualistów lojalnych wobec władz PRL[3]. Tekst spotkał się m.in. z polemiką Adama Michnika w „Zapisie” oraz poparciem Jarosława Kaczyńskiego w „Głosie”[5].

W czasie stanu wojennego (od 13 grudnia 1981 do 10 lipca 1982) był internowany w ośrodkach w Białołęce, Jaworzu i Darłówku.

W latach 1989–1991 pracował w redakcji „Tygodnika Solidarność”. 10 listopada 1989 w „Tygodniku Solidarność” ukazał się jego artykuł pt. Familia, świta, dwór, w którym Wierzbicki przedstawił działające w kierownictwie obozu solidarnościowego koterie. Artykuł był pierwszym sygnałem podziałów w środowisku „Solidarności”[6]. Od 1991 do 1992 był redaktorem naczelnym dziennika „Nowy Świat”. W 1993 założył miesięcznik (przekształcony w tygodnik) „Gazeta Polska” i do 2005 pełnił funkcję redaktora naczelnego. Odszedł po konflikcie z Tomaszem Sakiewiczem, który zastąpił go na stanowisku redaktora naczelnego[7].

W 1990 wspierał kandydaturę Lecha Wałęsy na prezydenta, by następnie stać się jego zdecydowanym krytykiem. Jako redaktor naczelny dziennika „Nowy Świat” był zwolennikiem polityki rządu Jana Olszewskiego. W kolejnych latach krytykował Wałęsę oraz środowiska Unii Demokratycznej i Unii Wolności[3]. Opowiadał się za lustracją i dekomunizacją. Na łamach „Gazety Polskiej” opublikował tzw. listę Macierewicza. Jednocześnie wskazywał na zagrożenie ze strony antyunijnych środowisk skrajnej prawicy[3].

W latach 2004–2009 publikował felietony poświęcone muzyce poważnej w „Gazecie Wyborczej”. Prowadził również audycje popularyzujące muzykę poważną w Programie I Polskiego Radia. Od 2020 roku prowadzi audycję „Filharmonia w pigułce” w radiowej Czwórce[8].

Jest członkiem Polskiego PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Entuzjasta w szkole, Warszawa 1977
  • Cyrk, Warszawa 1979
  • Wybór studiów gnidologicznych, Kraków: „Kos”, 1981
  • Myśli staroświeckiego Polaka, Warszawa 1985
  • Pułapka na ludzi, Warszawa 1985
  • Struktura kłamstwa, Warszawa 1986
  • Traktat o gnidach, Chicago: „Polonia”, 1986.
  • Szary człowiek, Warszawa: „Pokolenie”, 1986.
  • Bitwa o Wałęsę, Warszawa 1990
  • Rozkosznisie czyli Epos gnidologiczny w czterech księgach, Warszawa 1991
  • Życie z muzyką, Warszawa 1993
  • Upiorki, Warszawa 1995
  • Podręcznik Europejczyka. Z Ciemnogrodu do Paryża, Poznań 1996
  • Andrzej Wierzbicki, Żywy Lewiatan. Wspomnienia, Warszawa 2001 (wstęp i oprac.)
  • Mikrokosmos, Warszawa 2002
  • Zapis świata. Traktat metafizyczny, Warszawa 2009
  • Migotliwy ton. Esej o stylu Chopina, Warszawa 2010
  • Muzykalny kosmos, Warszawa 2010 (nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2011[9])
  • Boski umysł. Esej o tropieniu świata, Warszawa 2011
  • Cholerna niepodległość, Warszawa 2012
  • Boski Bach, Warszawa 2014 (Nagroda Literacka Gdynia 2015 w kategorii eseistyka[2])
  • Nieboski Chopin, Warszawa 2015
  • Lilianik, Warszawa 2015
  • Jak słuchać muzyki, Warszawa 2016
  • W salonie, Warszawa 2017
  • Agnostyk i jego Bóg, Warszawa 2018
  • Powrót do Mickiewicza, Warszawa 2020
  • Wiersze o wierszach, Warszawa 2021
  • Bez honoru, Warszawa 2021
  • Domek Baby Jagi. Felietony i eseje wybrane, Warszawa 2022

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 3 maja 2007 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności społecznej” został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[1] i został nim udekorowany tego samego dnia w czasie uroczystości z okazji święta 3 Maja[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b M.P. z 2007 r. nr 52, poz. 596
  2. a b Laureaci 2015. Nagroda Literacka Gdynia. nagrodaliterackagdynia.pl. [dostęp 2015-09-09].
  3. a b c d P. Ś.: Piotr Wierzbicki. archiwum.rp.pl, 14 lutego 2003. [dostęp 2010-08-06].
  4. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1953. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-04-12].
  5. a b Piotr Wierzbicki: Między kombatanctwem a pogardą. wyborcza.pl, 9 sierpnia 2008. [dostęp 2010-08-06].
  6. Antoni Dudek, Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989–1995, Kraków 1997, s. 98, ISBN 83-86124-23-7
  7. „Gazeta Polska” bez Piotra Wierzbickiego. archiwum.rp.pl, 10 czerwca 2005. [dostęp 2010-08-06].
  8. Filharmonia w pigułce - Czwórka [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2022-05-01].
  9. Nagroda Nike 2011. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-19].
  10. Paweł Wroński: Co ma Konstytucja 3 maja do lustracji. wyborcza.pl, 4 maja 2007. [dostęp 2010-08-16].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]