Neil Young – Wikipedia, wolna encyklopedia

Neil Young
	; Neil Young (lata 70.)
Data i miejsce urodzenia	12 listopada 1945 ; Toronto
Instrumenty	gitara, harmonijka ustna, pianino, banjo
Zawód	gitarzysta, piosenkarz, kompozytor
Powiązania	Buffalo Springfield, Crosby, Stills, Nash and Young
	Zespoły
	Buffalo Springfield; Crosby, Stills, Nash and Young
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Neil Percival Young (ur. 12 listopada 1945 w Toronto^[1]) – kanadyjsko-amerykański gitarzysta, wokalista i kompozytor rockowy, wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame w 1995 (jako artysta solowy^[2]) i w 1997 (wraz z Buffalo Springfield)^[3]. Kawaler Orderu Kanady i Orderu Manitoby.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Autor poetyckich, filozofujących tekstów piosenek, cechujących się jednakże prostotą stylu. Od lat 60. aż do dziś wyraża w nich ideały cechujące kontrkulturę hippisowską. W swym muzycznym stylu przechodzi ze skrajności w skrajność – od miękkiego, niekiedy łzawego, akustycznego folk rocka, do agresywnego hard rocka, zawsze jednak dotykając w swej muzyce istotnych kwestii ludzkiej egzystencji. W swoim folkowym dorobku skłaniał się nieraz w stronę rocka psychodelicznego, a nawet grunge’u i heavy metalu. Często wzbogacał swoje utwory o długie, spektakularne solówki gitarowe. Głos Neila Younga, nienaturalnie wysoko ustawiony, a zarazem nieco szorstki, jest jednym z najłatwiej rozpoznawalnych w muzyce rockowej.

Neil Young jest znany ze swej pracowitości. Od początku swej kariery w połowie lat sześćdziesiątych nieustannie nagrywa nową muzykę oraz intensywnie koncertuje, jednocześnie współpracując z wielką liczbą artystów, także tych z najmłodszego pokolenia. Ze względu na swój wpływ na powstanie i rozwój muzyki grunge nazywany bywa „ojcem chrzestnym grunge’u” (The Godfather of Grunge). Do największych przebojów Neila Younga należą: „Heart of Gold”, „Helpless”, „Old Man”, „Like a Hurricane” czy też hardrockowe utwory takie jak: „Cinnamon Girl”, „Rockin’ in the Free World” czy „Hey, Hey, My, My” (Into The Black).

Poza swoją działalnością muzyczną Young wyreżyserował (lub współreżyserował) kilka filmów, pod pseudonimem „Bernard Shakey”. Są to głównie obrazy poświęcone muzyce (Journey Through the Past (1973), Rust Never Sleeps (1979), Human Highway (1982) i CSNY Déjà Vu), lub fabularne, powstałe w wyniku działalności muzycznej (Greendale, 2003). Obecnie^[kiedy?] Young pracuje nad filmem dokumentalnym o możliwościach przerobienia samochodu Lincoln Continental rocznik 1959 (znanego z olbrzymiego zużycia paliwa) na pojazd ekologiczny.

Neil Young jest także znany ze swojej działalności charytatywnej. Wspiera ruchy środowiskowe, organizacje skupiające małe gospodarstwa rolne (datująca się od lat 80. inicjatywa Farm Aid) oraz szkołę dla dzieci o specjalnych potrzebach komunikacyjnych The Bridge School^[4] (którą również wspomaga corocznymi koncertami charytatywnymi).

Young, choć od wczesnych lat 70. mieszka w Stanach Zjednoczonych, a w swoich piosenkach porusza problemy związane tematycznie z mitologią i polityką USA, ma kanadyjskie obywatelstwo i twierdzi, że nie zamierza się go zrzekać^[5].

W 2003 został sklasyfikowany na 83. miejscu listy 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone^[6]. Z kolei w 2004 roku muzyk został sklasyfikowany na 51. miejscu listy 100 najlepszych gitarzystów heavymetalowych wszech czasów magazynu Guitar World^[7]. W styczniu 2020 roku został obywatelem Stanów Zjednoczonych, przyjmując podwójne obywatelstwo. W 2022 roku usunął swoją muzykę z serwisu Spotify w ramach protestu przeciwko dezinformacji na temat szczepionek przeciw COVID-19 w podkaście Joe Rogana The Joe Rogan Experience^[8].

Dyskografia Neila Younga[edytuj | edytuj kod]

Solo[edytuj | edytuj kod]

1968 Neil Young
1970 After the Gold Rush
1972 Harvest (wraz z zespołem The Stray Gators)
1974 On the Beach
1975 Tonight’s the Night
1976 Long May You Run
1977 American Stars ’n Bars
1978 Comes a Time
1980 Hawks & Doves
1983 Trans
1983 Everybody’s Rockin’ (wraz z zespołem The Shocking Pinks)
1985 Old Ways
1986 Landing on Water
1988 This Note’s for You (wraz z zespołem The Bluenotes)
1989 Eldorado
1989 Freedom
1990 Ragged Glory
1992 Harvest Moon
1995 Mirror Ball (wraz z zespołem Pearl Jam)
2000 Silver & Gold
2001 Mystery Train
2002 Are You Passionate?
2003 Greendale
2005 Prairie Wind
2006 Living With War
2007 Chrome Dreams II
2009 Fork In The Road
2010 Le Noise
2014 Storytone
2015 The Monsanto Years (z zespołem Promise of the Real)^[14]
2016 Peace Trail
2017 Hitchhiker (nagrany 1976)^[15]
2017 The Visitor (z zespołem Promise of the Real)^[16]
2020 Homegrown (nagrany 1974–1975)^[17]
2023 Before And After^[18]

Albumy koncertowe[edytuj | edytuj kod]

1973 Time Fades Away
1979 Live Rust
1991 Weld
1991 Arc
1993 Unplugged
1997 Year of the Horse
2000 Road Rock, Vol. 1 – Friends & Relatives

Seria Archives[edytuj | edytuj kod]

2006 Live at the Fillmore East (wraz z Crazy Horse)
2007 Live at Massey Hall 1971
2008 Sugar Mountain – Live At Canterbury House 1968
2009 The Archives Vol. 1 1963–1972 (zestaw nagrań rzadkich i koncertowych z lat 1963–1972)
2009 Dreamin’ Man Live ’92

Ścieżki dźwiękowe[edytuj | edytuj kod]

1972 Journey Through the Past
1980 Where the Buffalo Roam
1994 Philadelphia (album)
1996 Dead Man (muzyka do filmu Truposz)
2018 Paradox (z zespołem Promise of Real)^[19]

Składanki[edytuj | edytuj kod]

1977 Decade
1993 Lucky Thirteen
2004 Greatest Hits

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Sound City (jako on sam, 2013, film dokumentalny, reżyseria: Dave Grohl)^[20]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Stephen Thomas Erlewine: Neil Young Biography. allmusic.com. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
↑ Neil Young: inducted in 1995. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp * 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
↑ Dostęp 20.01.2010
↑ Dostęp 20.01.2010
↑ Dostęp 20.01.2010. [dostęp 2010-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-25)].
↑ Rolling Stone’s "The 100 Greatest Guitarists of All Time" Do you agree?. theinsider.com. [dostęp 2010-05-22]. (ang.).
↑ GUITAR WORLD's 100 Greatest Heavy Metal Guitarists Of All Time - Jan. 23, 2004. blabbermouth.net. [dostęp 2011-12-07]. (ang.).
↑ Neil Young usunął muzykę ze Spotify w proteście przeciwko podcastowi Joe Rogana. Streamingowy gigant stracił dwa miliardy dolarów wartości rynkowej - CGM.pl [online], CGM, 30 stycznia 2022 [dostęp 2023-02-28] (pol.).
↑ Colorado - Neil Young, Neil Young & Crazy Horse | Album | A [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Barn - Neil Young, Neil Young & Crazy Horse | Album | AllMu [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Neil Young / Crazy Horse: Toast Album Review | Pitchfork [online], pitchfork.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Neil Young Announces New Album With Crazy Horse, 'World Record' [online], ultimateclassicrock.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Neil Young Is Finally Releasing His Long-Lost Album Chrome Dreams. Rolling Stone, 30 czerwca 2023. [dostęp 11 sierpnia 2023].
↑ Neil Young Songs, Albums, Reviews, Bio & More | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Hitchhiker - Neil Young | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ The Visitor - Neil Young, Promise of the Real | Album | All [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Homegrown - Neil Young | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Before and After - Neil Young | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Paradox [Original Music from the Film] - Promise of the Rea [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ Sound City (2013). imdb.com. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna Strona Younga (ang.)

[1] Stephen Thomas Erlewine: Neil Young Biography. allmusic.com. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).

[2] Neil Young: inducted in 1995. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp * 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).

[3] Dostęp 20.01.2010

[4] Dostęp 20.01.2010

[5] Dostęp 20.01.2010. [dostęp 2010-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-25)].

[6] Rolling Stone’s "The 100 Greatest Guitarists of All Time" Do you agree?. theinsider.com. [dostęp 2010-05-22]. (ang.).

[7] GUITAR WORLD's 100 Greatest Heavy Metal Guitarists Of All Time - Jan. 23, 2004. blabbermouth.net. [dostęp 2011-12-07]. (ang.).

[8] Neil Young usunął muzykę ze Spotify w proteście przeciwko podcastowi Joe Rogana. Streamingowy gigant stracił dwa miliardy dolarów wartości rynkowej - CGM.pl [online], CGM, 30 stycznia 2022 [dostęp 2023-02-28] (pol.).

[9] Colorado - Neil Young, Neil Young & Crazy Horse | Album | A [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[10] Barn - Neil Young, Neil Young & Crazy Horse | Album | AllMu [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[11] Neil Young / Crazy Horse: Toast Album Review | Pitchfork [online], pitchfork.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[12] Neil Young Announces New Album With Crazy Horse, 'World Record' [online], ultimateclassicrock.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[13] Neil Young Is Finally Releasing His Long-Lost Album Chrome Dreams. Rolling Stone, 30 czerwca 2023. [dostęp 11 sierpnia 2023].

[14] Neil Young Songs, Albums, Reviews, Bio & More | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[15] Hitchhiker - Neil Young | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[16] The Visitor - Neil Young, Promise of the Real | Album | All [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[17] Homegrown - Neil Young | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[18] Before and After - Neil Young | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[19] Paradox [Original Music from the Film] - Promise of the Rea [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).

[20] Sound City (2013). imdb.com. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

Albumy studyjne	Neil Young Everybody Knows This Is Nowhere After the Gold Rush Harvest On the Beach Tonight’s the Night Zuma Long May You Run American Stars ’n Bars Comes a Time Rust Never Sleeps Hawks & Doves Re-ac-tor Trans Everybody’s Rockin’ Old Ways Landing on Water Life This Note’s for You Eldorado Freedom Ragged Glory Harvest Moon Mirror Ball Broken Arrow Silver & Gold Mystery Train Are You Passionate? Greendale Prairie Wind Living with War Chrome Dreams II Fork In The Road Le Noise Americana Psychedelic Pill A Letter Home Storytone The Monsanto Years Peace Trail Hitchhiker The Visitor Colorado Homegrown Barn Toast World Record Chrome Dreams Before And After
Albumy koncertowe	Time Fades Away Live Rust Weld Arc Unplugged Sleeps with Angels Year of the Horse Road Rock, Vol. 1 – Friends & Relatives
Kompilacje	Decade Lucky Thirteen Greatest Hits
Muzyka filmowa	Journey Through the Past Where the Buffalo Roam Dead Man Paradox
Buffalo Springfield	Buffalo Springfield Buffalo Springfield Again Last Time Around Retrospective, the Best of Buffalo Springfield Buffalo Springfield: Collection Buffalo Springfield Box Set
Crosby, Stills and Nash	Déjà vu 4 Way Street So Far American Dream Looking Foward Déjà vu Live
The Stills-Young Band	Long May You Run
Seria Neil Young Archives	Live at the Fillmore East Live at the Masey Hall 1971 The Riverboat Sugar Mountain - Live at Canterbury House The Archives Vol. 1 1963–1972
Wideografia	Heart of Gold Rust Never Sleeps Neil Young in Berlin Red Rock Live Greendale