Mirosław Lemański – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mirosław Lemański
Ilustracja
Mirosław Lemański ok. 1916.jpg
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1892
Warszawa

Data i miejsce śmierci

15 sierpinia 1920
Cieksyn

Przebieg służby
Lata służby

1919–1920

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Dywizja Ochotnicza

Jednostki

36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej,
201 Pułk Piechoty
Oddział II Sztabu Generalnego,
22 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941)
Multimedia w Wikimedia Commons
Oddział II Naczelnego Dowództwa 1920

Mirosław Lemański (ur. 28 stycznia 1892 w Warszawie, zm.15 sierpnia 1920, w Cieksynie k. Nasielska) – student prawa Uniwersytetu Warszawskiego, porucznik W.P.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzicami byli Wincenty Lemański (1862–1917), adwokat[1], obrońca w procesach politycznych 1905-1907[2], polityk Polskiego Zjednoczenia Postępowego oraz Eugenia z domu Kozłowska h. Boleścic (1860-1926), wnuczka Fortunata Saryusz-Wolskiego.

Od 1902 Mirosław Lemański uczył się w Warszawskiej Szkole Realnej, W wyniku represji po strajku szkolnym w 1905 opuścił szkołę, a naukę wznowił w Gimnazjum Emiliana Konopczyńskiego, a następnie w Gimnazjum Jana Kreczmara. Były to szkoły z polskim językiem wykładowym. Zdany w nich egzamin dojrzałości nie był uznawany na uczelniach Imperium Rosyjskiego[3]. Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1914 ucząc się jako wolny słuchacz w IX Gimnazjum(inne języki) w Moskwie. Umożliwiło to Mirosławowi Lemańskiemu rozpoczęcie nauki na Wydziale Prawnym Cesarskiego Uniwersytetu Moskiewskiego(inne języki), na którym studiował do 1916[4].

Mirosław Lemański należał w Moskwie do konspiracyjnej organizacji „Zet”. Z ramienia „Zetu” był członkiem Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Wyższych i Centralnego Komitetu Młodzieży Akademickiej. W latach 1915–1916 przewodniczy sekcji zapomogowej Wydziału Akademickiego Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny[5][6]. Po rewolucji lutowej 1917 pracował w Petersburgu w działającej przy Rządzie Tymczasowym Komisji Likwidacyjnej do Spraw Królestwa Polskiego i w Polskiej Naradzie Ekumenicznej i Rozrachunkowej[7]. Wrócił do Polski po wybuchu rewolucji bolszewickiej. W maju 1918 został przyjęty na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Pismo polecające napisał jego wuj, znany warszawski adwokat i działacz polityczny, Wincenty Biskupski[8].

Tak jak wielu studentów Uniwersytetu, Mirosław Lemański wstąpił jako ochotnik do Legii Akademickiej. Z powstałym z Legii 36 Pułkiem Piechoty uczestniczył w stopniu starszego szeregowego[9] w kampanii galicyjskiej[10] i w walkach o Lwów[5] podczas wojny polsko-ukraińskiej. Po zakończeniu walk został skierowany do Szkoły Podchorążych Piechoty, w której ukończył klasę 15 (3 VII – 1 XI 1919)[11]. Otrzymał promocję na stopień podporucznika. Został przydzielony do II Oddziału Naczelnego Dowództwa. Wraz z ppor. Bratkowskim, Żmigrodzkim, Józefowiczem i Biskupskim tworzył Wydział 5 – Defensywa (kontrwywiad) pod dowództwem kpt. Terleckiego. Wydział 5 wchodził w skład dowodzonej przez mjr. I. Matuszewskiego Sekcji 2 – Biuro Wywiadowcze[12]. W dniu 22 VI 1920 Wydział Defensywy został wydzielony z Biura Wywiadowczego i stał się podstawą organizacji nowo utworzonej Sekcji Defensywnej, czyli Sekcji VII. Ppor Mirosław Lemański został mianowany Naczelnikiem Wydziału Organizacyjnego Sekcji[13]

Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej Mirosław Lemański trzykrotnie stawał do raportu prosząc o przeniesienie do oddziału walczącego na froncie[5]. W lipcu 1920 otrzymał przydział do ochotniczego 201 pułku piechoty wchodzącego w skład Dywizji Ochotniczej dowodzonej przez ppłk. Adama Koca. Został mianowany dowódcą 10 kompanii 3 batalionu pułku[10]. Żołnierzami-ochotnikami byli uczniowie warszawskich szkół, studenci, robotnicy, działacze społeczni i polityczni, członkowie POW oraz harcerze[14]. W czasie Bitwy Warszawskiej zadaniem 5 Armii gen. Władysława Sikorskiego, w skład której wchodził 201. p.p., było zatrzymanie na linii rzeki Wkry natarcia Armii Czerwonej, próbującej okrążyć Warszawę od północy. 15 sierpnia 201. p.p. sforsował Wkrę w okolicach wsi Wrona, Borkowo, Cieksyn[15]. Wzgórze, na którym stoi kościół św. Doroty w Cieksynie był ważnym punktem strategicznym, ponieważ pozwalał obrońcom kontrolować przeprawę przez Wkrę w pobliskim Borkowie[16].

Mirosław Lemański zginął 15 sierpnia 1920 odpierając na czele swojej kompanii kontratak Rosjan w pobliżu kościoła w Cieksynie[17][18].

Pogrzebany na cmentarzu parafialnym wraz z innymi poległymi[18], został ekshumowany i pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[10], (kwatera 170, rząd 3, miejsce 13)[19].

Odznaczenie[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

Odsłonięcie tablicy pamięci poległych pod Cieksynem 15-08-1920
  • Mirosław Lemański był wymieniony wśród poległych podchorążych na tablicy marmurowej z napisem "Poległym wychowankom - Szkoła" w ówczesnej siedzibie Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie w Al. Ujazdowskich. Po przeniesieniu Szkoły do Ostrowi Mazowieckiej-Komorowa w 1927 tablicę wmurowano w ścianę Sali Honorowej w budynku dowództwa batalionu Szkoły[21]. Dalszy los tablicy jest nieznany.
  • 15 sierpnia 2020 z okazji setnej rocznicy Bitwy nad Wkrą przy kościele pw. św. Doroty w Cieksynie odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej bohaterów z 22. i 201. p.p., poległych w sierpniu 1920 na terenie Cieksyna[22].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wincenty Lemański ~1862–1917 – Nekrologia Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2023-06-21].
  2. ↑ Halina Kiepurska, Adwokaci warszawscy w okresie rewolucji 1905-1907 : (ciąg dalszy), „Palestra”, 8 (4/76), bazhum.muzhp.pl, 1964, s. 22 [dostęp 2023-06-21].
  3. ↑ Historia [online], mickiewicz.edu.pl [dostęp 2023-06-21].
  4. ↑ Zyciorys Mirosława Lemańskiego [online], Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego: Akta studenckie RP 2769, 27 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-30].
  5. ↑ a b c Tadeusz Wacław Nowacki, Tadeusz Wacław Nowacki (red.), ZET w walce o niepodległość i budowe̜ państwa: szkice i wspomnienia, Wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 1996, s. 123, ISBN 978-83-01-12142-6 [dostęp 2023-06-25].
  6. ↑ Tomasz H. Piskorski, Wykaz poległych i zmarłych uczestników ruchu niepodległościowego młodzieży narodowej (członków Związku Młodzieży Polskiej - "Zet", Organizacji "Przyszłość" - "Pet" i innych stopni organizacyjnych w okresie lat 1886-1936), „Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, 1936, s. 36 [dostęp 2023-06-25].
  7. ↑ Robert Gawkowski, Andrzej Krzysztof Kunert, Krzysztof Pilecki, Księga pamięci poświęcona studentom Uniwersytetu Warszawskiego poległym i zmarłym w czasie walk o niepodległość 1918–1921, Wydanie 1, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 214, ISBN 978-83-235-4840-9 [dostęp 2023-06-25].
  8. ↑ Rekomendacja M.Lemańskiego przez W. Biskupskiego [online], Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego: Akta Studenckie RP 2769, 27 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-30].
  9. ↑ Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918–1920, „Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu”, 1934, s. 474 [dostęp 2023-06-29].
  10. ↑ a b c Mirosław Lemański ~1892–1920 – Nekrologia Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2023-06-29].
  11. ↑ Księga Pamiątkowa 1830-29.XI-1930: szkice z dziejów piechoty polskiej, „Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu”, 1930, s. 444 [dostęp 2023-06-28].
  12. ↑ Opis pracy sekcji Oddziału II Informacyjnego Naczelnego Dowództwa [online], archiwa.pilsudski.org [dostęp 2023-06-28].
  13. ↑ Andrzej Krzak, Defensywa II Rzeczypospolitej – powstanie i kształtowanie się kontrwywiadu wojskowego po odzyskaniu niepodległości (1918–1923), [w:] Jacek Biernacki, Bogusław Kubisz (red.), KONTRWYWIAD II RP (1914) 1918–1945 (1948), t. 6, Warszawa: Bellona, 2019, s. 35, ISBN 978-83-953038-3-8 [dostęp 2023-07-06].
  14. ↑ Grzegorz Kędzia, „Zdesperowane diabły” – 201 ochotniczy pułk piechotyw bitwie warszawskiej, „Niepodległość i Pamięć”, XXVIII (3/75), Warszawa 2021, s. 55 [dostęp 2023-06-29].
  15. ↑ Grzegorz Kędzia, „Zdesperowane diabły” – 201 ochotniczy pułk piechoty w bitwie warszawskiej, „Niepodległość i Pamięć”, XXVIII, Warszawa 2021, s. 60 [dostęp 2023-06-29].
  16. ↑ "Pamiętamy, dbamy..." Cmentarz w Cieksynie. [dostęp 2023-07-01].
  17. ↑ J. Wolff (red.), Na Polu Chwały, „Tygodnik Ilustrowany” (5), Gebethner i Wolff, 1921, s. 78 [dostęp 2023-06-29].
  18. ↑ a b Z kraju i poza Krajem +Polegli w Cieksynie, „Kurjer Warszawski Wydanie wieczorne”, 100 (334), crispa.uw.edu.pl, 1920, s. 4-5 [dostęp 2023-06-29].
  19. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MIROSŁAW LEMAŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-06-30].
  20. ↑ Kartoteka Personalno-Odznaczeniowa [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2023-06-30].
  21. ↑ Księga Pamiątkowa 1830-29.XI-1930: szkice z dziejów piechoty polskiej, „Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu”, 1930, s. 312, 390 [dostęp 2023-06-30].
  22. ↑ Nasielsk.pl - Odsłonięcie tablicy upamiętniającej bohaterów z 1920 roku. [online], nasielsk.pl [dostęp 2023-06-30].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Gawkowski R., Kunert A.K., Pilecki K., Księga pamięci poświęcona studentom Uniwersytetu Warszawskiego poległym i zmarłym w czasie walk o niepodległość 1918–1921, Wydanie 1, Warszawa: Wydawnictwag Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 214-217, ISBN 978-83-235-4848-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mirosław_Lemański&oldid=72644155”