Sir John Warcup Cornforth (ur. 7 września 1917 w Sydney , zm. 8 grudnia 2013 w Susseksie ) − australijski chemik, laureat Nagrody Nobla .
Był drugim z czworga dzieci Johna Williama Cornfortha, nauczyciela urodzonego w Anglii oraz Hildy Eipper, pielęgniarki, wnuczki niemieckiego misjonarza, który osiadł w Nowej Południowej Walii . Dzieciństwo spędził częściowo w Sydney , a częściowo w Armidale . Kiedy miał dziesięć lat zaczął wykazywać objawy utraty słuchu na skutek otosklerozy . Jako nastolatek ogłuchł całkowicie. Uczęszczał wówczas do Sydney Boys High School , nauczyciel tej szkoły zasugerował mu zajęcie się chemią, jako dziedziną, w której głuchota będzie ograniczała go w niewielkim stopniu[1] .
Podjął studia chemiczne na University of Sydney . Nie mogąc w pełni uczestniczyć w wykładach, spędzał wiele czasu w laboratorium chemii organicznej[1] . Uczył się z głównie z książek oraz oryginalnej literatury naukowej, równocześnie opanowując język niemiecki[2] . Nauczył się również samodzielnie przygotowywać szklany sprzęt laboratoryjny , znakując wytworzone przez siebie naczynia grecką literą Kappa (z tego powodu "Kappa" stało się jego przezwiskiem). W pracowni szklarskiej poznał Ritę Harradence , również studentkę chemii, która poprosiła go o naprawienie kolby, którą potłukła[3] .
Ukończył studia w 1937. W 1939 uzyskał stypendium Wystawy 1851, pozwalające mu na wyjazd na studia do Wielkiej Brytanii. Drugie stypendium w tym roku, uzyskała Rita Harradence. Oboje zdecydowali się na wyjazd na Uniwersytet Oksfordzki i pracę z zespole Roberta Robinsona , zajmującym się syntezą steroidów. W czasie II wojny światowej cały zespół włączył się w istotny z militarnego punktu widzenia, program badań nad peniciliną . W 1941 John Warcup Cornforth ożenił się z Ritą Harradence. W tym samym roku obydwoje uzyskali stopień doktora[3] .
W 1946 John Cornforth rozpoczął pracę w National Institute for Medical Research , mieszczącym się początkowo w Hampstead , a następnie w Mill Hill . Tam powrócił do badań nad steroidami . W 1951 opracował, równocześnie z Robertem Woodwardem , pierwszą syntezę totalną steroidów niearomatycznych. W tym czasie nawiązał współpracę z biochemikiem George'em Popjákiem , który pracował nad biosyntezą cholesterolu [2] .
Od 1961 pracował na Uniwersytecie Sussex w Wielkiej Brytanii . W 1962 wraz z George'em Popjákiem rozpoczął pracę w Laboratorium Enzymologii Chemicznej, założonej i prowadzonej przez Victora Rothschilda jednostce badawczej firmy Royal Dutch Shell [2] . Prace Cornfortha opierały się na użyciu materiałów znakowanych izotopem węgla C-14, do określania pochodzenia poszczególnych atomów węgla przy przejściu ze skwalenu do cholesterolu [2] .
W 1975 powrócił na Uniwersytet Sussex. W tym samym roku otrzymał, wraz z Vladimirem Prelogiem , Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za prace nad stereochemią reakcji katalizowanych przez enzymy . W tym samym roku został wybrany Australijczykiem Roku . W 1977 otrzymał brytyjski tytuł szlachecki. 1982 roku przeszedł na emeryturę, ale pozostał aktywny naukowo[3] . Laureat Medalu Copleya .
Z Ritą Harradence mieli troje dzieci: córki Philippę i Brendę oraz syna Johna.
XX wiek 1901: van ’t Hoff 1902: Fischer 1903: Arrhenius 1904: Ramsay 1905: Baeyer 1906: Moissan 1907: Buchner 1908: Rutherford 1909: Ostwald 1910: Wallach 1911: Skłodowska-Curie 1912: Grignard , Sabatier 1913: Werner 1914: Richards 1915: Willstätter 1918: Haber 1920: Nernst 1921: Soddy 1922: Aston 1923: Pregl 1925: Zsigmondy 1926: Svedberg 1927: Wieland 1928: Windaus 1929: Harden , von Euler-Chelpin 1930: Fischer 1931: Bosch , Bergius 1932: Langmuir 1934: Urey 1935: F. Joliot-Curie , I. Joliot-Curie 1936: Debye 1937: Haworth , Karrer 1938: Kuhn 1939: Butenandt , Ružička 1943: de Hevesy 1944: Hahn 1945: Virtanen 1946: Sumner , Northrop , Stanley 1947: Robinson 1948: Tiselius 1949: Giauque 1950: Diels , Alder 1951: McMillan , Seaborg 1952: Martin , Synge 1953: Staudinger 1954: Pauling 1955: du Vigneaud 1956: Hinshelwood , Siemionow 1957: Todd 1958: Sanger 1959: Heyrovský 1960: Libby 1961: Calvin 1962: Perutz , Kendrew 1963: Ziegler , Natta 1964: Hodgkin 1965: Woodward 1966: Mulliken 1967: Eigen , Norrish , Porter 1968: Onsager 1969: Barton , Hassel 1970: Leloir 1971: Herzberg 1972: Anfinsen , Moore , Stein 1973: Fischer , Wilkinson 1974: Flory 1975: Cornforth , Prelog 1976: Lipscomb 1977: Prigogine 1978: Mitchell 1979: Brown , Wittig 1980: Berg , Gilbert , Sanger 1981: Fukui , Hoffmann 1982: Klug 1983: Taube 1984: Merrifield 1985: Hauptman , Karle 1986: Herschbach , Lee , Polanyi 1987: Cram , Lehn , Pedersen 1988: Deisenhofer , Huber , Michel 1989: Altman , Cech 1990: Corey 1991: Ernst 1992: Marcus 1993: Mullis , Smith 1994: Olah 1995: Crutzen , Molina , Rowland 1996: Curl Jr. , Kroto , Smalley 1997: Boyer , Walker , Skou 1998: Kohn , Pople 1999: Zewail 2000: Heeger , MacDiarmid , Shirakawa XXI wiek 2001: Knowles , Noyori , Sharpless 2002: Wüthrich , Fenn , Tanaka 2003: Agre , MacKinnon 2004: Ciechanower , Herszko , Rose 2005: Chauvin , Grubbs , Schrock 2006: Kornberg 2007: Ertl 2008: Shimomura , Chalfie , Tsien 2009: Ramakrishnan , Steitz , Jonath 2010: Heck , Negishi , Suzuki 2011: Szechtman 2012: Kobilka , Lefkowitz 2013: Karplus , Levitt , Warshel 2014: Betzig , Hell , Moerner 2015: Lindahl , Modrich , Sancar 2016: Feringa , Sauvage , Stoddart 2017: Dubochet , Frank , Henderson 2018: Arnold , Smith , Winter 2019: Goodenough , Whittingham , Yoshino 2020: Charpentier , Doudna 2021: List , MacMillan 2022: Bertozzi , Meldal , Sharpless 2023: Bawendi , Brus , Jekimow
1901–1909 1910–1919 1910: F.O. Bower , J. Joly 1911: G. Chrystal , W.M. Bayliss 1912: G.E. Smith , W.M. Hicks 1913: E.H. Starling , H.B. Dixon 1914: E.W. Brown , W.J. Sollas 1915: J. Larmor , W.H. Rivers 1916: H.M. Macdonald , J.S. Haldane 1917: A.S. Woodward , J. Aitken 1918: A. Fowler , F.G. Hopkins 1919: J.H. Jeans , J.B. Farmer lata 20. 1920: G.H. Hardy , W. Bateson 1921: F.W. Dyson , F. Blackman 1922: C.T.R. Wilson , J. Barcroft 1923: C.G. Martin , W.N. Shaw 1924: D. Clerk , H.H. Dale 1925: A.C. Seward , W.H. Perkin Jr 1926: A.V. Hill , W.B. Hardy 1927: J.C. McLennan , T. Lewis 1928: A.S. Eddington , R. Broom 1929: J.E. Littlewood , R. Muir lata 30. 1930: J.E. Marr , O.W. Richardson 1931: R. Glazebrook , W.H. Lang 1932: E. Mellanby , R. Robinson 1933: G.I. Taylor , P.P. Laidlaw 1934: E.D. Adrian , S. Chapman 1935: A. Harker , C.G. Darwin 1936: E.S. Goodrich , R.H. Fowler 1937: A.H.R. Buller , N.V. Sidgwick 1938: F.W. Aston , R.A. Fisher 1939: D. Keilin , P.A.M. Dirac lata 40. 1940: F.H.A. Marshall , P.M.S. Blackett 1941: E. Kennaway , E.A. Milne 1942: W.W.C. Topley , W.N. Haworth 1943: E.B. Bailey , H.S. Jones 1944: C.R. Harington , D. Brunt 1945: E.J. Salisbury , J.D. Bernal 1946: C.D. Darlington , W.L. Bragg 1947: F.M. Burnet , C.N. Hinshelwood 1948: J. Gray , H. Jeffreys 1949: R.A. Peters , G.P. Thomson lata 50. 1950: C.F.A. Pantin , E.V. Appleton 1951: H. Florey , I. Heilbron 1952: F. Bartlett , C.K. Ingold 1953: P. Fildes , N.F. Mott 1954: H.A. Krebs , J.D. Cockcroft 1955: V. Wigglesworth , A. Todd 1956: O.T. Jones , D.M.C. Hodgkin 1957: F.G. Gregory , W.V.D. Hodge 1958: A.L. Hodgkin , H. Massey 1959: P.B. Medawar , R. Peierls lata 60. 1960: R. Cameron , B. Lovell 1961: W.L.G. Clark , C.F. Powell 1962: J.C. Eccles , S. Chandrasekhar 1963: H.H. Read , R. Hill 1964: F. Brambell , M.J. Lighthill 1965: H.C. Husband , J.C. Kendrew , R.A. Lyttleton 1966: C. Cockerell , F. Yates , J.A. Ratcliffe 1967: J. Hutchinson , J.Z. Young , C.E. Tilley 1968: G. Roberts , W.T.J. Morgan , M.F. Atiyah 1969: C.W. Oatley , F. Sanger , G.E.R. Deacon lata 70. 1970: J.F. Baker , W.A.H. Rushton , K.C. Dunham 1971: P.E. Kent , M. Perutz , G. Herzberg 1972: W.B. Lewis , F. Crick , D. Barton 1973: E.P. Abraham , R.R. Porter , M. Ryle 1974: S. Brenner , G. Edwards , F. Hoyle 1975: B. Wallis , D.C. Phillips , E. Bullard 1976: A. Walsh , J.L. Gowans , J.W. Cornforth 1977: J.B. Adams , H.E. Huxley , P. Hirsch 1978: T. Kilburn , R.A. Gregory , A. Salam 1979: V.E. Cosslett , H.W. Kosterlitz , C. Frank lata 80. 1980: J.P. Wild , H. Harris , D. Wilkinson 1981: R. Riley , M.L. Vogt , G. Wilkinson 1982: C. Milstein , W. Hawthorne , R.H. Dalitz 1983: D.J. Bradley , W.S. Feldberg , J. Kingman 1984: A.L. Cullen , M. Lyon , A. Battersby 1985: J. Argyris , J.B. Gurdon , R. Penrose 1986: E. Ash , R. Doll , R. Richards 1987: G.V.R. Born , E.J. Denton , F. Graham-Smith 1988: H. Barlow , W. Watkins , G. Batchelor 1989: J. Vane , D. Weatherall , J.C. Polanyi lata 90. 1990: O.C. Zienkiewicz , A. McLaren , M. Berry 1991: J. Mason , M. Berridge , D. McKenzie 1992: D. Tabor , M.A. Epstein , S. Donaldson 1993: R. Hill , H. Barlow , V. Heine 1994: S. Moncada , E. Mansfield , S. Chandrasekhar 1995: D. Metcalf , P. Nurse , R.J. Williams 1996: R. Hinde , J. Heslop-Harrison , A. Wiles 1997: G. Eglinton , J.M. Smith , D.H. Perkins 1998: E. Southern , R. Miledi , D.C. Bradley 1999: J.F. Davidson , P.D. Wall , A. Howie rok 2000
1960–1969 1970–1979 1980–1989 1990–1999 2000–2009 2010-2019 2020-2029