French
DeutschJan Budziński – Wikipedia, wolna encyklopedia
 podporucznik pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 26 sierpnia 2007 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1935–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 141 eskadra myśliwska, |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
.svg){kind=small}
Jan Budziński (ur. 22 czerwca 1916 w Grudziądzu, zm. 26 sierpnia 2007 w Spring, st. Texas, USA) – podporucznik pilot 4 pułku lotniczego z Torunia, uczestnik kampanii wrześniowej, pilot RAF-u, uczestnik bitwy o Wielką Brytanię (dywizjon 145 i 605), jak również pilot dywizjonu 302.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Juliana i Klary, w roku 1936 ukończył 3-letnią Szkołę Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 3 w Nisku nad Sanem. Ochotniczo zgłosił się do służby w lotnictwie. W 4 pułku lotniczym w Toruniu ukończył w 1937 roku kurs pilotażu. Zdecydował się (15 września 1937 r.) na służbę zawodową w lotnictwie. Ukończył Kurs Wyższego Pilotażu, otrzymał przydział do 141 eskadry myśliwskiej 4 pułku lotniczego w Toruniu[1].
We wrześniu 1939 r. walczył w składzie swojej eskadry, która wspólnie ze 142 eskadrą myśliwską tworzyła III/4 dywizjon myśliwski, wspierający wojska Armii „Pomorze”[2]. Już 2 września wziął udział w walkach powietrznych. W kluczu z kpt. Tadeuszem Rolskim i ppor. Władysławem Różyckim uszkodził Dorniera Do 17P, który lądował przymusowo na terenie Prus Wschodnich[3]. Tego samego dnia brał udział w ataku szturmowym na oddziały pancerno-motorowe poruszające się po szosie Radzyń Chełmski-Łasin[4]. Leciał w trzecim kluczu, który zaatakował oddziały 21 Dywizji Piechoty[5]. 3 września, również w kluczu z Rolskim i Różyckim, zaatakował rozpoznawczego Henschela Hs 126 i go uszkodził. Niemiecki samolot rozbił się podczas lądowania na macierzystym lotnisku[6].
Po ataku ZSRR na Polskę ewakuował się przez Rumunię do Francji. Stamtąd w styczniu 1940 r. został przeniesiony do Wielkiej Brytanii. W Wielkiej Brytanii po przeszkoleniu otrzymał przydział 12 sierpnia 1940 r. do 145 dywizjonu myśliwskiego RAF w Westhampnett (service number 780665)[7]. 31 sierpnia 1940 r. przeniósł się do 605 dywizjonu myśliwskiego RAF w Drem[8]. W obu tych dywizjonach walczył podczas „Bitwy o Wielka Brytanię”. 11 września 1940 r. zestrzelił Bf 109, a 27 września tego roku – Bf 110. 7 października 1940 r. miał swój udział w zestrzeleniu Bf 109 (1/2 zestrzelenia). Od 27 kwietnia 1941 r. służył w 302 dywizjonie myśliwskim „Poznańskim”, który stacjonował wówczas w Kenley. 8 sierpnia 1941 r. został oddelegowany do 2 Air Observers School w Millom jako pilot sztabowy, a we wrześniu 1941 r, przeniesiony do 2 Air Gunner School w Dalcross – w tym samym charakterze. Od 28 lipca 1942 r. uczestniczył w kursie instruktorskim w 2 Szkole Instruktorów Pilotażu w Montrose. Po jego ukończeniu był instruktorem pilotażu w 16 Szkole Pilotażu w Newton – do 20 listopada 1945 r.[9]
Po demobilizacji pozostał na terenie Wielkiej Brytanii. W roku 1953 wyjechał do Kanady, gdzie pracował jako inspektor w fabryce produkującej silniki odrzutowe. Od roku 1958 mieszkał w USA, w Kalifornii[10]. W 2012 roku jego prochy sprowadzono do Polski i pochowano w rodzinnej mogile na Cmentarzu Centralnym w Grudziądzu[11].
Zestrzelenia[edytuj | edytuj kod]
Na liście „Bajana” zajmuje 106. pozycję z 2 i 1/2 zestrzeleniami pewnymi[12]:
- Bf 109 – 11 września 1940
- Bf 110 – 27 września 1940
- 1/2 Bf 109 – 7 października 1940
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie
- Medal Lotniczy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 31.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 107.
- ↑ Smykowski 2017 ↓, s. 40.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 110.
- ↑ Smykowski 2017 ↓, s. 42.
- ↑ Smykowski 2017 ↓, s. 52.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 118.
- ↑ Zieliński 2005 ↓, s. 23.
- ↑ Zieliński 2005 ↓, s. 23-24.
- ↑ Zieliński 2005 ↓, s. 24.
- ↑ Logonet Sp, Programmer: Marcin 'MiGoo' Gębski, Pogrzeb pilota Jana Budzińskiego - News [online], Urząd Miejski w Grudziądzu [dostęp 2016-07-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-20].
- ↑ Król 1990 ↓, s. 299.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Budziński: Z Grudziądza nad Anglię : podporucznik Jan Budziński i inni piloci z grudziądzkich szkół lotniczych. Gdańsk: Regnum, 2003, s. 191. ISBN 83-907707-4-1.
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
- Bartosz Smykowski: Lotnictwo Armii „Pomorze” w kampanii polskiej 1939 roku. Bydgoszcz: Muzeum Wojsk Lądowych, 2017. ISBN 978-83-64130-16-8. OCLC 1013591351.
- Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Polscy lotnicy polscy w Bitwie o Anglię. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
- Józef Zieliński: Lotnicy polscy w Bitwie o Wielką Brytanię. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MH, 2005. ISBN 83-906620-4-3. OCLC 838825949.