Hulok – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hulok
Hoolock
Mootnick & Groves, 2005[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – hulok zachodni (H. hoolock)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

wyższe naczelne

Infrarząd

małpokształtne

Parvordo

małpy wąskonose

Nadrodzina

człekokształtne

Rodzina

gibbonowate

Rodzaj

hulok

Typ nomenklatoryczny

Simia hoolock Harlan, 1834

Gatunki

3 gatunki – zobacz opis w tekście

Hulok[2] (Hoolock) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny gibbonowatych (Hylobatidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Indiach, Bangladeszu, Mjanmie i Chinach[3][4][5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 45–81 cm; masa ciała 6–9 kg[5][6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniowali w 2005 roku amerykański prymatolog Alan Mootnick i australijski antropolog Colin Peter Groves w artykule poświęconym opisowi nowego rodzaju gibbonów, opublikowanym na łamach International Journal of Primatology[1]. Na gatunek typowy autorzy wyznaczyli (oryginalne oznaczenie) huloka zachodniego (H. hoolock).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Hoolock: nazwa হলৌ holou oznaczająca w języku asamskim lub pokrewnych huloka zachodniego, być może w aluzji do jego odgłosów[1].

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[7][6][3]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[2] Podgatunki[5][3][6] Rozmieszczenie geograficzne[5][3][6] Podstawowe wymiary[5][6][a] Status
IUCN[8]
Hoolock hoolock (Harlan, 1834) hulok zachodni 2 podgatunki Bangladesz, północno-wschodnie Indie (na południe od rzeki Brahmaputra, na wschód od rzeki Dibang) i północno-zachodnia Mjanma (na zachód od rzeki Czinduin) DC: około 51 cm
MC: około 6,1–6,9 kg
 EN 
Hoolock leuconedys (Groves, 1967) hulok wschodni gatunek monotypowy północno-wschodnie Indie (Arunachal Pradesh i Asam) i wschodnia Mjanma (pomiędzy rzekami Czinduin i Irawadi) DC: 45–65 cm
MC: 6–9 kg
 VU 
Hoolock tianxing Fan Pengfei, He Kai, Chen Xing, Ortiz, Zhang Bin, Zhao Chao, Li Yunqiao, Zhang Haibo, Kimock, Wang Wenzhi, Groves, Turvey, Roos, K.M. Helgen & Jiang Xuelong, 2017 gatunek monotypowy Mjanma (pomiędzy rzekami Irawadi–Nmai Hka i Saluin, historycznie dalej na południe w Gokteik, w stanie Szan) i Chińska Republika Ludowa (góry Gaoligong Shan, Syczuan) brak danych  EN 

Kategorie IUCN:  VU gatunek narażony,  EN gatunek zagrożony.

  1. DC – długość ciała; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c A. Mootnick & C.G. Groves. A New Generic Name for the Hoolock Gibbon (Hylobatidae). „International Journal of Primatology”. 26 (4), s. 971–976, 2005. DOI: 10.1007/s10764-005-5332-4. (ang.). 
  2. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 53. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 264. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Bunopithecus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-06].
  5. a b c d e D.J. Chivers, M.V. Anandam, C.P. Groves, S. Molur, B.M. Rawson, M.C. Richardson, Ch. Roos & D. Whittaker: Family Hylobatidae (Gibbons). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 779-780. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
  6. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 173. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  7. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  8. Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).