Highlife – Wikipedia, wolna encyklopedia

Highlife – gatunek muzyczny, który zrodził się na początku XX wieku na terenie dzisiejszej Ghany, która wówczas była jeszcze kolonią Imperium Brytyjskiego – Złotym Wybrzeżem. W latach 20. ghańscy muzycy dokonali połączenia zagranicznych fokstrotów i calypso z rdzennymi rytmami Akan, tworząc highlife'ową hybrydę, która bazuje na akańskich strukturach rytmicznych, ale wykonywana jest na instrumentach zachodnich. Charakterystyczna dla highlife’u jest jazzowa sekcja dęta i rozbudowana sekcja gitar, które zwykle pełnią funkcję wiodąca. Słychać w nim także brzmienia syntezatorów i często znacznie przyspiesza się tempo^[1][2].

Po II wojnie światowej highlife zaczął zdobywać popularność wśród nigeryjskiego ludu Igbo, aż w latach 60. stał się najpopularniejszym gatunkiem muzycznym w kraju^[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W czasach kolonialnych highlife kojarzono z lokalną afrykańską arystokracją. Grywany był wzdłuż wybrzeża przez rozliczne bandy, takie jak Jazz Kings, Cape Coast Sugar Babies, czy Accra Orchestra. Słuchały go „wyższe sfery” (high class), w klubach, w których obowiązywała selekcja gości, i stąd wzięła się nazwa gatunku^[4]. Lider orkiestry dancingowej Yebuah Mensah (starszy brat E.T. Mensaha, zwanego Królem Highlife'u), w 1973 roku wspominał Johnowi Collinsowi, brytyjskiemu gitarzyście, który jako dziecko po raz pierwszy zetknął się z muzyką Ghany, iż termin „high life” pojawił się na początku lat dwudziestych: „jako chwytliwa nazwa dla rdzennych melodii, które orkiestrowano i grano w [ekskluzywnych] klubach przez tak wytrawne bandy, jak Jazz Kings, the Cape Coast Sugar Babies, the Sekondi Nanshamang, a potem Accra Orchestra. Zwykli ludzie nazywali to highlifem, obserwując wchodzące do klubów pary, które nie tylko płaciły względnie wysokie kwoty za wstęp – 7s 6d (7 szylingów i sześciopensówka), ale i mogły pozwolić sobie na spełnienie wymogu pełnego wieczorowego stroju, często razem z cylindrem^[3].”

Od lat 30. highlife rozprzestrzeniali Ghańczycy, podróżujący w poszukiwaniu pracy do Sierra Leone, Liberii, Nigerii i Gambii przez inne zachodnio-afrykańskie kraje, w których muzyka ta szybko zdobywała popularność.

W latach 40. wyodrębniły się wewnątrz gatunku dwa nurty: highlife dance bandów i highlife bandów gitarowych. Bandy gitarowej odmiany highlife’u popularne były, przynajmniej początkowo, w regionach wiejskich i charakteryzowały je mniejsze składy. Jako że instrumenty strunowe (jak np. seprewa, ghańska harfo-lutnia), były historycznie obecne w regionie, muzycy chętnie sięgali po gitary. Zapożyczony od żeglarzy Kru z Liberii styl ludu Dagomba, posłużył tam do wykreowania charakterystycznej dla highlife’u techniki szarpania strun dwoma palcami^[4]. W gitarowym highlifie obecny był też śpiew, bębny i klawesy. Do popularyzacji tego podgatunku znacznie przyczynił się E.K. Nyame i jego Akan Trio, z którym muzyk opublikował za swojego życia ponad 400 nagrań^[4].

Dance-bandowy highlife był dla odmiany mocniej zakorzeniony w środowiskach miejskich. W okresie powojennym miejsce dużych orkiestr dancingowych zaczęły zajmować mniejsze, profesjonalne dance bandy, czego przykładem jest sukces wspomnianego już E. T Mensaha i jego Tempos. Po tym, jak obce wojska opuściły wybrzeże, głównymi odbiorcami coraz częściej bywali Ghańczycy i muzyka zaczęła ewoluować w stronę ich upodobań. Sława Mensaha osiągnęła punkt kulminacyjny po tym, jak wystąpił on wspólnie z Louisem Armstrongiem w maju 1956 w Akrze i zyskał przydomek Króla Highlife’u (King of Highlife)^[4]. Od lat 50. istotna była też postać King Bruce’a, lidera grupy The Black Beats. Inne z historycznych zespołów to The Red Spots, The Rhythm Aces, The Ramblers i Broadway-Uhuru.

Artyści highlife'u[edytuj | edytuj kod]

Ghana[edytuj | edytuj kod]

Nigeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]