Helena Zarachowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Helena Zarachowicz
Data i miejsce urodzenia

19 września 1926
Grodziszczany

Data i miejsce śmierci

11 lipca 2012
Warszawa

Zawód, zajęcie

historyk, bibliotekarz

Narodowość

polska

Alma Mater

Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

Pracodawca

Biblioteka Narodowa, Wojskowa Akademia Polityczna im. Feliksa Dzierżyńskiego Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)

Helena Zarachowicz z d. Budnik (ur. 19 września 1926 w Grodziszczanach, zm. 11 lipca 2012 w Warszawie[1]) – polska historyk i bibliotekarka[2].

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

W 1948 ukończyła Gimnazjum oraz Liceum Ogólnokształcące w Różanymstoku i rozpoczęła studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Magisterium uzyskała w 1953[2]. Wykształcenie bibliotekarskie uzyskała kończąc w latach 50 korespondencyjny kurs dla pracowników bibliotek[2]. W 1969 otrzymała tytuł starszego kustosza dyplomowanego[2].

Kariera zawodowa[edytuj | edytuj kod]

W czasie studiów przez rok pracowała w Bibliotece Narodowej po czym przeniosła się do Akademii Wojskowo-Politycznej, gdzie współorganizowała bibliotekę tej uczelni.

Po uzyskaniu magisterium w 1953 rozpoczęła pracę w Wydziale Organizacyjnym Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy. Po kilku miesiącach została przeniesiona do Wydziału Kultury, gdzie była odpowiedzialna za wizytacje bibliotek. W 1957 została kierownikiem Oddziału Bibliotek[2].

Od 1 października 1960 została wicedyrektorem ds. miejskiej sieci bibliotecznej w Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy. Pod jej kierunkiem sieć rozrosła się, poprawiły się warunki lokalowe.Zabiegała w Stołecznej Komisji Planowania o wprowadzanie w planach nowych osiedli mieszkaniowych o miejsca na biblioteki[2].

Od 1975 objęła nadzorem merytorycznym wszystkie biblioteki publiczne i związkowe na terenie województwa warszawskiego[2]. W roku 1977 została laureatem Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy[3].

1 stycznia 1981 objęła stanowisko dyrektora Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy, które sprawowała do 1991. Jej głównym zadaniem było przeprowadzenie remontu zabytkowego gmachu im. Kierbedziów zamkniętego w 1977 przez inspekcję pracy ze względu bezpieczeństwa. Remont ukończono w 1990[2].

Na prośbę varsawianistów skupionych przy bibliotece przekształciła Ośrodek Wiedzy o Warszawie w odrębny Dział Varsavianów (posiadał własną czytelnię, dobre warunki do pracy oraz gromadził wyspecjalizowany księgozbiór dotyczący Warszawy)[4].

W 1983 r. utworzyła Pracownię Bibliografii Czasopism Warszawskich (przekształconą w 1989 r. w Dział Bibliografii Czasopism Warszawskich), która pod kierownictwem prof. Konrada Zawadzkiego podjęła opracowywanie retrospektywnej Bibliografii czasopism warszawskich za lata 1579-1981. T. 1-3 wydanej w l. 1994-2001.

W 1991 zainicjowała sesje varsavianistyczne odbywające się w bibliotece[4]. 23 października 2013 odbyła się 23 edycja. Udzielała licznych wywiadów na temat stanu bibliotek w Warszawie i województwie.

Zmarła w Warszawie. Pochowana na Cmentarzu Komunalnym Północnym (kwatera D-I-8-1-12)[5].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Rozwój czytelnictwa w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy w latach 1945-1961. "Rocznik Warszawski". Warszawa, R. 4: 1963, s.277-287.
  • Biblioteka Kolejowa przy Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. „Bibliotekarz” 1967 nr 2, s. 38-44.
  • Organizacja i rozwój sieci bibliotek publicznych w Warszawie w latach 1945-1967. „Rocznik Warszawski” 1971, s. 315-338.
  • Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy. Dzieje, stan obecny, perspektywy rozwoju. „Rocznik Warszawski” 1975, s. 213-247.
  • Warszawskie biblioteki publiczne W: Kultura Warszawy. [kom. Red. Józef Kazimierski i in.]. Warszawa: PWN, 1979, s. 443-462.
  • Redaktor publikacji Katalog rękopisów Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Oprac. K. Sokołowska-Grzeszczyk (Prace Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy; T.2) PWN 1985, s. 214.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jagielska Janina: Helena Zarachowicz (1926-2012), „Bibliotekarz” 2012, nr 10, s. 47-48.
  • Jagielska Janina: Helena Zarachowicz (1926-2012) W: Żyją w naszej pamięci. Wspomnienia o pracownikach Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Warszawa : Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy –Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego 2017, s. 434-440.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Helena Zarachowicz, Warszawa, 17.07.2012 – nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2017-02-02].
  2. a b c d e f g h Magdalena Rzadkowolska i inni, Słownik pracowników książki polskiej: suplement 4, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2016, s. 320, ISBN 978-83-64203-74-9, OCLC 958215181 (pol.).
  3. Zapraszamy na spotkanie poświęcone pamięci Heleny Zarachowicz. Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy. [dostęp 2017-02-02].
  4. a b Magdalena Rzadkowolska i inni, Słownik pracowników książki polskiej: suplement 4, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2016, s. 321, ISBN 978-83-64203-74-9 (pol.).
  5. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-19].
  6. Wolters Kluwer, Lista osób odznaczonych "Medalem 10-Lecia Polski Ludowej". [online], OpenLEX [dostęp 2020-08-23] (pol.).