Bohdan Baranowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bohdan Baranowski
Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1915
Warszawa

Data i miejsce śmierci

24 czerwca 1993
Łódź

profesor nauk historycznych
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1938

Habilitacja

1946

Profesura

1957

Uczelnia

Archiwum Główne Akt Dawnych
Uniwersytet Łódzki

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”

Bohdan Baranowski (ur. 1 lipca 1915 w Warszawie, zm. 24 czerwca 1993 w Łodzi) – polski historyk, orientalista, regionalista, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Łódzkiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Wacława. Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim (1936), studiował również orientalistykę i etnografię. W 1938 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy pt. Stosunki polsko-tatarskie w latach 1632–1648[1] pod kierunkiem Władysława Tomkiewicza. W 1946 uzyskał habilitację na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie pracy Polska a Krym w latach 1648–1667.

W latach 1937–1939 pracował jako stypendysta naukowy w Archiwum Głównym Akt Dawnych. W czasie okupacji należał do Armii Krajowej, uczestniczył w tajnym nauczaniu, pracując jednocześnie w przedsiębiorstwach przewozowych. Został ranny w powstaniu warszawskim.

Po zakończeniu wojny przeniósł się do Łodzi, gdzie rozpoczął pracę na nowo powstałym Uniwersytecie Łódzkim. Został pracownikiem Katedry Historii Polski. W 1948 otrzymał stanowisko docenta, w 1950 profesora nadzwyczajnego, a w 1957 profesora zwyczajnego. W latach 1950–1951 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego UŁ. Trzykrotnie był dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego: 1951–1954, 1960–1964 i 1972–1975. W latach 1952–1970 kierował Katedrą Historii Polski oraz Historii Polski XVI–XVIII w., a w latach 1970–1985 Zakładem Historii Polski Nowożytnej. Dwukrotnie obejmował funkcję dyrektora Instytutu Historii UŁ (1952–1956, 1978–1981). Przez wiele lat zasiadał w Senacie UŁ. W 1988 Uniwersytet Łódzki przyznał mu tytuł doctora honoris causa[2].

Miał szerokie zainteresowania badawcze. W ramach badania dziejów Orientu zajmował się zwłaszcza tematyką tatarską, turecką, muzułmańską oraz historią Zakaukazia. Przyczynił się do powołania Zespołu Polsko-Zakaukaskich Badań Naukowych. Szczególne miejsce w jego działalności naukowej zajmowały prace nad historią społeczno-gospodarczą Rzeczypospolitej. Należał do prekursorów badań nad historią gospodarstwa wiejskiego. Zajmował się dziejami wsi polskiej, jej życia codziennego, religijnego, obyczajów i kultury ludowej. Prowadził również badania nad historią regionu łódzkiego, historią Łodzi oraz historią Uniwersytetu Łódzkiego.

Ogłosił około 300 prac, w tym 35 książek[3]. Brał udział w opracowywaniu podręczników i materiałów pomocniczych do nauki historii dla różnych typów szkół.

Pod jego kierunkiem w 1970 stopień naukowy doktora uzyskał Eugeniusz Iwaniec[4].

Był członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego. W latach 1972–1975 zasiadał w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Łodzi.

Jego starszy syn, Władysław, jest etnografem, a młodszy, Krzysztof, był historykiem.

Uczniowie

[edytuj | edytuj kod]

Uczniami Bohdana Baranowskiego są Zbigniew Kuchowicz, Wacław Szczygielski, Julian Bartyś oraz badacz demonologii słowiańskiej Leonard Pełka.

Order, odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1978: nagroda naukowa miasta Łodzi
  • 1985: nagroda im. Zygmunta Glogera

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Znajomość Wschodu w dawnej Polsce do XVIII wieku, 1950
  • Upadek kultury w Polsce w dobie reakcji katolickiej XVII-XVIII wieku, 1950
  • Walka chłopów kurpiowskich z feudalnym uciskiem, 1951
  • Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku, 1952
  • Sprawy obyczajowe w sądownictwie wiejskim w Polsce wieku XVII i XVIII, 1955
  • Gospodarstwo chłopskie i folwarczne we wschodniej Wielkopolsce w XVIII wieku, 1958
  • Zarys dziejów gospodarstwa wiejskiego w Polsce, 1964–1970 (współaut., współred.)
  • Pożegnanie z diabłem i czarownicą, 1965
  • Życie codzienne wsi między Wartą a Pilicą w XIX wieku, 1969
  • Kultura ludowa XVII i XVIII wieku na ziemiach Polski środkowej, 1971
  • Łódź rolnicza (od połowy XVI do początku XIX w.), 1973
  • Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, 1975
  • O dawnej Łodzi, 1976
  • O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach, 1978
  • W kręgu upiorów i wilkołaków. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1981. ISBN 83-218-0072-6.
  • Polskie zainteresowania z XVIII i XIX wieku kulturą Gruzji, 1983
  • Pierwsze lata Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1949), 1985
  • Ludzie gościńca w XVII–XVIII w., 1986
  • Nietolerancja i zabobon w Polsce w wieku XVII i XVIII, 1987 (współaut.)
  • Historia Azerbejdżanu, 1987 (współaut.)
  • Historia Gruzji, 1987 (współaut.)
  • Trudne lata Uniwersytetu Łódzkiego (1949–1956), 1990

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zob.: katalog Biblioteki Narodowej [1].
  2. Doktorzy honoris causa UŁ. [dostęp 2011-02-21].
  3. Wykaz prac B. Baranowskiego w katalogu Biblioteki Narodowej [2].
  4. Dr hab. Eugeniusz Iwaniec, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-02-04].
  5. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588
  6. Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 35. ISBN 83-223-2073-6.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]