ولسوالی شارستان - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
شهرستان | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
کشور | افغانستان |
ولایت | دایکندی |
مرکز ولسوالی | القان |
اداره | |
ولسوال | سید اکبر مقیم پاده |
شوراهای ولایتی | شورای ولایتی دایکندی |
مردم | |
جمعیت | ۸۰۰٬۷۴۰ نفر (۱۳۹۹) |
دین | اسلام |
زبان | فارسی دری و هزارگی |
اطلاعات جغرافیا | |
مساحت | ۶۹۰۳ کیلومتر مربع |
دادههای دیگر | |
کدپستی | ۴۲۵۳ |
منطقه زمانی | ۴:۳۰+ (وقت استاندارد افغانستان) |
شارِستو یا شهرستان یکی از ولسوالیهای ولایت دایکندی در مرکز افغانستان است.[۱] جمعیت آن در سال ۱۳۹۹ (خورشیدی) ۸۰٬۷۴۰ نفر اعلام شده است.[۲] شهرستان در قدیم بنام «سه پای» یاد میشد که بر اساس تقسیمات اداری جز حکومت کلان دایزنگی بود.[۳] در سال ۱۳۴۳ خورشیدی از حکمرانی دایزنگی جدا شده و به ولایت ارزگان ملحق گردید.[۴] در سال ۱۳۸۱ خورشیدی ولایت جدیدی دایکندی ایجاد شد و ولسوالی شهرستان از توابع ولایت دایکندی قرار گرفت.[۵]
نام
[ویرایش]شارستو را به صورت نوشتاری «شهرستان» هم مینویسند، که گویا شهر است، اما در اصل علاقهٔ شهرستان شهر نیست بلکه سرزمین کوهستانی است و خود مردم محل به آن «شارستو» میگویند. به احتمال زیاد نام شارِستو از لقب شار گرفته شده، جاییکه شاران غرجستان سکونت داشتند، پادشاهان غرجستان در قدیم عنوان شار و شیران را داشتند، که بعداً شار تبدیل به (میر) و شیران به (میران) تغییر یافته است.[۶]
جغرافیا
[ویرایش]ولسوالی شهرستان، دارای مساحت تخمینی ۴۶۵۳ کیلومترمربع بوده، از طرف جنوب شرق با ولایت غزنی، از غرب با نیلی مرکز ولایت دایکندی، از شرق با ولسوالی میرامور، از شمال با ولسوالی اشترلی، از غرب به ولسوالی گیزاب و از جنوب شرق به ولسوالی دای چوپان (دایه) و ولایت ارزگان متصل است که دارای ۳۷۷ قریه میباشد، و قریههای گیروی آن مانند، سید احمد،کوک در، الوک، بلند تاق، کته لمبه، سیلبرده، آب روه، شهرا، مملوق کدنک، جنگلک، جمعه لق، چوچان، منگور، کورک، راخان، اوشوی غولکه و آشکارآباد است که به غرب گیرو موقعیت دارد. پیتاو شامل علاقههای، راباط، برگر، چوکشار، اشو، الودال، تگاولور، بورلو، چهاراسپان، صرف، آمیج، ورس، القو و شیرو میباشد، قسمت پائین پیتاو را قریههای «دشت بله» بنامهای مهر، پالیج، خربید، خواجه چاشت، کلیج، ریشکه، شیرمه، کته سنگ، غوچان، زردنی، چبراسک، غاف، فیض آباد و میزو مینامند.[۷]
اقتصاد
[ویرایش]بادام از عمدهترین حصولات زراعتی و میوهٔ خشک شهرستان بوده و هزاران باغدار، از این طریق امرار معاش میکنند. انواع بادام کفمل، کاغذی، ستاربایی و سنگک، عبوالواحدی، امریکایی، کندزی، در این ولسوالی وجود دارد که بهترین آن ستاربایی و کفمل میباشد چون پوست نازک دارد و با فشار دادن دست، جدا میشود. با آغاز ماه سنبله، مردم شارِستو به سراغ جمعآوری بادام میروند و تا ختم این ماه، بادام را جمع کرده و در آغاز ماه میزان، بادام کمکم وارد بازار میگردد.[۸]
در ۲۹ سنبله ۱۳۹۹ (خورشیدی) فابریکه پروسس بادام ممتاز در این ولسوالی توسط سازمان آکسفام ساخته شد که قادر است در یک ساعت ۵۰۰ کیلوگرام بادام را پروسس کند.[۹]
مردم شناسی
[ویرایش]باشندگان این ناحیه را هزارهها تشکیل میدهند.
مردم شهرستان (سهپای)
[ویرایش]در شهرستان بیشتر از ۲۴ قوم ساکن اند بخشی مردم این ناحیه از آوارگان جنگ ارزگان، دایه و چوره و کمسون میباشند طوایف که به شهرستان رفتند، باسی، اَخی، حیدر، پشتو، و پولاده هستند. طایفه بزرگ این ساحه، میرامور، غولَکَه و الودال اند که دارایی چندین شاخه و شعبه میباشند مانند شاخه نیازخانی، خوشآمدی، نوربیگ، عادلبیگ، میرغلام، نوک، پیکی، پرچی، بایبوغه، میرو، هوشتو، بیگ، سید احمد، مقصود، وغیره هستند. سهپای از نام همین سه طایفه ای بزرگ گرفته شده، که تا سال ۱۳۱۷ ش ولسوالی شهرستان بنام (سهپای دایزنگی) یاد میشد، قبر میرامور در برکر در فاصله سه کیلومتری دریایی هیر مند یا هلمند است و اجداد آنها از زابلستان آمده بودند زابلستان مرکز اصلی هزارهها در تاریخ است.[۱۰]
شخصیتهای تاریخی
[ویرایش]- سردار محمدعظیم بیگ
- ابراهیم گاوسوار
- نجف بیگ شیران
- حاجی میر یوسف بیگ
- جنرال علیدوست خان هزاره
- شاه علی اکبر شهرستانی
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «GeoHack - ولسوالی شهرستان». دریافتشده در ۲۰۱۷-۰۹-۰۳.
- ↑ «برآورد نفوس کشور:١٣٩٩» (PDF). اداره احصائیه مرکزی افغانستان. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱. دریافتشده در ٥ می ٢۰٢١.
- ↑ سراج التواریخ.
- ↑ ساختار طبیعی هزارهجات
- ↑ "معرفی ولایت دایکندی". elections.pajhwok.com (به dr). Retrieved 2023-12-04.
{{cite web}}
: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) - ↑ «معنی غرجستان | لغتنامه دهخدا | واژهیاب». واژه یاب. دریافتشده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۹.
- ↑ تاریخ نوین هزاره محمد عیسی غرجستانی
- ↑ حاصلات بادام دایکندی به بیش از یک میلیارد افغانی میرسد خبرگزاری پژواک
- ↑ یک فابریکه پروسس بادام، در ولسوالی شهرستان دایکندی آغاز به کار کرد ریاست زراعت ولایت دایکندی
- ↑ "مردم هزاره و خراسان بزرگ". ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2022-04-01.