فهرست فرقه‌های شخصیتی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زنده باد معلم ما، پدر ما، رهبر ما، رفیق استالین (پوستر ۱۹۴۶، مربوط به جوزف استالین رهبر اتحاد جماهیر شوروی)

فهرست فرقه‌های شخصیتی (به انگلیسی: List of cults of personality) این فهرست از رژیم‌ها یا رهبران فردی در سراسر جهان تشکیل شده‌است. که در رسانه‌ها یا دانشگاه‌ها به عنوان ایجادکننده فرقه شخصیتی مورد بحث قرار گرفته‌اند. فرقه شخصیتی از تکنیک‌های گوناگونی، از جمله رسانه‌های جمعی، تبلیغات، استفاده از ابزار هنر، میهن‌پرستی و تظاهرات و تجمعات سازمان یافته توسط دولت برای ایجاد تصویر قهرمانانه از یک رهبر یا یک رژیم استفاده می‌کند، که اغلب از رفتارهای پرستشی(چاپلوسی محور) و انتقاد غیر منتقدانه در رسانه‌ها برای معرفی رهبران استفاده می‌شود.[۱][۲]

ایران

[ویرایش]
بازار زیر نگاره روح‌الله خمینی در شهر اصفهان

پس از انقلاب ۱۳۵۷، فرقه شخصیتی در اطراف رهبران اصلی همچون روح‌الله خمینی و علی خامنه‌ای شکل گرفت.[۳][۴]این امر در تصاویر بصری و نگارهایی چابلوس محور در همه جای ایران در مورد هر دو مرد (خامنه‌ای و خمینی) مشهود است.[۵] به گفته باقر معین، به عنوان بخشی از فرقه شخصیتی خمینی، «او به یک شخصیت نیمه الهی تبدیل شده بود. او دیگر نه یک آیت الله العظمی و نایب امام، یا کسی که نماینده امام پنهان (حجت بن حسن) بود، بلکه تبدیل به یک امام واقعی شده بود.[۶]فرقه شخصیتی خمینی در نشریات ایرانی و برون‌مرزی جمهوری اسلامی هدف اصلی نشان داده می‌شود. و به نوعی تبلیغات برون مرزی فرقه شخصیتی نامیده می‌شود.[۷]روش‌هایی که برای ایجاد فرقه شخصیتی خمینی استفاده می‌شود با روش‌هایی که توسط شخصیت‌هایی مانند جوزف استالین، مائو تسه تونگ و فیدل کاسترو استفاده می‌شده‌است، یکسان است. (که توسط براندازان رژیم وی در داخل ایران به‌طور منفی مورد توجه قرار گرفته‌است)[۸][۹][۱۰] در مورد خامنه‌ای، امیر طاهری نوشته‌است: «مانند خمینی رهبر پیشین از خود، خامنه‌ای نیز این هدف را دارد که یک فرقه عظیم شخصیتی بسازد. چاپلوسان دولتی او همواره با جملاتی همچون «هدیه الهی به بشریت» یا «خورشید درخشان امامت و ولایت» توصیف می‌کنند. و از او بیشتر از پیامبر اسلام یا قرآن نقل قول می‌کنند. اشیایی که وی در سفرهای استانی لمس کرده‌است جمع‌آوری شده و به عنوان نماد به فروش می‌رسد!» ...[۱۱]

نمونه‌ای از پروپاگاندای تهیه‌شده برای گام دوم انقلاب که از فرقه‌های شخصیتی خامنه‌ای بشمار می‌آید.

نمونه‌های‌های دیگر فرقه‌های شخصیتی نامگذاری مکان‌های مهمی به نام افرادی چون خمینی مانند فرودگاه بین‌المللی امام خمینی و قاسم سلیمانی در فرودگاه بین‌المللی قاسم سلیمانی می‌باشد و همچنین در کتب درسی جمهوری اسلامی ایران همواره از این دو مرد (خمینی و خامنه‌ای) یاد شده در کتب درسی تصاویر و نگارهای فراوانی از آن‌ها وجود دارد.

حتی از زمان مرگ قاسم سلیمانی یک فرقه شخصیتی برای وی نیز هم به وجود آمده‌است.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

تظاهرات‌های حکومتی در فرقه شخصیتی خامنه‌ای

[ویرایش]

در رژیم خامنه‌ای (ولایت فقیه) تظاهرات‌ها و راهپیمایی‌ها نقش پررنگی در تبلیغات و وجه سازی در داخل کشور و حتی در سراسر جهان ایفا می‌کند. چرا این تظاهرات‌ها با پوششی فراوان توسط رسانه‌های رژیم(صدا و سیما IRIB) پخش و منتشر می‌شوند. و به نوعی به مخالفان داخلی و بیرونی این موضوع را القا می‌کند که اکثریت مردم ایران هواداران رژیم خامنه‌ای هستند. در سالهای اخیر مشخص شده‌است که تعداد از افرادی که در این تظاهرات‌ها شرکت کرده‌اند در واقع مأموران لباس شخصی رژیم بوده‌اند.[۱۶]

افغانستان

[ویرایش]

نورمحمد تَرَه‌کِی از حزب حاکم دموکراتیک خلق افغانستان از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۷۹ به عنوان رئیس‌جمهور افغانستان خدمت می‌کرد، در آن هنگام مردم را مجبور کرد که وی را با عناوینی مانند «رهبر بزرگ» بشناسند و خطاب کنند و نگارهای خود را در سراسر جمهوری دموکراتیک افغانستان آویزان کرد.[۱۷] در دهه ۱۹۹۰، ژنرال جنگی ازبک عبدالرشید دوستم، که بیشتر شمال افغانستان را تحت کنترل داشت، فرقه شخصیتی مشابهی را در همان منطقه ایجاد کرد.[۱۸]

سوریه

[ویرایش]

حافظ اسد به عنوان یکی از راهبردهای خود برای حفظ قدرت و سلطه بر سوریه، فرقه شخصیتی خاندان اسد را تحت حمایت دولتی توسعه و گسترش داد.[۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]نگاره‌هایی از او، که اغلب او را در حال فعالیت‌های قهرمانانه نشان می‌داد، در هر فضای عمومی قرار داده شد. وی تعداد بی شماری از مکان‌ها و ورزشگاه‌ها را در سوریه را به نام خود و دیگر اعضای خانواده اش زد، مانند «دریاچه اسد»، مخزن مصنوعی که در دوران ریاست جمهوری اش پر شده بود، نامگذاری کرد. در مدرسه به بچه‌ها آموزش می‌دادند که برای اسد آهنگ‌های ستایشگر بخوانند. معلمان هر روز مدرسه را با شعار «رهبر ابدی ما، حافظ اسد» آغاز می‌کردند.[۲۶]فرقه شخصیتی که او توسعه داده شد و او را به عنوان یک رهبر خردمند، متواضع و عادل در کشور معرفی کرد. این استراتژی ایجاد فرقه شخصیت توسط پسر حافظ و بشار اسد رئیس‌جمهور بعدی سوریه ادامه یافت.[۲۷][۲۸]

ترکیه

[ویرایش]
بنای یادبود آتاتورک در قاضی‌کوی استانبول

در ترکیه، بنیانگذار جمهوری ترکیه مصطفی کمال پاشا (آتاتورک) با نامی خود برتر بین به معنی پدر ترک) با بی شمار یادبودهایی در سراسر کشور مانند فرودگاه بین‌المللی آتاترک در استانبول، پل آتاتورک بر روی شاخ طلایی، سد آتاترک و ورزشگاه المپیک آتاترک گرامی داشته می‌شود. عناوین وی شامل رهبر بزرگ، فرمانده ابدی، معلم اصلی و رئیس ابدی است. مجسمه‌های آتاتورک در تمام شهرهای ترکیه توسط دولت ترکیه نصب شده‌است و اکثر شهرها یادبود مخصوص خود را برای وی دارند. چهره و نام او در همه جا در ترکیه دیده و شنیده می‌شود. پرتره او را می‌توان در همه ساختمانهای عمومی، در تمام مدارس و کلاس‌ها، در تمام کتابهای درسی مدرسه، روی تمام اسکناس‌های لیر ترکیه و در خانه بسیاری از خانواده‌های ترک مشاهده کرد.[۲۹]

آذربایجان

[ویرایش]

فرقه شخصیت حیدر علی اف بعد از روی کار آمدن حیدر علی اف در سال ۱۹۹۳ به بخش مهمی از سیاست و جامعه آذربایجان تبدیل شد و پس از مرگ وی در سال ۲۰۰۳، زمانی که پسرش الهام علی اف جانشین او شد ادامه یافت.[۳۰][۳۱]علی اف، یکی از اعضای دفتر سیاسی سابق شوروی و رهبر آذربایجان شوروی در سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۷، و در سال ۱۹۹۳ رئیس‌جمهور آذربایجان شد. وی سپس با اتکای زیاد به اعضای خانواده و طایفه، درآمد نفتی، و با طراحی دقیق یک سیستم خودکامه را بنیان گذاشت.[۳۲]

در جمهوری آذربایجان، حیدر علی اف به عنوان «پدر ملت آذری» معرفی می‌شود،[۳۳] که اغلب با مصطفی کمال که به خود پدر ترک می‌گفت مقایسه می‌شود.[۳۴]

ایالات متحده آمریکا

[ویرایش]
رئیس‌جمهورهای گوناگون ایالات متحده آمریکا که توسط تنی چند از اندیشمندان به عنوان ایجادکنندگان یا دارندگان فرقه شخصیتی شناخته می‌شوند، عبارتند از جورج واشینگتن، توماس جفرسون، اندرو جکسون، تئودور روزولت، فرانکلین دی روزولت، جان اف کندی، رونالد ریگان و دونالد ترامپ.

تعدادی از روسای جمهور در تاریخ آمریکا توسط پژوهشگران گوناگون به عنوان دارندگان فرقه شخصیت مورد بررسی قرار گرفته‌اند، از جمله جورج واشینگتن، توماس جفرسون، اندرو جکسون، تئودور روزولت، فرانکلین دی روزولت، رونالد ریگان و دونالد ترامپ.[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۳۹][۴۰][۴۱] که البته فرقه شخصیتی رئیس‌جمهور جان فیتزجرالد کِنِدی تا میزان زیادی پس از ترور وی به وجود آمد، چراکه ویژگی‌های گوناگونی برا کشش اندیشه‌های همگان در شخصیت وی موجود بود مانند جوانی با ظاهر زیبا و داشتن همسری پر زرق و برق که باعث توجه رسانه‌ها و ایجاد فرقه شخصیتی می‌شد.[۴۲]

یکی دیگر از سیاستمداران آمریکایی که داشتن فرقه شخصیتی به او نسبت داده شده‌است، هوی پی. لانگ فرماندار پوپولیست لوئیزیانا از سال ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۲ بوده‌است، که تا زمان ترور در سال ۱۹۳۵ به عنوان سناتور ایالات متحده به کنترل سیاست ایالت ادامه داد.[۴۳][۴۴]

بسیاری از پژوهشگران به فرقه شخصیتی اشاره کرده‌اند که در اطراف دونالد ترامپ توسط اعضای حزب جمهوری‌خواه و دیگر حامیان برنامه او «آمریکا را دوباره بزرگ کن» (MAGA) ایجاد کرده‌است.[۴۵][۴۶]

تایلند

[ویرایش]
نگاره‌ای از پادشاه بومیپول آدولیاده بر روی ساختمان اداری بانک TMB در بانکوک در سال ۲۰۰۶.

همه اعضای خانواده شاهنشاهی تایلند، در گذشته و امروز، رسماً در تحت عنوان فرقه شخصیتی مورد احترام هستند.[۴۷] نگاره‌های بزرگی از پادشاه بومیپول آدولیاده و پسرش و جانشین او واجیرالونگکورن و دیگر اعضای خانواده شاهی در سراسر کشور منتشر می‌شود. خانواده شاهی تحت قوانین ویژه‌ای هستند که منتقدان و روزنامه‌نگاران در صورت کوچک‌ترین نقد از آن خانواده به پانزده سال حبس محکوم می‌شوند.[۴۸]

چچن

[ویرایش]

در چچن، رئیس‌جمهوری رمضان قدیروف، متهم به ایجاد فرقه شخصیتی در جمهوری چچن شده‌است.[۴۹][۵۰]

منابع

[ویرایش]
  1. Popan, Adrian Teodor (August 2015). "The ABC of sycophancy: structural conditions for the emergence of dictators' cults of personality" (PDF). The University of Texas (به انگلیسی): 196–213. doi:10.15781/T2J960G15. hdl:2152/46763. Retrieved 7 September 2018.
  2. Arshin Adib-Moghaddam (2014). A Critical Introduction to Khomeini (illustrated ed.). Cambridge University Press. p. 305. ISBN 978-1-107-01267-7.
  3. Ervand Abrahamian (1992). The Iranian Mojahedin (reprint ed.). Yale University Press. p. 255. ISBN 978-0-300-05267-1.
  4. Michael Chertoff (2011). Homeland Security: Assessing the First Five Years. University of Pennsylvania Press. p. 27. ISBN 978-0-8122-0588-6.
  5. Chetan Bhatt (1997). Liberation and Purity: Race, New Religious Movements and the Ethics of Postmodernity (illustrated, reprint ed.). Taylor & Francis. p. 141. ISBN 978-1-85728-423-2.
  6. Baqer Moin (1999). Khomeini: Life of the Ayatollah (illustrated ed.). I.B.Tauris. p. 200. ISBN 978-1-85043-128-2.
  7. Sivan, Emmanuel; Friedman, Menachem, eds. (1990). Religious Radicalism and Politics in the Middle East (illustrated ed.). State University of New York Press. p. 68. ISBN 978-0-7914-0158-3.
  8. Barry Rubin (2015). The Middle East: A Guide to Politics, Economics, Society and Culture. Routledge. p. 427. ISBN 978-1-317-45578-3.
  9. Mikaberidze, Alexander, ed. (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia [2 volumes]. ABC-CLIO. p. 483. ISBN 978-1-59884-337-8.
  10. Arshin Adib-Moghaddam (2014). A Critical Introduction to Khomeini (illustrated ed.). Cambridge University Press. p. 305. ISBN 978-1-107-01267-7.
  11. Amir Taheri (2010). The Persian Night: Iran Under the Khomeinist Revolution (reprint ed.). Encounter Books. p. 235. ISBN 978-1-59403-479-4.
  12. "Iran: Quds Force leader is developing a cult status " - The Guardian
  13. ["https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2020/01/suleimani/604402/" - The Atlantic]
  14. "The Bloody Legacy of Qasem Soleimani" - Wall Street Journal
  15. "As Qassem Soleimani's Megalomania Grew, He Became Less Grounded in Reality" - Haaretz
  16. ناگفته هائی از آغاز و فرجام حبس خانگی آیت الله منتظری، بانیان آن و اولین واکنش رسمی به حصر ایشان
  17. Russia's Muslim Frontiers. New Directions in Cross-Cultural Analysis by Dale F. Eickelman, 1993. Page 123.
  18. "Rashid Dostum: The treacherous general". 31 March 2014.
  19. Personenkulte Im Stalinismus By Klaus Heller, Jan Plamper, V&R unipress GmbH, 2004
  20. Wedeen, Lisa. Ambiguities of domination: Politics, rhetoric, and symbols in contemporary Syria. University of Chicago Press, 2015.
  21. Peter Beaumont No longer the pariah President. The Observer, 16 November 2008
  22. Halla Diyab All in the family: Building the Assad dynasty in Syria, Al-Arabiya Friday, 28 November 2014
  23. ANNIA CIEZADLO Bashar Al Assad: An Intimate Profile of a Mass Murderer, The New Republic December 19, 2013
  24. Anthony Shadid: "In Assad's Syria, There Is No Imagination", PBS, NOVEMBER 8, 2011
  25. Aron Lund Syria's Phony Election: False Numbers and Real Victory, Diwan, Carnegie Middle East Centre, June 09, 2014
  26. Pipes, Daniel (1995) Syria Beyond the Peace Process . Washington Institute for Near East Policies. pp.15–16 شابک ‎۹۷۸۰۹۴۴۰۲۹۶۴۰
  27. Commanding Syria: Bashar Al-Assad And the First Years in Power (B.Tauris, 2007), By Eyal Zisser, page 50
  28. Tony Badran Bashar's Cult of Personality NOW Lebanon 30th August 2012
  29. Navaro-Yashin, Yael (2002). Faces of the State: Secularism and Public Life in Turkey. Princeton University Press. pp. 196–199. ISBN 0-691-08845-4.
  30. "Heidar Aliev, maestro of the Caucasus". The Economist. August 31, 2000. Retrieved September 24, 2012.
  31. Kucera, Joshua (May 20, 2008). "Travels in the Former Soviet Union. Entry 2: The Cult of Heydar Aliyev". Slate. Retrieved September 23, 2012.
  32. "Azerbaijan: Turning Over a New Leaf?". Baku/Brussels: International Crisis Group. April 13, 2004. Archived from the original on September 2, 2012. Retrieved September 30, 2012.
  33. Day, Alan J.; East, Roger; Thomas, Richard, eds. (2002). "Aliyev, Heydar". A political and economic dictionary of Eastern Europe (1st ed.). London: Europa Publications. p. 16. ISBN 1-85743-063-8.
  34. Boland, Vincent (June 4, 2005). "Azerbaijan looks to Turkey as model for cult of dead leader". The Financial Times. Retrieved September 24, 2012.
  35. Serwer, Adam (20 March 2020). "Donald Trump's Cult of Personality Did This". The Atlantic. Retrieved 15 April 2020.
  36. Bilias, George Athan and Brob Gerald N. (1971) 'American history: retrospect and prospect[پیوند مرده] New York Free Press.
  37. Billias, George Athan; Grob, Gerald N. (1971). American history: Retrospect and prospect. Free Press. Cult of personality American history.
  38. Isemberg, Nanmu and Burstein, Andrew (2019) The Problem of Democracy: The Presidents Adams Confront the Cult of Personality. New York: Penguin. pp. 66,447–448. شابک ‎۹۷۸۰۵۲۵۵۵۷۵۱۷
  39. Woods, Thomas E. Jr. (2007) 33 Questions About American History You're Not Supposed to Ask New York, Crown. p.136 شابک ‎۹۷۸۰۳۰۷۴۰۶۱۲۵
  40. Hawley, Joshua David. Theodore Roosevelt: Preacher of Righteousness. New Haven, Connecticut: Yale University Press. p.187. شابک ‎۹۷۸۰۳۰۰۱۴۵۱۴۴
  41. Cullinane, Michael Patrick. Theodore Roosevelt's Ghost: The History and Memory of an American Icon Baton Rouge: Louisiana: LSU Press. p.87. شابک ‎۹۷۸۰۸۰۷۱۶۶۷۳۴
  42. Beck, Kent M. (1974) "The Kennedy Image: Politics, Camelot, and Vietnam". The Wisconsin Magazine of History, v.58, n.1, pp.45-55. Retrieved May 28, 2021
  43. Kaplan-Levinson, Laine (November 23, 2018) "Huey Long Vs. The Media" New Orleans Public Radio
  44. Curtis, Michael (January 24, 2016) "The Danger of the Cult of Personality in Politics" بایگانی‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۲۴ توسط Wayback Machine New English Review
  45. Republicans have built a cult of personality around Trump that glosses over his disgraced presidency, by John Haltiwanger, Mar 4, 2021, Business Insider
  46. Steven Hassan The Cult of Trump: A Leading Cult Expert Explains How the President Uses Mind Control, October 2019. ISBN 978-1-982127-33-6
  47. Irene Stengs, "A Kingly Cult: Thailand's Guiding Lights in a Dark Era", Vol. 12, No. 2, PERSONALITY CULTS (1999), pp. 41–75
  48. Champion, Paul (25 September 2007). "Professor in lese majeste row". Reuters. Archived from the original on 13 October 2007. Retrieved 26 September 2007.
  49. "Kadyrov's Power and Cult of Personality Grows". The Jamestown Foundation. Retrieved 2016-01-01.
  50. "Ramzan Kadyrov: The warrior king of Chechnya". The Independent (به انگلیسی). 28 December 2013. Retrieved 2016-01-01.

پیوند به بیرون

[ویرایش]

Further reading