موسیقی راک - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

راک
ریشه‌های سبکیراک اند رول، بلوز الکتریک، جز، فولک، کانتری، بلوز، ریتم و بلوز، سول
ریشه‌های فرهنگیدهه ۵۰ و ۶۰ در بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، اروپا
سازهای معمولخواننده، گیتار برقی، گیتار باس، گیتار آکوستیک، درام، کی بورد
فرم‌های مشتق‌شدهنیو ایج، سینت پاپ، پست پراگرسیو، پراگرسیو پاپ
زیرژانرها
هوی متال (زیر ژانرهای هوی‌متال) – پراگرسیو راک – سایکدلیک راک – هارد راک – سافت راک – سرود راک – بلوز راک – گاراژ راک – پانک راک – پروتوپانک – پست-پانک – گوتیک راک – آرت راک – گرانژ – استونر راک – اسید راک – بریت پاپ – پست-بریت پاپ – پاور پاپ – آلترناتیو راک – ایندی راک – راک کهکشانی – امو – اکسپریمنتال راک – گلم راک – گلم پانک – گروپ سوندز – هارت‌لند راک – راک صنعتی – اینسترومنتال راک – جنگل پاپ – کروت راک – مدکستر – راک جنوبی – سرف میوزیک – سمفونیک راک – مرگ راک – افسون راک – ریشه راک – راک الکترونیک
ژانرهای درهم‌آمیخته
بیت موزیک – کانتری راک – باروک پاپ – پاپ راک – پاپ پانک - رپ راک – جز فیوژن – آفرو راک – راک آناتولی – بانگرا راک – فلامنکو راک – فولک راک – فانک راک – پانتا راک – راگا راک – رای راک – راکابیلی – راکوسون – سامبا-راک – استانر راک – سوفی راک
حلقه‌های منطقه‌ای
ایران – بریتانیا – ایالات متحده – اسرائیل –ارمنستان – آرژانتین – استرالیا – بنگلادش – راک بلاروس – بلژیک – بوسنی و هرزگوین – برزیل – کانادا – شیلی – چین – کلمبیا – کوبا – کرواسی – دانمارک – دومینیکن – اکوادور – استونی – فنلاند – فرانسه – یونان – راک آلمانی – مجارستان – ایسلند – هندوستان – اندونزی – ایرلند – ایتالیا – ژاپن – مادریدیا راک – لتونی – لیتوانی – مالزی – مکزیک – نپالی – نیوزیلند – نروژ – پاکستان - پرو – فیلیپین – لهستان – پرتغال – روسیه – صربستان – اسلونی – اسپانیا – سوئد – سوئیس – تاتارستان – تایلند – ترکیه – اوکراین – اروگوئه – ونزوئلا – زامبیا
سایر مطالب
Backbeat – راک اپرا – گروه راک – تالار مشاهیر راک اند رول – Social impact – فهرست واژگان موسیقی راک

موسیقی راک ژانری وسیع از موسیقی عامه‌پسند است که در اواخر دههٔ ۱۹۴۰ و اوایل دههٔ ۱۹۵۰ میلادی تحت عنوان «راک اند رول» شکل گرفت و در میانهٔ دههٔ ۱۹۶۰ و بعد تر به طیف گسترده‌ای از سبک‌های مختلف، به ویژه در بریتانیا و ایالات متحده گسترش یافت.[۱] این سبک ریشه در راک اند رول دههٔ ۱۹۴۰ و دههٔ ۱۹۵۰ دارد؛ سبکی که مستقیماً از ژانرهای بلوز و ریتم اند بلوز موسیقی بردگان آمریکایی و از موسیقی کانتری گرفته شده‌ است[۲] و تأثیراتی از موسیقی جاز و کلاسیک را نیز در خود گنجانده‌ است.[۳] نام راک از فعل to rock در زبان انگلیسی به معنای جنباندن و تکان خوردن می‌آید. سازهای رایج در موسیقی راک گیتار برقی، گیتار بیس، طبل و کی بورد است که معمولا در چهارچوب یک گروه موسیقی به نوازندگی می پردازند. در ابتدا راک مبتنی بر کسر میزان ۴/۴ بوده و از فرم بیت-همخوانی استفاده زیادی می شد، هرچند با گذشت زمان موسیقی راک از دید ساختار بسیار گوناگون شده است. سروده های راک بیشتر برای دلباختگی و دلبستگی نوشته می شدند، اما در دهه ۶۰ میلادی جستار های مدنی و سیاسی نیز وارد موسیقی راک شدند. از دهه پنجاه میلادی تا اوایل قرن بیست و یکم راک محبوب ترین سبک موسیقی در ایالات متحده و بیشتر دنیای غرب بود.

نوازندگان راک در میانه دهه ۱۹۶۰ میلادی شروع به به جایگزینی جُنگ به جای تک آهنگ در هنر موسیقی کردند، گروه موسیقی بیتلز پیشرو این جنبش بود. مشارکت آنها به راک پایه های فرهنگی مورد نیاز را داد تا بتواند خود را به نام موسیقی مورد پسند جای بیندازد. در دهه شصت میلادی که از آن به عنوان عصر طلایی یا دوره کلاسیک راک[۱] یاد می‌شود، سبک های تازه ایی در موسیقی راک به مانند بلوز راک ، فولک راک ، کانتری راک ، راک جنوبی ، راگا راک و جاز فیوژن پدیدار شدند.[۱] این سبک ها و جنبش هوش‌ربودگان که در میانه های دهه ۶۰ میلادی اوج گرفته بود، پایه هایی برای ساخت سبک سایکدلیک راک شدند. در این دهه سبک‌های تازه دیگری نیز به وجود آمدند مانند پراگرسیو راک که به ویژگی های هنری و پیچیدگی ساختار موسیقی میپرداختند و گلم راک که به جلوه های نمایشی و اجرا زنده ارزش بیشتری میداند؛ نیز به وجود آمدند. در نیمه نخست دهه ۷۰ میلادی سبک هوی متال در کشور انگلیس از زیر سبک هارد راک به وجود آمد که آمیزه‌ای از آواز های خشن و آواهای از هم گسیخته گیتار برقی است. در نیمه دوم دهه هفتاد میلادی سیک پانک راک شکل گرفت. این سبک نوپا و پرانرژی تنها به جستارهای سیاسی و مدنی اشاره می کرد. پانک راک به گسترش پی در پی دیگر سبک‌ها مانند نیو ویو و پست پانک و در نهایت آلترناتیو راک در دهه ۸۰ میلادی کمک کرد.

در دهه ۱۹۹۰ میلادی آلترناتیو راک و زیر سبک هایش موسیقی راک در بر گرفتند، این زیر سبک ها به مانند گرانج ، بریت پاپ و ایندی راک در بریتانیا، ایلات متحده به فروش بالای دست پیدا کردند. در ادامه دهه ۹۰ میلادی زیر سبک دیگری به مانند پاپ پانک ، الکترونیک راک ، رپ راک و رپ متال نیز وار موسیقی راک شدند. برخی از جنبش‌ها مانند گاراژ راک و پست پانک در دهه نخست ۲۰۰۰ میلادی در تلاش بودند تا موسیقی راک را به ریشه های خود در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی برگردانند. از دهه ۲۰۱۰ میلادی، موسیقی راک جایگاه خود را به عنوان برترین و پرفروش ترین سبک موسیقی مورد پسند در دنیا غرب را از دست داد، هرچند همچنان از دید فروش هنوز جایگاه خوبی در هنر موسیقی داشت. سبک های هیپ هاپ و رقص الکترونیک در دهه ۲۰۱۰ میلادی و پاپ-پانک-هیپ هاپ در دهه ۲۰۲۰ میلادی بر موسیقی راک تاثیر فزآیندیی گذاشتند.

راک همچنین پدیده ای از جنبش های فرهنگی و مدنی بود که منجر به خرده فرهنگ های بزرگی به مانند مدها و راکرها در بریتانیا، جنبش هیپیان و پاد فرهنگی دهه ۶۰ در سانفرانسیسکو ایالات متحده را به وجود آورد. فرهنگ پانک در دهه ۷۰ میلادی، خرده فرهنگ های مانند گوت، و ایمو را در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی درست کرد. موسیقی راک توانست وارث رسم ترانه اعتراضی در موسیقی مورد پسند شود که پیشتر در اختیار موسیقی فولک بود.

سبک‌های موسیقی راک[ویرایش]

نگاره‌ای از اجرای گروه راک دیپ پِرپِل در فستیوال Músicos en la naturaleza در اسپانیا.

راک اند رول[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: راک اند رول

راک اند رول که یکی از سبک‌های تأثیرگذار و متداول در موسیقی راک است و روندی غیرقابل پیش‌بینی را طی کرده‌است. در ابتدا زمانی که موزیسین‌های راک موسیقی کانتری و ریتم اند بلوز را با هم تلفیق کردند، راک دارای مشخصه‌های بارزی مثل آنارشیسم بود ولی بعدها با گذشت زمان، این مشخصه نادیده گرفته شد و این نوع موسیقی به سمت کسب مهارت و ایجاد تحول رفت. الویس پریسلی معروف به پادشاه، جزء مهم‌ترین شخصیت‌های راک اند رول و یکی از موفق‌ترین شخصیت تاریخ سبک راک به‌شمار می‌رود.

پاپ/راک[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: پاپ راک

پاپ راک یکی از عمده‌ترین شاخه‌های موسیقی محسوب می‌شود که به‌طور کلی به هر نوع موسیقی پاپ ساخته شده پس از دوران جذب راک اند رول می‌گویند. از ویژگی‌های این سبک ملودیک و گیرا بودن موسیقی آن است.

سافت راک[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: سافت راک

گرچه سبک سافت راک (Soft Rock) در اوایل دههٔ هفتاد پایه‌گذاری شد اما زمزمه‌های آن از اواخر دهه شصت آغاز شده بود. سافت راک موسیقی ملایمی‌ست که بیشتر تکیه بر خواننده و ترانه‌سرا دارد تا نوازنده؛ گروه فلیت وود مک در دهه هفتاد مشهورترین گروه این سبک است.

سافت راک تا حدی متمایل به پاپ-راک است اما با فضایی ملایمتر و نرمتر. گروه‌هایی مثل کارپنترز و شیکاگو تکیه بر موسیقی ساده و ملودیک داشتند و در طول حیات خود با تهیه‌کنندگان مختلفی هم کار کردند. در طول دههٔ هفتاد، سافت راک بازار موسیقی را تحت تأثیر خود قرار داد و به‌طور جدی موسیقی تلفیقی هم عصر خودش را دچار دگرگونی کرد و در ایران هم گروه‌های زیادی در این سبک فعالیت دارند مانند دِ وِیز، رضا یزدانی، شروین اِن زِد بند و ….

هارد راک[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: هارد راک

از نظرِ اکثریت دست اندر کاران موسیقی، دو سبک هارد راک و هوی متال مشابه هستند. چرا که شباهتهای بسیار زیادی بهم دارند. در هر دو مورد صدای خشن گیتار کاملاً قابل تشخیص است و به‌طورِ معمول نقش اساسی را در گروه، خواننده اجرا می‌کند که معمولاً وظیفه نواختن سازی را هم به عهده دارد. اگر چه تفاوت‌های اساسی نیز دیده می‌شود از جمله لزوم وجود ریتم در پس زمینه موسیقی هارد راک. در صورتی که این ویژگی در موسیقی هوی متال دیده نمی‌شود بلکه این نوع موسیقی بر صدای خشن گیتار و ریتم‌های کوبه‌ای تکیه دارد. لد زپلین، گانز ان رزز و ای سی/دی سی از پر نفوذترین گروه‌های سبک هارد راک هستند.

هارد راک در اواخر دههٔ ۶۰ رشد خود را آغاز کرد و تحولی در زمینه موسیقی راک ایجاد کرد. در هارد راک کمتر از بلوز از بداهه نوازی استفاده می‌شود و در عین حال به خشونت سبک هوی متال نیست، اگرچه همان ریف‌ها و سولوهای طولانی و صداهای خشن در هارد راک نیز هست. در این سبک این ریتمها و ریف‌ها هستند که بیشترین اهمیت را دارند و باید به بلندترین شکل ممکن نواخته بشوند.

گرانج[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: گرانج

سبکی که اوج درخشش آن در دهه ۹۰ اتفاق افتاد و تبدیل به محبوب‌ترین سبک هارد راک این دهه شد و این درخشش نتیجه خلاقیت کرت کوبین و بقیه اعضای نیروانا بود.[نیازمند منبع] سبکی که از دل بلک سبث برخاست و حاصل ترکیب موسیقی پانک و هوی متال بود و البته گرایشش بیشتر به سمت پانک بود تا هوی متال، به‌خصوص در انتخاب اشعار و نوع اعتراض موسیقایی آن. اما در نحوه نواختن ریف‌ها به هوی متال شباهت بیشتری داشت. این سبک دارای دو نسل و دورهٔ مشخص است: نسل اول شامل گروه‌های گرین ریور، ماد هانی می‌شد که این موج هنوز هم ادامه دارد و ریف‌های آن سنگین تر و خشن تر از ریف‌های دورهٔ دوم است. مشهورترین گروه از موج دوم نیروانا است که موسیقی آن ملودیک تر از سایر گروه‌های گرانج است و مهم‌ترین ویژگی آن stop-start زیاد آنست.[نیازمند منبع]

آلترنیتیو راک[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: آلترنیتیو راک

آلترنیتیو راک یکی از شاخه‌های راک است که تمام گروهای پست پانک را از اواسط دهه هشتاد تا اواسط دهه ۹۰ تحت تأثیر خود قرار داد. از مطرح‌ترین گروه‌ها و هنرمندا به یوتو، امو، نیروانا، میوز، کرید، پیومنت و ... اشاره کرد.

پانک راک[ویرایش]

در اواخر دهه ۶۰ و دهه ۷۰، رویدادهای اجتماعی، مانند جنگ ویتنام، تورم، و بیکاری، در موسیقی ان دوران خود را منعکس می‌کرد. در حالی که موسیقی جدی تر می‌شد، اما ارتباطش با مسایل روزمره زندگی کم می‌شد و در بیشتر حالت فرار از واقعیات می‌گرفت. در همین زمان بود که گروه‌های پانک در انگلیس با تأثیر گرفتن از این جو، و همچنین با کمک از موسیقی بعضی از گروه‌های آمریکایی، رو به گسترش گذاشتند. از اولین و مشهورترین این گروه‌ها، سکس پیستولز بود.

تنوع‌های موسیقی راک در دهه ۱۹۸۰[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: خط زمانی گرایشهای موسیقی (۱۹۸۰–۱۹۸۹)

در دهه ۱۹۸۰ موسیقی راک مردمی اشباع و جذب شد. این دوران همچنین شاهد موج جدید هوی متال انگلیسی بود. در اولین بخش این دهه شاهد هنرنمایی ابتکارها و نوآوری‌های ادی ون هلن و گروه‌ ای سی دی سی هستیم. بونو از یوتو به گرایش و تمایل‌های خود ادامه داد. همگام با این پدیده، باندهای موج جدید پاپ با اجرا کنندگانی مانند بیلی آیدولو گوگوسبا شهرت افزاینده خود مردمی و عمومی باقی‌ماند. راک قلب مملکت آمریکایی این مورد به‌طور قوی افزایش یافت که مثالی از آن توسط بروس اسپرینگتون، باب سیگر، جان (کوگار) ملنکاپ و دیگران بود؛ که این توسط تصنیف نویسان- خوانندگان سنتی آمریکایی، پل سایمون و ستاره سابق انگلیسی برنامه راک، پیتر گابریل موسیقی راک ورل با انواع سبک‌های موسیقی سنتی در سراسر جهان تقویت و معروف شد، این شهرت و معروفیت بنام *موسیقی جهانی* شناخته شد و شامل تقویت و معروفیت مانند راک نسل‌های مختلف شد.

این باندها دردهه ۸۰ تعداد بسیار زیادی را به طرف راک انگلیسی زیرزمینیتوی-پاپ، برق کفش و سنگ فضایی مانند نفوذ گیتار سنتی انگلیسی که توسط نوازندگان سنگ درخشان اجرا و پخش می‌شد، کشاندند. برای مدتی بلور اوسیس با رقابت سرسختانه مشابه با رقیبان نوازندگان سنگ‌های غلتان بودند. برای مدت دیگری باندهایی مانند بلور که گرایش به پیروی از چهره‌های کوچک و پرهیجان، اوسیس ترکیب شده باجنبه‌های سنگ‌های غلتان و با ملودی نوازندگان آن داشتند. بادهای روحیه و رادیو هد تمایلی به مجری‌هایی مانند الویس کوستلو، فرزام، پینک فلوید و R.E.M با موسیقی راک پیشرفته و ویرایش شده در بیشتر آلبوم‌های معروف، کامپیوتر OK «داشتند. این باندها خیلی موفق بودند و برای مدت زمانی به اوسیس لقب» بزرگترین باند در جهان" بخاطر تشکر از فروش ۱۴ میلیون نسخه از آلبوم آن‌ها در سراسر جهان داده شده بود ولی بعد از ورشکستگی و فروپاشی باند، مصیبت از دست دادن محبوبیت مردمی و همگانی و کاهش چشمگیر حمایت عمومی در ایالات متحده افت پیدا کردند. باند روحیه بعد از ایجاد مشکلاتی در آن و کنار کشیدن باند دیگر رادیو هد به داخل باندهای الکترونیکی ایالات متحده آمریکا به عنوان یک مشکل عمده از هم پاشیده شدند.

بریت پاپ[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: بریت پاپ

موقعی که آمریکا لبریز از موسیقی گانگ و گانگ ثانوی و هیپ هاپ بود، بریتانیا به سبک موسیقی‌ای در اواسط دهه ۹۰ بازگشت که بریت پاپ نامیده می‌شد و توسط باندهایی مانند سدو، اوسیس، روحیه، ردیو هد، پالپ و بلِر اجرا می‌شد.

جستارهای وابسته[ویرایش]

هوی متال[ویرایش]

یکی از زیرشاخه‌های اصلی راک، سبک هوی متال است که امروزه خود به عنوان یک شاخهٔ اصلی شناخته می‌شود. از موسیقی متال که به علت خشن‌بودن آواها به این نام خوانده می‌شود، به خودی خود زیر شاخه‌های متعددی منشعب شده‌است. این موسیقی با گروه لد زپلین و سپس بلک سبث آغاز شد. دههٔ هشتاد میلادی دوران شکل‌گیری کامل‌تر و تعالی این سبک به حساب می‌آید.

منابع[ویرایش]

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Studwell, W. E.; Lonergan, D. F. (1999). The Classic Rock and Roll Reader: Rock Music from its Beginnings to the mid-1970s (h ed.). Abingdon: Routledge. ISBN 0-7890-0151-9.
  2. ↑ فراهانی، ایلیا. (1400). شبح تام جود: موسیقی عامه پسند در آمریکا از وودی گاتری تا بروس اسپرینگستین. تهران: نشر آگه.
  3. ↑ W. E. Studwell and D. F. Lonergan, The Classic Rock and Roll Reader: Rock Music from its Beginnings to the mid-1970s (Abingdon: Routledge, 1999), شابک ‎۰−۷۸۹۰−۰۱۵۱−۹ p.xi

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=موسیقی_راک&oldid=39385859»