درگاه:شیراز - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درگاه شیراز

شیراز یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان فارس است. شهر شیراز در بخش مرکزی استان فارس و در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد. این شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهی محدود شده‌است. شیراز سومین شهر ایران است که در سال ۱۲۹۶ خورشیدی، نهاد شهرداری در آن تأسیس گردید. شهر شیراز برطبق آخرین تقسیمات اداری به ۹ منطقهٔ مستقل شهری تقسیم شده و مساحتی بالغ بر ۱۷۸٫۸۹۱ کیلومتر مربع دارد. شیراز پیش از تهران پایتخت ایران بوده و در دوران صفاریان، بوییان و زندیان پایتخت ایران بوده‌است.
برپایهٔ آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، این شهر جمعیتی بالغ بر ۱٬۲۱۴٬۸۰۸ نفر داشته که این تعداد در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به ۱٬۴۵۵٬۰۷۳ افزایش پیدا کرده‌است. اولین اشاره به نام شیراز، بر روی لوح‌های گلی ایلامی به ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد باز می‌گردد که در ژوئن ۱۹۷۰ در هنگام کندن زمین برای ساخت کوره آجرپزی در گوشه جنوب غربی شهر یافت شده‌است. لوح‌های نوشته شده در ایلام قدیم به شهری به نام تیرازیس اشاره دارد.شیراز به سبب جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی فراوان، همواره گردشگران بسیاری را به سوی خود فرا می‌خواند.
روز میانی بهار، ۱۵ اردیبهشت به نام روز شیراز نامگذاری شده‌است.

نوشتار برگزیده

فارس یکی از ۳۱ استان ایران است که در بخش جنوبی واقع شده‌است. آب‌وهوای استان فارس در نقاط مختلف این استان به سه دسته کوهستانی، معتدل و گرم تقسیم می‌شود.این استان با مساحتی در حدود ۱۲۲٬۶۰۸ کیلومتر مربع، پنجمین استان بزرگ و با جمعیتی معادل ۴٬۵۲۸٬۵۱۳ نفر، بر طبق برآورد جمعیتی سال ۱۳۸۹ خورشیدی سازمان ملی آمار ایران، چهارمین استان پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود. بر اساس تقسیمات کشوری اردیبهشت‌ ماه سال ۱۳۹۰ خورشیدی، استان فارس به ۲۹ شهرستان، ۹۴ شهر، ۸۳ بخش و ۲۰۴ دهستان تقسیم شده‌است.مرکز استان فارس، شهر شیراز است که بر طبق برآورد جمعیتی سال ۱۳۸۹ خورشیدی سازمان آمار ایران به همراه حومه خود، جمعیتی معادل ۱،۷۴۹،۹۲۶ نفر داشته که پرجمعیت‌ ترین شهر این استان محسوب می‌شود. از دیگر شهرهای پرجمعیت این استان می‌توان به شهرهای مرودشت، کازرون، جهرم و فسا اشاره کرد.

نام استان فارس در کتیبه‌های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته‌های یونانی به شکل پرسیس آمده‌است و فارس عربی‌شدهٔ پارس است. این استان، از چند هزار سال پیش زیستگاه اقوام مختلفی بوده‌است.استان فارس با وجود جاذبه‌های بیشمار تاریخی و فرهنگی، طبیعی و مذهبی، یکی از مراکز مهم گردشگری ایران است. همچنین تعدادی از مراکز مهم دانشگاهی ایران در این استان قرار گرفته است.

زندگی‌نامه برگزیده

علیرضا شاپور شهبازی باستان‌شناس، تاریخ‌نگار، نویسنده و متخصص در باستان‌شناسی دوران ایران هخامنشی و استاد دانشگاه‌های شیراز، تهران، هاروارد، کلمبیا، گوتینگن و اورگن شرقی و بنیانگذار بنداد تحقیقات هخامنشی در سال ۱۳۵۲ بود. شهبازی یکی از مهمترین پژوهشگران مطالعات ایران باستان بود که در سطح بین‌المللی، اعتبار و شهرت فراوانی داشت. شهبازی در سوم شهریور ۱۳۲۱ در شیراز متولد شد و تحصیلاتش را تا مقطع دیپلم در همان شهر ادامه داد و برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ تاریخ، به دانشگاه لندن رفت. او علاوه بر زبان فارسی، به زبان‌های انگلیسی و آلمانی مسلط بود و با زبان‌های فرانسوی، یونانی، عربی و آرامی نیز آشنایی داشت.

آیا می‌دانید

آیا می‌دانید...

• ... مدیر کل اکتشافات منظومه شمسی در ناسا یک شیرازی است.
• ... بزرگترین نیروگاه خورشیدی خاورمیانه در شیراز است.
• ... اولین برج الکترونیک ایران در شیراز درحال ساخت است.
• ... بزرگترین بیمارستان سوانح سوختگی خاورمیانه در شیراز در حال ساخت است.
• ... شیراز قطب پزشکی کشور است.
• ... شیراز دومین شهر ادبی جهان است.
• ... فرودگاه شیراز بعد از فرودگاه امام خمینی مجهزترین فرودگاه کشور و سومین فرودگاه بزرگ کشور است.
• ... از نظر تولیدات غذای در ایران شیراز رتبه ۲ را داراست.
• ... تمامی کارت‌های الکترونیکی ایران در شیراز تولید می‌شود.
• ... بزرگترین مجتمع سینمایی کشور در شیراز در حال ساخت است.

نوشتارهای برگزیده

نوشتارهای برگزیده:
شیراز • استان فارس • کوروش بزرگ • کعبه زرتشت • آرامگاه کوروش بزرگ • آرامگاه داریوش بزرگ • نقش رستم • اردشیر بابکان
نوشتارهای خوب:
علیرضا شاپور شهبازی
فهرست‌های برگزیده:
فهرست مطبوعات فارس

نگارهٔ برگزیده

گفتار برگزیده

— سعدی

گردشگری

مسجد وکیل شیراز در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز این شهر قرار دارد. این بنا یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه می‌باشد که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمیت زیادی است، این مسجد بدستور کریم خان زند ساخته شده‌است. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است. شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر چهارده پله‌ای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبائیهای قسمت شبستان می‌باشد. گویند به فرمان کریم خان این سنگ از مراغه به شیراز آورده شد.در سمت شمال مسجد طاق بلند و مهمی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث عالی یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است. این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی را در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است.کاشی کاری صحن و ایوان‌های شمالی و جنوبی نیز بسیار زیبا و از انواع هفت رنگ و معرق می‌باشد.

گوناگون

شراب شیراز یکی از گونه‌های شراب است که از انگور قرمز که تلفیق یا پیوندی است از دو نوع انگور به نام‌های موندوز بلانش و انگور دورزا که هر دو نوع در نواحی دره رون در جنوب شرقی فرانسه بار می‌آیند، ساخته می‌شود. خاستگاه اصلی شراب شیراز همانگونه که از اسم شراب پیداست به شهر شیراز در کشور ایران بازمیگردد و نام آن هم برگرفته از شهر شیراز است. شراب شیراز در شیراز قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷ به صورت رسمی تولید می‌شد، اما پس از انقلاب تولید آن به صورت رسمی خاتمه یافت اما همچنان به صورت غیر رسمی تولید آن ادامه دارد. صادرات شراب شیراز به هندوستان بوسیله بازرگانان اروپایی درسده ۱۷ ثبت شده است.

مشاهیر

سیبویه از دانشمندان ایرانی صرف و نحو زبان عربی است که آرامگاهش در شهر شیراز است. معنی نام او «منسوب به سیب» است. سیبویه به سال (۱۴۰) هجری قمری در شهر بیضا از توابع فارس زاده شد، در سن ۱۴ سالگی برای تحصیل علم رهسپار بصره شد، چنانکه در آن دوران بغداد مرکز علم ودانش بود. ودر آنجا یکی از برجسته‌ترین علماء علم اللغة گردید. وی از علمای اعظم نحو و علوم عرب و از فلاسفه بنام است، «الکتاب» اوّلین کتاب حاوی صرف و نحو و از منابع و مأخذ قابل اطمینان است. ایشان نزد یکی از بزرگ‌ترین استادان علوم صرف ونحو در آن دوران خلیل فراهیدی کسب علم نموده‌است.

سراسرنما

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا