خرد و انقلاب - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مجموعه مقالاتی در مورد
مکتب فرانکفورت
آثار مهم
خرد و انقلاب دیالکتیک روشنگری اخلاق صغیر انسان تک ساحتی دیالکتیک منفی نظریه کنش ارتباطی
نظریه پردازان مهم
ماکس هورکهایمر • تئودور آدورنو هربرت مارکوزه • والتر بنیامین زیگفرید کراکائر • فریدریش پولاک فرانتس نویمان • لیو لوونتال اریش فروم • هلموت رایشلت یورگن هابرماس • اکسل هونت
مفاهیم مهم
نظریه انتقادی • دیالکتیک • پراکسیس • ضد اثبات‌گرایی مطالعات فرهنگ عامه • صنعت فرهنگ سرمایه‌داری
ن ب و

خرد و انقلاب: هگل و ظهور نظریه اجتماعی (به انگلیسی: Reason and Revolution: Hegel and the Rise of Social Theory)؛ (۱۹۴۱؛ ویرایش دوم ۱۹۵۴) کتابی از هربرت مارکوزه (۱۹ ژوئیه ۱۸۹۸-۲۹ ژوئیه ۱۹۷۹) فیلسوف و جامعه‌شناس آلمانی و از اعضای اصلی مکتب فرانکفورت است. نویسنده در آن به بررسی نظریه‌های اجتماعی فیلسوفان گئورگ ویلهلم فردریش هگل و کارل مارکس جامعه‌شناس آلمانی می‌پردازد. مارکوزه هگل را با این هدف تفسیر می‌کند تا نشان دهد مفاهیم اساسی هگل با گرایش‌هایی مخالف است که به فاشیسم منتهی شد.

این کتاب با بحث مهم هگل و مارکس مورد توجه و تحسین قرار گرفته‌است.

چکیده[ویرایش]

مارکوزه تلاش می‌کند نشان دهد «مفاهیم اساسی هگل با گرایش‌هایی مخالف است که به نظریه و عمل فاشیستی منتهی شده‌است.»^[۱] مارکوزه این ایده را که توسط جامعه‌شناس لئونارد هابهاوس در کتاب «نظریه متافیزیکی دولت» (۱۹۱۸) مطرح شده بود، مورد انتقاد قرار می‌دهد که هگل مقدماتی ایدئولوژیک برای اقتدارگرایی آلمانی فراهم کرد.^[۲] مارکوزه در پیوستی به نسخه ۱۹۶۰ بیان می‌کند «تنها تحول عمده اخیر در تفسیر فلسفه هگل، احیای مطالعات هگل در فرانسه پس از جنگ است». مارکوزه تفسیر جدید فرانسوی را به وضوح نشان می‌دهد که ارتباط درونی بین دیالکتیک ایده‌آلیستی و ماتریالیستی را نشان می‌دهد. او فهرستی از آثار کلیدی، از جمله کتاب مقدمه‌ای بر خوانش هگل (۱۹۴۷) فیلسوف الکساندر کوژو ارائه می‌کند.^[۳]

تاریخچه انتشار[ویرایش]

«خرد و انقلاب» اولین بار توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد در سال ۱۹۴۱ و دومین بار توسط شرکت انتشارات علوم انسانی در سال ۱۹۵۴ منتشر شد. در سال ۱۹۶۰، این کتاب در نسخه جیبی توسط بیکن پرس چاپ شد.^[۴] «خرد و انقلاب» در سال ۱۳۸۸ توسط محسن ثلاثی به زبان فارسی ترجمه شد.

معرفی[ویرایش]

• روانکاو اریش فروم کتاب «خرد و انقلاب» را ستود و آن را «درخشان و نافذ» و «مهمترین اثری که درک انسان‌گرایی مارکس را باز کرد» نامید.^[۵]
• مورخ پیتر گی این کتاب را یکی از مهم‌ترین بحث‌های ازخودبیگانگی در ادبیات علمی در مورد هگل و مارکس توصیف کرد.^[۶]
• ژان میشل پالمیر این اثر را رد کتاب «هستی‌شناسی هگل و نظریه تاریخیت» مارکوزه (۱۹۳۲) و تفسیری از هگل تحت تأثیر مارتین هایدگر می‌دانست.^[۷]

کتاب‌شناسی[ویرایش]

• سیلا بن حبیب، ۱۹۸۷: هستی‌شناسی هگل و نظریه تاریخیت، کمبریج، ماساچوست: انتشارت ام‌آی‌تی، شابک ‎۹۷۸-۰-۲۶۲-۱۳۲۲۱-۳
• اریش فروم، ۱۹۷۵: مفهوم مارکسی انسان، نیویورک: شرکت انتشارات فردریک اونگار، شابک ‎۰-۸۰۴۴-۶۱۶۱-۹
• پیتر گی، ۱۹۸۶: تجربه بورژوازی از ویکتوریا تا فروید. جلد دوم: شور هیجان، نیویورک: انتشارات دانشگاه آکسفورد، شابک ‎۰-۱۹-۵۰۳۷۴۱-۳
• هربرت مارکوزه، ۱۹۷۰: خرد و انقلاب: هگل و ظهور نظریه اجتماعی، بوستون: بیکن پرس، شابک ‎۰-۸۰۷۰-۱۵۵۷-۱

کتاب‌شناسی فارسی[ویرایش]

• خرد و انقلاب: هربرت مارکوزه، مترجم: محسن ثلاثی، تهران: ثالث، ۱۳۸۸، ۴۶۲ صفحه. شابک ‎۹۷۸۹۶۴۳۸۰۳۳۲۲

ساختار کتاب[ویرایش]

• یادداشت مترجم
• پیشگفتار
• بخش نخست بنیادهای فلسفهٔ هگل
• مقدمه
• زمینهٔ تاریخی و اجتماعی
• زمینهٔ فلسفی
• فصل اول : نوشته‌های خدا شناختی اولیه هگل

• فصل دوم : بسوی دستگاه فلسفی
• نخستین نوشته‌های فلسفی
• نخستین نوشته‌های سیاسی

دستگاه اخلاق

• فصل سوم : نخستین دستگاه فلسفی هگل
• منطق
• فلسفه ذهن
• فصل چهارم : پدیده‌شناسی ذهن
• فصل پنجم : علم منطق
• فصل ششم : فلسفه سیاسی

• بخش دوم : پیدایش نظریه اجتماعی
• مقدمه
• از فلسفه تا نظریه اجتماعی

• فصل اول : بنیادهای نظریه دیالکتیکی جامعه
• نفی فلسفه
• کیرکگور
• فویرباخ
• مارکس: کار ازخودبیگانه شده
• لغو کار
• تحلیل فرایند کار
• دیالکتیک مارکس
• فصل دوم : بنیادهای پوزیتیویسم و پیدایش جامعه‌شناسی
• فلسفهٔ اثباتی و فلسفهٔ منفی
• سن سیمون
• فلسفهٔ اثباتی جامعه: اگوست کنت
• فلسفهٔ اثباتی اشتال (فریدریش جولیوس اشتال)
• تبدیل دیالکتیک به جامعه‌شناسی (لورنز فن اشتاین)
• فصل سوم : نتیجه‌گیری
• پایان هگل‌گرایی
• ایده آلیسم نوین بریتانیایی
• تجدیدنظر در دیالکتیک
• هگل‌گرایی فلسفی
• ناسیونال سوسیالیسم در برابر هگل

• پیگفتار تکمیلی
• کتاب‌شناسی
• نمایه اسامی
• نمایه موضوعی

پانویس[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]