Zina - Vikipedi

Zina eden kadın ve erkeğe uygulanan kırbaç cezası

Zina, aralarında bir nikâh bağı bulunmayan yetişkin bir erkek ile kadın arasındaki cinsel ilişkidir, ancak efendi-cariye ilişkisinde de nikah bağı yoktur ve onlar zina sayılmamıştır.

Zina çoğu toplumun etik anlayışına uygun olmayan cinsel ilişki olarak değerlendirilir.[1] "Zina" tanımı söz konusu cinsel ilişkinin meşru görülmediği anlamını getirir ve tarih boyunca çeşitli kültürler ve dinler zinayı cezayı gerektiren bir suç olarak görmüştür.[2] İbrahimî dinlerde haram ve büyük günahlardan sayılır.

Köken[değiştir | kaynağı değiştir]

"Zina" kelimesinin kökeni Aramice "zina etti" anlamına gelen "זְנָא" ("zənā") kelimesinden Arapçaya geçen "زنا" dir.[3]

Hukukî boyut[değiştir | kaynağı değiştir]

Dini kanunlarla yönetilmeyen çoğu ülkede suç teşkil etmemekte fakat evli taraflardan birinin dava açması durumunda boşanma sebebi sayılmaktadır. Bazı ülkelerde idama kadar varan cezai yaptırımları bulunmaktadır.

İbrahimi dinlerde[değiştir | kaynağı değiştir]

Yahudilikte zina[değiştir | kaynağı değiştir]

Yahudilikte "niuf, zenut" gibi İbranice kelimelerle anlatılan zina, suç kapsamında ele alınır. Erken dönemlerde kadın kocanın özel mülkü olduğu görüşünden dolayı zina mülke tecavüz anlamını da taşıyordu.

Zina On Emir’de yasaklanmıştır. Nişanlı kızla zina durumunda recm uygulanacağı Tevrat’ta belirtilmekte,[4] evli kadınla zina durumunda da öldürüleceği kaydedilmektedir.[5]

Dinsel bağlamda zina eden kimsenin kirlenmiş olarak kabul edildiği örnekler mevcuttur.[6] Yaratıcıya karşı işlenen bir suç ve putperestlik olarak da algılanmıştır.[7]

Hristiyanlıkta zina[değiştir | kaynağı değiştir]

Hristiyanlıkta zina cinsel ahlaksızlık olarak nitelendirilir ve günahtır. Kutsal Kitap evlilik öncesi her türlü ilişkiyi sıkı biçimde yasaklar. Bir adamın evli olmadığı bir kadını arzulaması da zina kapsamına girer. Matta 5:27-28 buna bir örnektir: "‘Zina etmeyeceksin’ dendiğini duydunuz. Ama ben size diyorum ki, bir kadına şehvetle bakan her adam, yüreğinde o kadınla zina etmiş olur."[8]

İslam'da zina[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam'da zina eden kadına zaniye, zina eden erkeğe ise zani denir.[9] İslam'a göre büyük günahlardan sayılır.

İslam dinine göre Cürhüm kabilesinden İsâf b. Yâlâ adında bir kişi Zeyd kızı Nâile’ye âşık olmuş, kabileleri hac için Mekke’ye geldiğinde Kâbe’ye girerek orada cinsel ilişki yaşamaları üzerine ikisi de taş haline gelmiştir.[10] (İsaf ve Naile putları)

Zinanın haram ve suç olduğu Kur’an’da çeşitli ayetlerde ifade edilir. İslam erkeğin çok eşliliğine izin verir, ayrıca erkeğin cariye ile ilişkisine de sınırlama bulunmamaktadır.(Mü'minun suresi,5-7)[11]

İslamda Zina cezai ve ahlaki yaklaşımlarla ele alınır. Cezai yaklaşımları fıkıh ve şeriat belirler. İki ayette zina şirk ve adam öldürme gibi büyük günahlar arasında zikredilir. Ayrıca bir başka ayette de zina eden erkekle zina eden kadına yüzer sopa vurulması emredilir ve zina eden kimsenin ancak zina edenle veya bir müşrikle evlenebileceği vurgulanır.[2]

Kur'an'da zina cezası[değiştir | kaynağı değiştir]

  • “Onlar/ Müminler, mahrem yerlerini günahlardan korurlar. Yalnız eşleri ve ellerinin altında bulunan cariyeleri ile ilişki kurarlar.” (Müminûn; 5-6)

Nur Suresinde[12] cezalandırma ile ilgili şu sözler bulunur:

Zina eden kadın ve zina eden erkekten her birine yüzer değnek vurun. Allah’a ve ahiret gününe inanıyorsanız, Allah’ın dininin koymuş olduğu hükmü uygulama konusunda onlara acıyacağınız tutmasın. Mü’minlerden bir topluluk da onların cezalandırılmasına şahit olsun.

Şeriata göre cinsel suçlar ve cezaları:

  • Zina: Kur'an'a göre 100 sopadır.[13] Zina yapan cariye ise o zaman da bu cezanın yarısı kadar ceza alır.[14] Ancak hadislere göre bekarlara 100 sopa, evlilere ise recm cezası verilir.[15][16] Şeriat yasalarında tecavüz de zina altında değerlendirilmektedir. Mezhepler arasında tecavüz tanımında farklılık vardır. Farkın temel nedeni tecavüzün erkekler arasındaki bir ilişki için de geçerli olup olmadığı üstünedir.[17] Evlilik içi tecavüz, İslam fıkıhçılarının çoğunluğu tarafından tecavüz (اغتصاب; āġtṣāb) olarak sınıflandırılmamaktadır.[18] Hanefîler; kocanın, uygun bir nedeni olmadan kendisi ile cinsel ilişkide bulunmak istemeyen karısını zorla cinsel ilişkiye sokabilmesine izin verir.[19] Diğer mezheplerde ise ne zorlama cinsel ilişki için özel izin verilmiş, ne de evlilik içi tecavüze bir ceza uygulanmıştır.[20]
  • Kazf: İffetli kadına yapılan zina isnadı, 80 sopa ile cezalandırılır ve şahitliği kabul edilmez. (İlgili madde: İfk Olayı)

Diğer cinsel suçlar:

  • Eşcinsellik: Şeriat hukukunda eşcinselliğin ölünceye kadar hapis, 100 sopa ya da recm şeklinde mezheplere göre farklılıklar gösteren tâzir cezaları bulunmaktadır.[16] (İlgili madde: İslam'da eşcinsellik)
  • Küçüklerle cinsel ilişki (Çocuk evliliği/Pedofili) şeriatta suç olarak tanımlanan bir eylem olmuştur. Genel anlayışa göre Muhammedin Aişe ile nikahlanması örnek alınarak ergenliğe giriş 14. yaş kabul edilerek,ergenliğin üzerinden 4/6 yaş geçmiş genç kızlar ile yapılan nikah ve evlilikler meşru kabul edilir.[kaynak belirtilmeli]

Ahlaki değerlendirmeler:

  • " Zinaya yaklaşmayın, çünkü o, şüphesiz bir hayasızlık, iğrençlik, kötü bir yoldur." (İsra Suresi: Ayet 32)
  • ''Fuhşun açığına da, gizlisine de yaklaşmayın.” (En'am suresi, 151)
  • " Zina eden erkek, zina eden veya müşrik olan bir kadından başkası ile evlenemez; zina eden bir kadınla da ancak zina eden veya müşrik olan erkek evlenebilir. Bu, müminlere haram kılınmıştır." (Nur Suresi: Ayet 3);
  • ''Murdar kadınlar murdar erkeklere, murdar erkekler murdar kadınlara; namuslu kadınlar namuslu erkeklere, namuslu erkekler namuslu kadınlara yaraşır. Bunlar, (namuslular) onların dediklerinden çok uzaktırlar. Kendilerine bir bağışlanma ve değerli bir rızık vardır.'' (Nur Suresi: Ayet 26)
  • " Mü’min erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Bu davranış onlar için daha nezihtir. Şüphe yok ki, Allah onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır." (Nur Suresi: Ayet 30)
  • ''Mü’min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar.'' (Nur suresi, 31)

Nur ve furkan surelerinde tevbe edip ıslah olanların zina günahının affedileceği konu edilir:

Ancak bundan sonra tevbe edip ıslah olanlar müstesnadır. Çünkü Allah çok bağışlayıcı ve çok merhametlidir.

Zina Tövbesi

Hatalardan ders çıkarmak ve pişmanlık duyarak tövbe etmek, manevi bir arınma sürecine adım atmak için önemli bir adımdır. Zina gibi büyük bir günahta olsa tövbe edilmelidir. Tövbe, kişinin içsel bir dönüşümüne ve Allah’ın affına ulaşmasına sağlayacaktır.

Tövbenin ilk adımı, geçmişte işlenen günahlarla ilgili gerçek bir pişmanlık duymaktır. Bu pişmanlık, kalbin derinliklerinden yükselen bir samimiyetle gelmelidir. İnsan, işlediği günahın yanlış olduğunu tam anlamıyla idrak etmeli ve bu nedenle Allah’a yönelmelidir. Allah’a yönelirken, kişi içtenlikle O’ndan günahlarının affedilmesini ister. Bu dua, gözyaşlarıyla birlikte yapıldığında, samimiyetin en büyük ifadesidir. Gözyaşları, kalbin içinde biriken pişmanlığın dışa vurumu ve bir yeniden doğuş olarak da ifade ediliyor.

Zina konusunda tövbenin sadece sözlerle sınırlı kalmaması gerekir. Kişi, işlediği günaha bir daha dönmemek için kararlılıkla adımlar atmalı ve Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için yaşamını düzeltmelidir. Manevî olarak içtenlikle yapılan tövbelerde günah ne olursa olsun affedilme ihtimali yer almaktadır[22]

… Ancak tevbe eden, inanan ve iyi iş yapan başka. Allah onların kötülüklerini iyiliğe çevirir. Allah bağışlar, ikram eder. Kim tevbe edip iyi davranış gösterirse, şüphesiz o, tövbesi kabul edilmiş olarak Allah’a döner.

Muhammed'in sözleri:

“Zina fakirliğe yol açar.”[23]
“Zina toplum içinde yayılırsa, halk, daha önce görülmemiş bulaşıcı hastalıklara maruz kalır.”[24]

İslam'da fiiller, sebep oldukları sonuçlara göre hüküm alırlar. Bu çerçevede nâmahrem bir kimseye cinsel arzu ile bakma, dokunma, tutma, öpme ve ilişkiye girme gibi fiillerin hepsi yasaklanmıştır. Kur'an'da zinaya yaklaşılmaması gerektiği belirtilip, zina hayasızlık ve kötü bir yol olarak sayılmıştır.[25] Muhammed bir sözünde "iffet ve iman sahibi bir kadına zina iftirasında bulunmayı" insanı mahveden yedi günahtan biri olarak sayar.[26] Müslüman olmak üzere kendisine gelen kişilerden zina etmeme şartı ile biat kabul etmekteydi.[27] Evlilik hayatını önemli bulan İslam dininin alimleri kişinin yaşamında zina ihtimali yükseldiğinde evlenmenin gerekli olduğu görüşünde birleşmişlerdir.[28]

Tarihte zina[değiştir | kaynağı değiştir]

Oğuz Türklerinde zina[değiştir | kaynağı değiştir]

920'li yıllarda Türklerinin yaşadığı bölgeye giden Arap seyyah İbn Fadlan, Türklerin zina edeni ortaya çıkardıkları vakit ağaçtan faydalanılan bir teknikle bedenini iki parçaya bölerek öldürdüklerinden söz eder.[29]

Selçuklular döneminde zina[değiştir | kaynağı değiştir]

13. yüzyılda Selçuklu devlet adamı Sâdeddin Köpek, II. Gıyâseddin Keyhüsrev’den aldığı ferman ile Ankara'ya giderken Akşehir'de bir kadın şarkıcı ile zina ettiği söylenen Tâceddin Pervâne'yi zincire vurdurup Ankara meydanına getirtmiş ve burada göbeğine kadar toprağa gömülen Pervane, halk tarafından recmedilmiştir.[30][31][32]

Memlükler döneminde zina[değiştir | kaynağı değiştir]

Memlük Sultanı Kansu Gavri döneminde, suç olarak kabul edilen zinanın cezası recm (taşlayarak öldürmek) idi.[33]

Osmanlı döneminde zina[değiştir | kaynağı değiştir]

İslam dininin baskın olduğu Osmanlı'da "şeriat huzurunda sabit olması durumunda" zina bir suç olarak kabul görmekteydi.[34] Suç kabul edilen zina için devlet, başta imam olmak üzere mahalle halkına da zinayı takip yetkisi vermiş idi. Mahalleli, zina ettiğinden şüphelendikleri kişileri görevlilere ihbar edebilecekleri gibi; zina edildiğinden kuşkulandıkları eve baskın yapma, zanlıları yakalayıp ilgililere teslim etme hakkına da sahipti.[35] Yavuz Selim Kanunnamesi, eğer evli bir kişi zina ederse bin akçalık serveti varsa idam edilmediği takdirde 400 akçe cezayı gerekli bulmaktaydı.[36][37] 1541 yılında Osmanlı devlet adamı Lütfi Paşa zina ederken yakalanan bir kadının cinsel organının dağlanmasını emreder ve bu emrin uygulanmasıyla kadın yaşamını yitirir.[38][39] İslam toplumlarında zinadan kaynaklı olarak görülen recm (taşlayarak öldürme) örneğinin de görüldüğü Osmanlı'da, 1680 yılında gayrimüslim bir erkekle zina yapan evli bir Müslüman kadın kollarına kadar kazılan bir çukura sokulduktan sonra taşlanarak öldürülür.[40] Rumeli Kazaskeri Beyazîzade Ahmed Efendi'nin recm için fetva vermesiyle tellallar, "iffetine el uzatılmasına izin veren bir kadının taşlanacağı" kararını şehirde okuyup, halkın ibret-i alem için bu infazı seyretmesini istediler. Halkın önünde recmedilen kadının ölümünü dönemin padişahı IV. Mehmed, Fazlı Paşa Sarayı'ndan seyretti. Osmanlı'da zinadan kaynaklanan bir başka idam da Lale Devri'nde yaşanır. Bir gayrimüslim ile zina ederken basılan İstanbullu Müslüman, Şeyhülislamın fetvasıyla boğdurulur ve cesedi denize atılır.[41]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Zinâ Diyanet İşleri Başkanlığı
  2. ^ a b Diyanet İslam Ansiklopedisi 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., cilt: 44, s. 440
  3. ^ "Zina". Nişanyan Sözlük. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017. 
  4. ^ Tesniye 22:23-24
  5. ^ Levililer, 20/10; Tesniye, 22/22
  6. ^ Levililer, 18/20
  7. ^ Hoşea, 1-3; Yeremya, 3
  8. ^ Matta 5:27-28
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2014. 
  10. ^ Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 34, s. 365.
  11. ^ Reddu’l-Muhtar 3, 163
  12. ^ "Nur Suresi". 6 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2012. 
  13. ^ "Nûr Suresi 2. Ayet Tefsiri". kuran.diyanet.gov.tr. Diyanet İşleri Başkanlığı. 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021. 
  14. ^ Nisa Suresi, 25. ayet
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012. 
  16. ^ a b "Recm Cezâsı". ihya.org. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012. 
  17. ^ Konan, Belkıs (2011). "Osmanlı Hukukunda Tecavüz Suçu" (PDF). Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (29): 149-172. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  18. ^ Susila, Muh Endriyo (2013). "Islamic Perspective on Marital Rape". Jurnal Media Hukum (İngilizce). 20 (2): 328. 
  19. ^ Al-jaziri, abd Al-rahman; Roberts, Nancy (2009). Islamic Jurisprudence According To The Four Sunni Schools Al Fiqh 'ala Al Madhahib Al Arba'ah (İngilizce). Fons Vitae. ISBN 978-1887752978. The followers of Imam Abu Hanifah said: "The right of the sexual pleasure belongs to the man, not the woman, by that it is meant that the man has the right to force the woman to gratify himself sexually. 
  20. ^ Kecia Ali (30 Ekim 2010). Marriage and Slavery in Early Islam (İngilizce). Harvard University Press. s. 120. ISBN 978-0-674-05059-4. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2022. Non-Hanafis do not penalize a husband for forcing sex on his wife, but neither do they explicitly authorize it in the way that al-Khassaf does. For all, marital rape is an oxymoron; rape (ightisab) is a property crime that by definition cannot be committed by a husband. 
  21. ^ Youssef, Olfa (2017). The Perplexity of a Muslim Woman: Over Inheritance, Marriage, and Homosexuality. Lexington Books. s. 122. ISBN 1498541704. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021. 
  22. ^ Mesajları, Cuma (27 Eylül 2023). "Zina Haram mı? Zina İle İlgili Ayetler, Resimli ve Yazılı - Cuma Mesajı". cumamesaji.com. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2023. 
  23. ^ Buhari
  24. ^ Beyheki
  25. ^ Ekrem Buğra Ekinci, İslam Hukuku, Arı Sanat yayınları, s. 103.
  26. ^ İlmihal I, Diyanet İşleri Başkanlığı, s. 77.
  27. ^ Hadislerle İslam 5, Diyanet İşleri Başkanlığı, s. 214
  28. ^ Ali Rıza Demircan, Benzeşmelerden Korunarak İslâmî Kimliğimizi Korumak, Beyan Yayınları, s. 113.
  29. ^ İbn Fadlan Seyahatnamesi, Hazırlayan: Ramazan Şeşen, Bedir yayınları, s. 32.
  30. ^ Anadolu Selçuki Devleti Tarihi, İbn Bibi'nin Farsça Muhtasar Selçuknâmesinden, Uzluk Basımevi, Ankara, s. 194.
  31. ^ Tülay Metin, Türkiye Selçuklu Şehirlerinde “Meydan” kültürü, s. 216.
  32. ^ Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, s. 393
  33. ^ Cüneyt Kanat, Ortaçağ Türk Devletlerinde Suç ve Ceza, Küre Yayınları s. 191.
  34. ^ Yasemin Baba, Klasik Dönem Osmanlı Hukukunda Hırsızlık Suçunun Hüküm ve Sonuçları, (İÜHFM C. LXXI, S. 1, s. 96, 2013)
  35. ^ Abdulmecit Mutaf, Teorik ve Pratik Olarak Osmanlı'da Recm Cezası, s. 585.
  36. ^ Marilyn Booth, Harem Histories: Envisioning Places and Living Spaces, Duke University Press, 2010, s. 118.
  37. ^ "Murat Bardakçı, İşte, eskiden zinaya verdiğimiz cezalar!". 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2016. 
  38. ^ Peçevî Tarihi, 1. cilt, Neşriyat Yurdu, s. 19
  39. ^ "Lütfi Paşa'nın gerçek öyküsü". 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2016. 
  40. ^ Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Zübde-i Vekayiat (Olayların Özü) 1656-1684, C. I, sadeleştiren Abdülkadir Özcan, İstanbul, Tercüman Gazetesi Yayını, 1977, s. 169.
  41. ^ Murat Bardakçı, Osmanlı'da Seks, Gür yayınları, s. 192.