Yemen'de kıtlık (2016-günümüz) - Vikipedi

Yemen'de kıtlık
المجاعة في اليمن
ABD'nin Yemen'deki askeri müdahaleye katılımına karşı protesto, New York City, 2017
ÜlkeYemen
Dönem2016-günümüz
Toplam ölüBilinmiyor, tahminlere göre ölenlerin 85 binden fazlası çocuk[1][2][3][4][5]
Ölüm oranıGünde 130'dan fazla çocuğun öldüğü tahmin ediliyor[6][7]
NedenlerYemen ablukası
2015 Yemen askerî müdahalesi
Yemen İç Savaşı
SonuçYemen'de kolera salgını

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde Afrika ve Orta Doğu'dan 9 ülkenin koalisyon oluşturup Yemen'e müdahale etmesinden sonra Yemen ablukası yapılmış ve 2016 yılı itibarıyla kıtlık başlamıştır.[8] Yemen nüfusunun 17 milyonunun risk altında olduğu tahmin edilmektedir.[9][10] Kıtlık sonucu 3,3 milyondan fazla çocuk, hamile kadın ve lohusalık döneminde olan kadın malnütrisyon tehlikesi yaşamaktadır.[11] Kıtlığın en etkili olduğu bölge Husiler'in elinde tuttuğu El-Hudeyde ilinin merkezi olan El-Hudeyde liman şehridir.[12] Norveç Mülteci Konseyi, Yemen'deki kıtlığın "devasa boyutlara" ulaşacağının düşünüldüğünü açıklamıştır.[13] Bunlarla birlikte, kıtlık süresince günde 5 bin vakanın görüldüğü kolera salgını başlamıştır.[14] Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğündeki koalisyonun Yemen'in altyapısını hedef alması sonucu salgın ile mücadele edilememiş ve aynı zamanda bu saldırılar salgının yayılmasını kolaylaştırmıştır.[15][16][17] UNICEF, koalisyonun Yemen'deki su altyapısını bilinçli şekilde hedef aldığını açıklamıştır.[18]

5 Kasım 2017'de Amerika Birleşik Devletleri'nin Suudlara desteklerinden sonra Suudi Arabistan'ın, Yemen'e uyguladığı ablukayı daha da ölümcül hâle getirmesiyle kıtlık daha da yıkıcı boyuta ulaşmıştır.[19][20][21][22][23][24] Suudi Arabistan'ın Ağustos 2015'te Husiler'in elindeki limanlara yaptığı hava saldırıları sonrası, insanların tıbbi malzeme alamadığı da açıklanmıştır.[25] 23 Kasım 2017'de uluslararası baskı sonrası Suudi Arabistan Yemen'deki iki önemli limanın ablukasını hafifletmiş, bu sayede Yemen halkına çeşitli yardımlar gitmiştir fakat limanlar sürekli açık kalmamıştır.[26]

Birleşmiş Milletlere göre Yemen'de 13 milyon insanın son 100 yılda yaşanabilecek en büyük açlıkla karşı karşıya kalması mümkündür,[27] diğer yandan Save the Children bu kıtlık sebebiyle 85 binden fazla çocuğun öldüğünün tahmin edildiğini açıklamıştır.[28] Bazı kaynaklara göreyse Yemen'de her on dakikada bir çocuk ölmektedir.[6] Bu kıtlık, Sovyetler Birliği'nin Ukrayna'ya uyguladığı Holodomor ile de karşılaştırılmaktadır.[24][29]

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Yemen'de oluşan bu ölümcül kıtlığın en önemli sebebi, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncüllü koalisyonun Yemen'e müdahalesi sırasında uygulanan ablukadır.[30][31][32][33] Yemen, halihazırda Orta Doğu'da ve Arap yarımadasında bulunan en yoksul ülkelerden birisiydi,[34][35] Amerika Birleşik Devletleri destekli bu deniz ablukası durumu daha kötü hâle getirdi.[36] El-Hudeyde'de de ikamet eden Yemenlilerin temel geçim kaynağı balıkçılıktı, Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri balıkçı teknelerini hedef alarak[37][38] bölge halkının en önemli yaşam kaynağını elinden almış oldu.[39] Bazı Birleşmiş Milletler yetkilileri, Suudi Arabistan'ın Yemen'e yardımların ulaşmasını kasti olarak engellediğini açıklamıştır.[40]

Çeşitli kaynaklar Suudi Arabistan'ın Yemen'deki kıtlığı tırmandırmak için çiftlikleri,[41][42][43] balıkçı teknelerini,[44] limanları[45] ve gıda üretimi yapılan fabrikaları[46][47] bilinçli olarak hedef aldığını açıkladı. Birleşmiş Milletler, bu faaliyetler sonrası koalisyonu savaş suçu işlemekle suçladı.[48][49][50] Suudi Arabistan öncüllü koalisyon, Husiler'den ele geçirdiği bölgelerde de hayatın normale dönmesini engelledi.[51]

Husiler'in yardımlara el koyması[değiştir | kaynağı değiştir]

Suudi Arabistan öncüllü koalisyonun Yemen üzerinde savaştığı Husiler, çeşitli yardım kuruluşları tarafından Yemen halkına yapılan yardımlara hukuksuz şekilde el koymuş, yardımların insanlara ulaşmasını engellemiştir.[52][53]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Press, Associated. "50,000 children in Yemen have died of starvation and disease so far this year, monitoring group says". chicagotribune.com. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  2. ^ "50,000 children dead: UK-US-Saudi war on Yemen enters horrific new stage -". Sott.net (İngilizce). 24 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  3. ^ "More than 50,000 Yemeni children are now expected to die by the end of 2017". The Independent (İngilizce). 15 Kasım 2017. 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Parents are being forced to watch their children starve to death in Yemen". The Independent (İngilizce). 3 Mayıs 2018. 3 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  5. ^ Wintour, Patrick (16 Kasım 2017). "Saudis must lift Yemen blockade or 'untold' thousands will die, UN agencies warn". The Guardian. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  6. ^ a b "UNICEF: One child dies every 10 minutes in Yemen". www.aljazeera.com. 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "aljazeera.com" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  7. ^ "50,000 children in Yemen have died of starvation and disease so far this year, monitoring group says". chicagotribune.com. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  8. ^ Graham-Harrison, Emma (4 Ekim 2016). "Yemen famine feared as starving children fight for lives in hospital". The Guardian. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  9. ^ "For those of us living in Yemen, life is unbearable". The Independent (İngilizce). 5 Temmuz 2017. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  10. ^ "Yemen on brink of famine, warns UN food relief agency chief, appealing for resources and access". UN News (İngilizce). 13 Mart 2017. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  11. ^ "Yemen crisis". www.unicef.org (İngilizce). UNICEF. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  12. ^ "Ravaged by conflict, Yemen's coast faces rising malnutrition". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  13. ^ "Famine of 'Biblical Proportions' Descending Upon Yemen; Child Dying Every 10 Minutes". www.christianpost.com (İngilizce). 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  14. ^ "Yemen faces 'worst cholera outbreak'". BBC News. 25 Haziran 2017. 25 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  15. ^ "Thousands in Yemen get sick in an entirely preventable cholera outbreak". Public Radio International (İngilizce). 18 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  16. ^ "U.S. Support "Vital" to Saudi Bombing of Yemen, Targeting Food Supplies as Millions Face Famine". Democracy Now! (İngilizce). 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  17. ^ Kennedy, Jonathan (2 Ağustos 2017). "Blame the Saudis for Yemen's cholera outbreak – they are targeting the people | Jonathan Kennedy". The Guardian. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  18. ^ "Access to water continues to be jeopardized for millions of children in war-torn Yemen". www.unicef.org (İngilizce). UNICEF. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  19. ^ Kristof, Nicholas (7 Aralık 2018). "Your Tax Dollars Help Starve Children". The New York Times. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  20. ^ "'Catastrophic' Saudi Blockade on Yemen Could Starve Millions". Time (İngilizce). 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  21. ^ Dewan, Angela. "Saudi blockade pushing Yemen to 'worst famine in decades'". CNN. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  22. ^ "Red Cross medicine and UN flights blocked after Saudi Arabia closes all of Yemen's borders - ABC News". www.abc.net.au (İngilizce). 7 Kasım 2017. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  23. ^ "Famine survey warns of thousands dying daily in Yemen if ports stay closed". Reuters (İngilizce). 21 Kasım 2017. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  24. ^ a b "Saudi Arabia is using famine as a weapon of war | Opinion". Newsweek (İngilizce). 28 Kasım 2017. 29 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  25. ^ "Yemen Is Still Being Starved to Death". The American Conservative. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  26. ^ "Saudi Arabia just reopened two key ports in Yemen. That won't prevent a famine". Washington Post (İngilizce). 22 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  27. ^ "On brink of 'worst famine in 100 years'". BBC News (İngilizce). 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  28. ^ McKernan, Bethan (21 Kasım 2018). "Yemen: up to 85,000 young children dead from starvation". The Guardian. 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  29. ^ "Is Yemen Saudi Arabia's Ukraine?". Daily Pakistan Global (İngilizce). 10 Kasım 2017. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  30. ^ Kristof, Nicholas (31 Ağustos 2017). "The Photos the U.S. and Saudi Arabia Don't Want You to See". The New York Times. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  31. ^ "Yemen struggles under de facto blockade". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  32. ^ "Saudi de facto blockade starves Yemen of food and medicine". Reuters (İngilizce). 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  33. ^ McKernan, Bethan (7 Kasım 2018). "Battle rages in Yemen's vital port as showdown looms". The Guardian. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  34. ^ "HugeDomains.com - TheDiplomaticEnvoy.com is for sale (The Diplomatic Envoy)". www.hugedomains.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  35. ^ Borger, Julian (5 Haziran 2015). "Saudi-led naval blockade leaves 20m Yemenis facing humanitarian disaster". The Guardian. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  36. ^ "US involvement in the Yemen war just got deeper". Public Radio International (İngilizce). 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  37. ^ "UN humanitarian coordinator "shocked" by Saudi atrocities in Yemen -". Sott.net (İngilizce). 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  38. ^ "Bombing of schools by Saudi Arabia-led coalition a flagrant attack on future of Yemen's children". www.amnesty.org (İngilizce). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  39. ^ Dehghan, Saeed Kamali; Algohbary, Ahmad (8 Şubat 2017). "Yemen's food crisis: 'We are broken, we die either from bombing or hunger'". The Guardian. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  40. ^ "Saudi-led coalition threatens Yemen by blocking aid -U.N. report". Reuters (İngilizce). 17 Kasım 2017. 18 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  41. ^ Hubbard, Ben (13 Kasım 2016). "U.S. Fingerprints on Attacks Obliterating Yemen's Economy". The New York Times. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  42. ^ "Saudi air campaign targets Yemen's food supplies". menafn.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  43. ^ "Saudi Arabia 'deliberately targeting impoverished Yemen's farms and agricultural industry'". The Independent (İngilizce). 23 Ekim 2016. 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  44. ^ "Over 100 civilians killed in a month, including fishermen, refugees, as Yemen conflict reaches two-year mark - Yemen". ReliefWeb (İngilizce). 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  45. ^ "Saudi-led coalition strikes Yemeni port, civilians at risk". Reuters (İngilizce). 10 Şubat 2017. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  46. ^ "Air strikes kill at least 16 civilians in Yemen's Hodeidah: medics, residents". Reuters (İngilizce). 24 Ekim 2018. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  47. ^ Ellis, Ralph. "In Yemen, 34 killed in bottling factory bombing". CNN. 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  48. ^ "Saudi-led air strikes in Yemen killed 68 civilians in one day, UN says". The Independent (İngilizce). 28 Aralık 2017. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  49. ^ Aboufadel, Leith (23 Nisan 2018). "Death toll from Saudi airstrike on Yemeni wedding rises to 88: report". AMN - Al-Masdar News. 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  50. ^ "Yemen Devastated by Saudi-Influenced Famine". Americans for Democracy & Human Rights in Bahrain. 24 Ocak 2018. 3 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  51. ^ Craig, Iona (12 Aralık 2017). "Bombed into famine: how Saudi air campaign targets Yemen's food supplies". The Guardian. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  52. ^ Staff, Our Foreign (31 Aralık 2018). "UN threatens to suspend aid to Yemen amid theft by Houthi rebels". The Telegraph. 31 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  53. ^ "Yemen: Houthis Block Vital Goods into Taizz". Human Rights Watch (İngilizce). 31 Ocak 2016. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yemen%27de_kıtlık_(2016-günümüz)&oldid=32132121" sayfasından alınmıştır