Yemen'de Husi Darbesi - Vikipedi

Yemen'de Husi Darbesi
	Yemen'deki Husi ayaklanması
	; Husiler'in elindeki başkent Sana'a
Tarih	6 Eylül 2014 - 6 Şubat 2015
Bölge	Yemen
Sonuç	Husiler, Yemen'de hükûmeti ele geçirdi: Sana'a, Husilerin eline geçti; Başbakan Muhammed Basindava istifa etti; General Ali Muhsin el-Ahmar, Suudi Arabistan'a kaçtı; Hamid el-Ahmar, Türkiye'ye kaçtı; Başbakan Halid Bahah istifa etti; Cumhurbaşkanı Abd Rabbuh Mansur al-Hadi istifa etti; Yemen parlamentosu geçici olarak feshedildi;
Taraflar
Husiler	Yemen Hükümeti Yemen Silahlı Kuvvetleri; İslah Partisine bağlı milisler;
Komutanlar ve liderler
Abdül-Malik el-Husi; Muhammed Ali el-Husi; Muhammed Abdül Selam	Abd Rabbuh Mansur al-Hadi; Muhammed Basindava; Ali Muhsin el-Ahmar
Kayıplar
100+ ölü	Bilinmiyor
	274–340 toplam ölü sayısı

Yemen'de Husi Darbesi, 2014 yılının Eylül ayında başlayan çatışmalar sonrasında, 2015 yılının Ocak ayında başkent Sana'a'da hükûmetin ve cumhurbaşkanının istifa etmek zorunda kalmasıyla sonuçlanan çatışmalardır.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Arap Baharı'nın Yemen'e de sıçramasıyla beraber 1990 yılından beri ülkeyi yöneten cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih istifa etmiş ve Suudi Arabistan'a sığınmıştır.^[9]

2012 yılında cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi muhalefet partileri olan Ortak Toplantı Partileri ve iktidardaki Genel Halk Kongresi Abd Rabbuh Mansur al-Hadi'nin seçimlere tek aday girmesi için fikir birliğini varmışlardır. 21 Şubat 2012'de gerçekleştirilen seçimleri al-Hadi %99.8 oy ile kazanmış ve Yemen'in ikinci cumhurbaşkanı olmuştur. Ne var ki, bu seçimleri hem ülkenin kuzeyindeki Şiiliğin Zeydi koluna mensup Husi Hareketi hem de güneydeki ayrılıkçı Sünni Güney Hareketi boykot etme çağrısı yapmışlardır. Seçimlerde tek adayın çıkması ve oyların tamamına yakınını alması ve Hadi'nin eski rejimde devlet başkan yardımcısı olması, 2011 devriminin anlamının kalmadığı yorumlarına neden olmuştur.

Yemen'de eski rejimin büyük oranda kendini koruması ve kuzey ile güneydeki ayrılıkçı faaliyetler 2014 yılının Ağustos ayında patlama noktasına gelmiş ve 18 Ağustos'ta Husiler hükûmetin petrol fiyatlarını yükseltmesi sonrası ayaklanmışlardır.^[10]

Husiler'in hükûmet darbesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Husiler, güçlü oldukları kuzeyden ülkenin merkezine doğru ilerlemeye başlamış ve 19 Eylül'de başkent Sanaa'ya saldırıya geçmişlerdir. 21 Eylül'de şehrin içlerine girmeye başlamışlar ve önemli noktaları ele geçirmişlerdir.^[11] Bunun sonucunda da Başbakan Basindawa istifa etmek zorunda kalmıştır. 22 Eylül'de Sanaa'da sert çatışmalar olmuştur.^[12]

13 Ekim'de Halid Bahah, Husiler ile olan anlaşma sonucu başbakan olarak atanmıştır.^[13]

19 Ocak'ta Husiler, başbakanlık binasını kuşatmışlardır. Bina çevresinde çatışmalar olmuştur. Ertesi gün ise Husiler cumhurbaşkanlığı sarayını kuşatmışlardır.^[11] Böylece hem başbakan hem de cumhurbaşkanı tamamen kuşatılmış ve Husiler tarafından istifa etmeleri için baskıya maruz kalmışlardır. Baskılar sonucu, 22 Ocak'ta başbakan ve cumhurbaşkanı istifa etmek zorunda kalmışlardır.^[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Mona al-Naggar (25 Ocak 2015). "Shifting Alliances Play Out Behind Closed Doors in Yemen". New York Times. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2015.
^ "Al-Houthis and Al-Qaeda". al-Ahram. 15 Ocak 2015. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "Yemeni president quits, throwing nation deeper into chaos". Reuters. 22 Ocak 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "Yemen: Civilian Toll of Fighting in Capital". 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "At least 340 killed in Yemen's week-long fighting". The Daily Star Newspaper - Lebanon. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ http://www.zaman.com.tr/dunya_yemen-lideri-salih-arabistana-sigindi_1143361.html^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[1] Mona al-Naggar (25 Ocak 2015). "Shifting Alliances Play Out Behind Closed Doors in Yemen". New York Times. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2015.

[2] "Al-Houthis and Al-Qaeda". al-Ahram. 15 Ocak 2015. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2015.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[4] "Yemeni president quits, throwing nation deeper into chaos". Reuters. 22 Ocak 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2015.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[7] "Yemen: Civilian Toll of Fighting in Capital". 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[8] "At least 340 killed in Yemen's week-long fighting". The Daily Star Newspaper - Lebanon. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[9] ttp://www.zaman.com.tr/dunya_yemen-lideri-salih-arabistana-sigindi_1143361.html^{[ölü/kırık bağlantı]}

[10] "Arşivlenmiş kopya". 5 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[telegraph.co.uk-11] "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[12] "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[13] "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[14] "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]