Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği - Vikipedi

Vikipedi'de cinsiyet dengesizliği, Vikipedi topluluğuna mensup kişilerin %84 veya %91'inin erkek olması sonucunda ortaya çıkan ve sistematik önyargıya neden olan bir durumdur.^[3] Cinsiyet dengesizliği, Vikipedi'ye yönelik eleştirilerin en önemlilerinden biridir. Bu yüzden, Vikipedi topluluğundaki cinsiyet uçurumunu azaltmak için çeşitli girişimler ortaya çıktı. Vikipedi'nin kurucularından Jimmy Wales, Ağustos 2014'te BBC'ye verdiği bir röportajda, Wikimedia Vakfı'nın Vikipedi'deki cinsiyet dengesizliğini azaltmayı hedeflediğinden bahsetti. Wales, vakfın daha fazla sosyalleşmeye ve daha fazla yazılım değişimine açık olduğundan da bahsetti.^[4]

2016 yılındaki bir BBC haberine göre özgür ansiklopedide bulunan maddelerden sadece %17'sini kadınlar oluşturuyor. Kadın editör sayısı ise %30'un altında. BBC bu gerekçelerle Vikipedi'nin daha az cinsiyetçi olması için 13 ülkede toplamda 15 etkinlik düzenledi. #100WomenWiki etiketini Vikipedi'de bulunmayan kadın maddelerini oluşturmak için sosyal medyada kullandı. Kullanıcılar bu etiket ile çok sayıda öne çıkan kadının maddesini oluşturdu.^[5] 2016 yılındaki etkinliğe BBC Türkçe de katıldı ve İstanbul'da buluşan yedi kadın toplumda öne çıkan kadınlar hakkında Türkçe Vikipedi'ye içerik ekledi.^[6]

Wikimedia Vakfı'nın 2019'da yayımladığı verilere göre ise editörlerin %91'i erkek ve %77'si beyazdır.^[7]

Bu cinsiyet eşitsizliğinin birkaç nedeni öne sürülmüştür. 2010 yılında yapılan bir araştırma, Vikipedi'de yüzde 13'lük bir kadın katılım oranının, diğer "kamuya açık düşünce liderliği forumlarının" genel yüzde 15'ine yakın olduğunu ortaya koydu.^[8]^[9] Wikipedia araştırma görevlisi Sarah Stierch, Wikipedia'ya katkıda bulunanların cinsiyet açısından anonim kalmasının "oldukça yaygın" olduğunu kabul etti.^[10]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Wikipedia monument to be built in Poland". The Independent (İngilizce). 10 Ekim 2014. 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
^ Ronson, Jacqueline. "Wikipedia Monument in Słubice, Poland Celebrates First Anniversary". Inverse (İngilizce). 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.
^ Statistics based on Wikimedia Foundation Wikipedia editor surveys 2011 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Kasım 2010-Nisan 2011) ve November 2011 5 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Nisan - Ekim 2011)
^ Wikipedia 'completely failed' to fix gender imbalance 29 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC interview with Jimmy Wales, 8 Ağustos 2014.
^ "100 Kadın: Kadınlar Vikipedi'yi ele geçiriyor". BBC Türkçe. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ "İstanbul'da kadınlar 'Vikipedi'yi ele geçirdi'". BBC Türkçe. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
^ Robinson, Andrew. "Scholars reflect on Wikipedia's 20 years of crowdsourced knowledge" (İngilizce). Science. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
^ Cohen (30 Ocak 2011). "Define Gender Gap? Look Up Wikipedia's Contributor List". New York Times. 3 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2011.
^ "Recent research — Napoleon, Michael Jackson and Srebrenica across cultures, 90% of Wikipedia better than Britannica, WikiSym preview". The Signpost. Vikipedi. 31 Temmuz 2013. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.
^ "The women of Wikipedia: Closing the site's giant gender gap". 24 Ocak 2013. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Strangers in a seemingly open-to-all website. A research on the gender gap, by Dr. Shlomit Lir23 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Meta-Wiki'de Cinsiyet dengesizliği4 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Wikipedia monument to be built in Poland". The Independent (İngilizce). 10 Ekim 2014. 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.

[2] Ronson, Jacqueline. "Wikipedia Monument in Słubice, Poland Celebrates First Anniversary". Inverse (İngilizce). 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2020.

[EditorSurveys-3] Statistics based on Wikimedia Foundation Wikipedia editor surveys 2011 12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Kasım 2010-Nisan 2011) ve November 2011 5 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Nisan - Ekim 2011)

[BBC-4] Wikipedia 'completely failed' to fix gender imbalance 29 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC interview with Jimmy Wales, 8 Ağustos 2014.

[5] "100 Kadın: Kadınlar Vikipedi'yi ele geçiriyor". BBC Türkçe. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[6] "İstanbul'da kadınlar 'Vikipedi'yi ele geçirdi'". BBC Türkçe. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.

[7] Robinson, Andrew. "Scholars reflect on Wikipedia's 20 years of crowdsourced knowledge" (İngilizce). Science. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.

[Cohen110130-8] Cohen (30 Ocak 2011). "Define Gender Gap? Look Up Wikipedia's Contributor List". New York Times. 3 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2011.

[Signpost-2013-07-31-9] "Recent research — Napoleon, Michael Jackson and Srebrenica across cultures, 90% of Wikipedia better than Britannica, WikiSym preview". The Signpost. Vikipedi. 31 Temmuz 2013. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.

[DailyDotStierch-10] "The women of Wikipedia: Closing the site's giant gender gap". 24 Ocak 2013. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]