Tarçın - Vikipedi

Tarçın
Cinnamomum verum
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Laurales
Familya: Lauraceae (Defnegiller)
Cins: Cinnamomum
L.
Türler

Metne bakınız.

Tarçın (Cinnamomum), defnegiller familyasından anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu ağaç cinsi.

Diğer Türk dillerinde de (Azerice darçın; Türkmence dalçın; Kırgızca darçin; Kazakça darşın) kullanılan Türkçedeki tarçın sözü «Çin ağacı» anlamına gelen Farsça dārçïn (دارچين) kelimesinden alıntıdır. Farsçadaki uzatımlı diğer bir form olan dārçïnï (دارچينى) kelimesinden de Arapçaya dārşïnï (دارشينى), Tibetçeye dal çini biçiminde geçmiştir.[1]

Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan "Cinnamomum", Yunancadaki "kinnamomon" sözcüğünden gelir. İnsanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö. 3000 Çinliler tarafından kullanılıyordu. Avrupa'da 16.'dan 18.yy'a kadar en değerli ve pahalı baharatlarından biri sayılıyordu. Ünlü tüccar Anton Fugger 1530'da İmparator V. Karl'ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır.

Kullanıldığı yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuru çiğ Tarçın

Esasen ağacın kurutulmuş kabukları kullanılır. Kabukların dış kısmında mantar tabakası bulunur ve grimsi renklidir. Tarçın baharatı, ağacının gövde ve dal kabuklarının dış kısmı sıyrıldıktan sonra kalan iç kabuğun kurutup öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca kabuklarının iç içe konularak rulo gibi kıvrılmasıyla da çubuk tarçın elde edilir. Kokusu kuvvetli, kesin ve uzun süreli, tadı tatlımsı ve yakıcıdır. Tanen ve uçucu yağ taşır. Baharat olarak kullanılır. Meyveleri de baharlı, lezzetli ve tarçın kokuludur, tarçın yerine kullanılır. Tatlılara, özellikle de sütlü tatlılara çeşni olarak katılır. Kahve, çikolata ve meyve soslarında, içeceklerde de yaygın olarak kullanılır.Mutfakta Kullanılışı Kuzu eti, tas kebabı, çeşitli soslar, sütlü ve pirinçli tatlılar, çikolatalı kekler, tartlar, punç, sıcak şarap, çay vb.

Tarçın üretimi – 2020
Ülke (ton)
 Endonezya 91,242
 Çin 72,531
 Vietnam 31,429
 Sri Lanka 22,910
Dünya 222,122
Kaynak:

FAOSTAT[2]

2020'de, dünya tarçın üretimini 222,122 tonla ve 98%'lik bir oranla 4 ülke tarafından karşılanmıştır: Endonezya, Çin, Vietnam ve Sri Lanka.[2]

  1. ^ Prof. Dr. Hasan Eren (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, sayfa: 395
  2. ^ a b "Global cinnamon production in 2020; Crops/Regions/World Regions/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2022. 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022.