French
DeutschTürkiye'deki eğitimde yaratılışçılık - Vikipedi
| Makale serilerinden |
 |
Türkiye'deki eğitimde yaratılışçılık, evrim kuramının yanı sıra din kültürü, fen bilgisi ve biyoloji derslerinde yaratılışçı görüşlere yer verilmesi.[1] Ortaöğretimdeki öğrencilerin %75'i evrim teorisini kabul etmemektedir.[2]
2008 yılında, Hacettepe Üniversitesi’nden biyoloji öğretmeni adayı 98 öğrenci üzerinde yapılan araştırmada, katılımcıların yüzde 43’ünün evrim teorisini benimsediği, yüzde 30’unun kararsız olduğu, yüzde 16’sının ise benimsemediği ortaya çıktı. Araştırmayı yapan Yrd. Doç. Dr. Oğuz Özdemir öğrencilere yapılan en büyük kötülüğün, fen bilgisi derslerinde evrim kuramının, yaratılışla birlikte işlenerek ikilik yaratılması olduğunu söyledi.[3]
2006 yılında Üniversite Konseyleri Derneği'ne bağlı 700 akademisyen, bilimsel olmadığı için yaratılış görüşünün ders müfredatından çıkarılması için Millî Eğitim Bakanlığı'na dilekçe verdi. Başvuruda, laikliğe vurgu yapan T.C. Anayasasının 2. maddesi; Millî Eğitim Temel Kanunu'nun "Türk millî eğitiminde laiklik esastır" diyen 12. maddesi ile "Her derece ve türdeki ders programları ve eğitim metotlarıyla ders araç ve gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara ve yeniliklere (...) göre sürekli olarak geliştirilir" diyen 13. maddeleri hatırlatıldı.[1]
Bu başvuru 59. Hükümet Millî Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik tarafından reddedildi. Çelik: "Yaratılışla ilgili birçok teori var. Adı üstünde evrim teorisi. Evrim teorisini çocuklara anlatıp da evrim karşıtı olan "teorileri" çocuklara anlatmama bilimsel bir tavır mı?" açıklamasını yaptı.[4] Bu karar çeşitli bilimsel çevrelerce kınandı ve yaratılışın bir "teori" değil, "inanç" olduğu hatırlatıldı. Bilimsel bir derste yaratılışın öğretilmesi, İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Celal Şengör tarafından "hukuken mücadele edilmesi gereken bir politik zorbalık" olarak tanımlandı.[5]
2005 yılında Mersin'deki Yalınayak İlköğretim Okulu'nda görev yapan beş öğretmen çeşitli suçlarla açığa alındı. Bu öğretmenlerin öğrencilere evrimi anlattıkları gerekçesiyle sürgün edildikleri iddia edildi ve bu iddia gerek yerli gerek yabancı basında geniş yankı buldu.[6] Mersin valisi Atilla Osmançelebioğlu öğretmenlere, "usulsüz eş yardımı ve ek ders ücreti aldıkları, İstiklâl Marşı törenlerine iştirak etmedikleri, kılık-kıyafet yönetmeliğine uymadıkları, görevde ayrımcılık, ödüllendirilmelerde haksızlık yaptıkları" gerekçeleriyle disiplin cezası uygulandığını belirtti.[7] Eğitim-Sen Mersin Şube Başkanı Ünsal Yıldız söz konusu uygulamaya maruz kalan İngilizce öğretmeni Mehtap Pektaş ve sosyal bilgiler öğretmeni Sevilay Aktürk ile düzenlediği basın toplantısında, 5 öğretmenin, laik-demokratik eğitim sistemi çerçevesinde öğrencilerini eğittiklerini ileri sürdü.[7] Millî Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, baskılara rağmen öğretmenleri görevlerine iade etmeyi reddetti.[6]
Charles Darwin'in 200. doğum yıldönümü anısına 2009 yılı, UNESCO tarafından "Darwin yılı" ilan edildi. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun (TÜBİTAK) aylık dergisi Bilim ve Teknik, Mart 2009 sayısının, genel yayın yönetmeni Çiğdem Atakuman tarafından hazırlanan kapağında Darwin'e yer verdi ve içeriğinde de 16 sayfa yer ayırdı. Ancak TÜBİTAK başkan yardımcısı Ömer Cebeci başkanlığındaki TÜBİTAK yönetim kurulunun, dergiyi basımdan önce incelediği ve Charles Darwin'li kapak ile içeriği iptal ettiği iddia edildi. Yeni hazırlanan kapakta küresel ısınmaya yer verildi ve dergi bu haliyle bir hafta gecikmeli olarak yayınlandı. Darwin'li kapağı hazırlayan Çiğdem Atakuman görevden alındı.[8]
TÜBİTAK, 16 Mart 2009 tarihinde yaptığı bir basın açıklamasında "asıl kapağın Küresel iklim değişimini konu edinen kapak olduğunu, Darwin'i konu edinen kapağın ve içeriğin genel yayın yönetmeni tarafından son anda bilimsel editörlere danışmadan eklendiğini, bu nedenle iptal edildiğini" öne sürdü. Ayrıca TÜBİTAK "Bilim ve Teknik" dergisinin Türkiye'de evrim konusunu en fazla işleyen yayın olduğunu, "Darwin yılı" boyunca bu konuya dair yayınlara devam edileceğini ve hatta özel bir sayının Charles Darwin'e ithaf edileceğini belirtti.[9] Yaşananlar TÜBİTAK'ta kadrolaşma iddialarını tekrar gündeme getirdi.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Üniversite Konseyleri Derneği Sitesi[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Avrupa Parlamentosu Konseyi Raporu, Yaratılışçılık ve Eğitim: Avrupa'daki başlıca yaratılışçı girişimler, değerlendirmeler ile bilimsel ve dini grupların tepkileri (İngilizce)". 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
- ^ "Ntvmsnbc.com/Haberler 2 Ağustos 2008". 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2010.
- ^ "Radikal Gazetesi Haberler erişim: 05.03.2006". 5 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2010.
- ^ Star Gazete Haberler
- ^ a b Quantara.de "Evrim Baskı Altında" isimli makale[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b Kenthaber.com 7 Aralık 2005[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b "TÜBİTAK'tan inanılmaz sansür" 12 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNNTurk.com. Erişim: 21 Mart 2009
- ^ Bilim ve Teknik "Mart" sayısı TÜBİTAK.gov.tr. Erişim: 21 Mart 2009. (İngilizce)