Türkiye'de televizyon - Vikipedi

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve kamu yayıncılığı yapmakla görevli Türkiye'nin ilk, günümüzdeki tek kuruluşudur.
İTÜ TV'nin deneme yayınına ait bir görüntü

Türkiye'de televizyon yayınları ilk kez İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından 9 Temmuz 1952 günü başlatıldı. 1. banttan 100 watt güçle yayın yapan İTÜ TV vericisi Philips şirketinden edinilmiştir. Türkiye'nin televizyon ile tanışması 1 Mayıs 1964 tarihli TRT Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye sınırları dahilinde TRT dışındaki kurumların radyo ve televizyon yayınları yapması yasaklandığından, İTÜ TV, 1970 yılında yayınına son verdi ve vericileri de 1971 yılında TRT'ye devredildi.

Kapalı devre eğitim yayınları sürerken TRT yönetim kurulu televizyon yayınlarının başlama tarihini 1 Ocak 1968 olarak belirlemiştir ancak bu alandaki hazırlıklar ancak 31 Ocak 1968'de tamamlanabilmiştir. TRT'nin ilk televizyon yayını Ankara'nın Mithatpaşa Caddesi'ndeki iki binanın bodrum katında bulunan stüdyodan 31 Ocak 1968 günü siyah beyaz olarak 19.30'da gerçekleşmiştir. Yayın TRT'nin ilk spikeri Nuran Devres'in "Burası üçüncü bant beşinci kanaldan deneme yayını yapan Ankara Televizyonu. Bugün 31 Ocak 1968. Bu akşamki denemelerine başlıyoruz." sözleri ile başlamıştır. Başta tek kanal iken sonradan TRT 1, TRT 2... gibi çeşitli TRT kanalları oluşturuldu. Renkli televizyona geçiş 1980'lerde kısmen gerçekleşti.

1989'da TRT 3'ün ve 1990'da TRT 4'ün yayına başlamasından sonra, 1990 yılında test yayınına başlayan Star 1, 1990 yılında yayın hayatına girerek Türkiye'nin ilk özel televizyon kanalı oldu. Star TV, Lichtenstein'da 50.000 İsviçre Frangı sermaye ile 3 Ağustos 1989'da Magic Box Incorporated AG adlı şirket tarafından Magic Box Star 1 adı ile kuruldu. 5 Mayıs 1990 tarihinde Almanya üzerinden test yayınına başlayan kanal, 4 Ağustos 1990 tarihinde ise "Star 1" adıyla normal yayına başladı. Türkiye'nin ilk özel televizyon kanalı olan Star TV'nin ilk patronları ise Cem Uzan, babası Kemal Uzan ve Turgut Özal'ın büyük oğlu Ahmet Özal idi. Türkiye'de özel televizyonda ilk haber, Star TV'de TRT kökenli haber spikerlerinden Gülgün Feyman tarafından sunulmuştur.[1] Bunun üzerine TRT kanalları adlarını TRT 1, TRT 2, TRT 3, TRT 4 ve TRT int, TRT Avrasya olarak değiştirdi. 1992 yılının Ocak ayında Star 1'in kardeş kanalı Tele On, hemen ardından Show TV ve HBB kanalları yayına başladı. 1993 yılında TGRT, Samanyolu TV, Show TV'nin kardeş kanalı Cine5 ve Aralık ayında da Kanal D yayına girerken, 1994 yılı başlarında Tele On üzerinden yayın yapan, Türkiye'nin ilk video müzik kanalı Kral TV açıldı. Yine aynı yıl atv de yayın hayatına başladı. Ayrıca 1998 yılından beri yeni karasal frekans tahsisi yapılamamıştır. RTÜK tarafından 2013 yılında yapılan yeni frekans ihalesi mahkemeye yapılan itiraz neticesinde iptal edildi, 22 olan ülke geneline karasal yayın yapma hakkına sahip olan kanalların sayısı 40'a çıkarılması planlanıyordu. Yeni frekans ihalesinin 2016 yılında düzenlenmesi planlanacaktı. Kesin tarih tam olarak bilinmiyor.

Türk televizyon kanalları karasal yayının haricinde uydudan ve ücretli TV platformlardan yayın yaparlar. Türkiye'de karasal yayın izleme oranı Avrupa'dan çok düşüktür. 2019 yılının 2. Çeyreğinde Türkiye'nin en önemli TV platformları ve abone sayıları şöyledir;[2] Digiturk 2.449.552 abone, Teledünya 1.088.356 abone, D-Smart 1.059.548 abone, Tivibu 952.778 abone, Turkcell TV+ 631.852 abone. Bunun haricinde Türksat 4A ve Türksat 3A uyduları üzerinden 500'ün üzerinde yerli ve yabancı kanal ücretsiz olarak izlenebilmektedir. Kanalların sayısı sürekli artmakta, bazı kanallar karasal yayın ve tv platformlarını kullanmayıp sadece uydudan yayın yapmaktadırlar ve uydu üzerinde Türkçe olarak DMAX, Cartoon Network, TLC Türkiye gibi ve 30'un üzerinde ücretsiz HD kanal ve çok sayıda film, dizi, spor, çocuk ve Türkiye'nin en önemli kanalları ücretsiz olarak izlenmektedir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2015. 
  2. ^ "2019 2. çeyrek pazar verileri raporu, sayfa 84 ve 86" (PDF). 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Kasım 2019.