Türk askerî tarihi - Vikipedi

Türk askerî tarihi yaklaşık 2200 yıl öncesinden günümüze kadar süren dönem içinde ilk Türklerden günümüzdeki Türk Silahlı Kuvvetleri'ne kadarki askerî yapılanmayı ve savaşları içine alır.[1] Türklerdeki askerî düzen siyasi düzen ile iç içe geçmiş ve tarih boyunca birlikte gelişmiştir. Orta Asya'da başlayan bu tarih tüm anakaralara yayılarak süregelmiştir.

Anadolu Selçuklu Devletinin kuruluşuna önayak olan 1040 yılındaki Dandanakan Muharebesi, Türklerin Anadolu'nun kapısını araladığı 1071 yılındaki Malazgirt Savaşı, Yeni Çağın başlangıcı sayılan 1453 yılındaki İstanbul'un Fethi, I. Dünya Savaşındaki Çanakkale Savaşları, Osmanlı İmparatorluğunun üzerine Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasını sağlayan Türk Kurtuluş Savaşı, Kuzey Kıbrıs'taki Türkleri savunmak için yapılan Kıbrıs Harekâtı Türk askerî tarihindeki birkaç önemli dönüm noktalarından bazılarıdır.

Orta Asya[değiştir | kaynağı değiştir]

Orta Asya

Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan, Çin'in bir kısmı (Doğu Türkistan), Rusya ve Pakistan'ın bir kısmından oluşan bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim.

Tarihte Türkistan olarak geçen coğrafi bir alana Rus ve oryantalistlerin kendileri için Türk adını unutturmak amacıyla vermiş oldukları bir isim olarak da bilinir.

Kavimler Göçü[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir tarih nazariyesine göre, M.S 300-400 yıllarında Orta Asya'da yaşayan kavimlerin şiddetli ve uzun süren kuraklık sebebiyle doğuya, kuzeye, batıya ve güneye gitmelerine; Kavimler Göçü denmektedir. Bu göçün siyasi, sosyal ve kültürel neticeleri üzerinde uzun durulmaktadır. Aynı bölgede M.S. 11. yüzyıldan itibaren başlayan ve asıl ağırlığı batı istikametinde olan Türk göçleri, 17. yüzyıla kadar devam etmiş; İran, Anadolu ve Balkanlardan geçerek Avrupa ortalarına ulaşmıştır. Türkler, geçtikleri yerlerde birbirlerinin devamı olan devletler kurmuşlar, böylece Orta Asya içlerinden Avrupa ortalarına uzanan kültür ve medeniyet mirasları ve yerleşik Türk boyları ile bir Türk dünyası meydana getirmişlerdir.

Büyük Selçuklu Devleti[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Selçuklu Devleti (veya Selçuklular; Farsça Saljükiyan; Arapça Saljük veya el Salajika), Oğuz Türkleri'nin büyük bir koluydu. Selçuklular 11. ve 14. yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü ve Orta Doğu'yu yönetti.

Selçuklular, Ortadoğu'da devletler kurmuş bir Türk hanedanıdır. Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey'den gelir.

Dandanakan Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dandanakan Muharebesi ya da Dandanakan Meydan Muharebesi, (1040), Selçuklu Devleti'nin Gazne Devletini yendiği ve Gazne Devletinin çözülmesine yol açan muharebedir. Bu muharebede Gazne Devleti yıkılış dönemine girmiş, Selçuklu Devleti resmen kurulmuştur.

Pasinler Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Pasinler Muharebesi (18 Eylül 1048) Selçuklularla Bizanslılar arasında yapılmış bir meydan muharebesidir. Pasinler Muharebesi Bizanslılarla yapılan yüzyıllık çarpışmalardaki ilk büyük meydan muharebesidir. Ayrıca Bizans'ın gücünü anlamak amacıyla yapılan bir savaştır.

Malazgirt Meydan Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Malazgirt Muharebesi, 26 Ağustos 1071 tarihinde, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Hükümdarı Alp Arslan ile Bizans İmparatoru IV. Romen Diyojen arasında gerçekleşen savaş. Alp Arslan'ın zaferi ile sonuçlanan Malazgirt Muharebesi, Türklere Anadolu'nun kapılarını açan savaş" olarak bilinir.

Türkiye Selçuklu Devleti[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Selçuklu Devleti sınırları (1190)

Türkiye Selçuklu Devleti (veya Anadolu Selçuklu Devleti) (Arapça: السلاجقة الروم el-Salācika el-Rūm Farsça: سلجوقیان روم Salcūkiyân-e Rūm; Rum Selçukluları), Selçuklu Hanedanının Anadolu’da kurduğu devlettir.

Türklerin Anadolu’ya yerleşmesi 1071’deki Malazgirt Savaşından sonra hızlandı. Selçuklu komutanı Kutalmışoğlu Süleyman Şah Anadolu’daki fetihleri batıya yayarak 1075'te İznik’i Bizans’tan aldı ve burayı başkent yaparak bağımsızlığını ilan etti.[2] Böylece kurulan Anadolu Selçuklu Devleti, İlhanlıların son Anadolu Selçuklu sultanını tahttan indirdikleri 1308'e kadar varlığını sürdürdü.

Harran Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde : Harran Muharebesi

7 Mayıs 1104 tarihinde Selçuklu emirleri ile Haçlı devletleri Antakya Prensliği ve Urfa Kontluğu arasında 12. yüzyılda (şimdi Türkiye'de bulunan) Harran'in hemen güneyinde (şimdi Suriye'de olan) Rakka'da yapılan bir muharebe

Dorileon Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dorileon Muharebesi 25 Ekim 1147 tarihinde İkinci Haçlı Seferinin başlangıcında gerçekleşti. Eskişehir yakınında yapılan bu savaşta Selçuklu Sultanı I. Mesud komutasındaki Anadolu Selçuklu ordusu İkinci Haçlı Seferinde iki koldan Anadolu'da ilerlemekte olan ordularından bir kolu olan Alman Kralı III. Konrad komutasındaki çoğunluğu Almanlardan oluşan bir orduyu hemen hemen tamamıyla imha etmiştir.

Ana madde : Dorileon Muharebesi

Miryokefelon Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Miryakefelon Muharebesi, Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan ile Bizans imparatoru I. Manuil arasında, Denizli Çivril- Gümüşsu Kasabası yakınlarında Miryakefelon'da (Myriokephalon) yapılan savaş (17 Eylül 1176 Salı günü)(Denizli yakınlarında)

Yassıçemen Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yassı Çemen Muharebesi 1230 yılında Erzincan yakınlarında Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harzemşahlar arasında yapılan muharebe.

Kösedağ Muharebesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kösedağ Muharebesi, Anadolu Selçuklularının, Moğollara yenilmesiyle sonuçlanan ve 1 Temmuz 1243 tarihinde meydana gelen savaş. Türk-İslâm tarihinde, önemli bir dönüm noktası teşkil eden bu savaş, Anadolu Selçuklu Devleti 'nin yıkılma sürecine girmesine sebep olmuştur.

Osmanlı İmparatorluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı Devleti'nin en geniş sınırları, 1683

Kuruluş Dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Temelleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı Beyliği'nin temelleri 13. yüzyıl ortalarında atıldı. Beyliğe adını veren Osman Bey ileri görüşlü, kararlı ve başarılı bir devlet adamı ve askerdi. Onun bu kararlılığı devletin çok sağlam temeller üzerine kurulmasını sağladı.

Osman Gazi[değiştir | kaynağı değiştir]

Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi hakkında sağlam ve güvenilir bilgiler hemen hemen yoktur. Bilinen, kendisinin 13. yüzyıl'da Batı Anadolu'da yaşayan Türkmen beylerinden biri olduğudur. Babası gibi Osman Bey'in hayatı hakkında da bilinmeyenler pek çoktur. Osman Bey, Çobanoğulları Beyliğinin vâsalı olarak Bizans topraklarıyla ilişkilerde bulunurken, bu beyliğin Bizans'la anlaşması üzerine, bölgede Bizans üzerine akınlarda bulunanlar, etkinliklerini bu kez Osman Beyin bayrağı altında sürdürdüler. Bu durum yavaş yavaş Osman Beyi bağımsızlığa iten bir etken oldu. Osman Bey bölgenin ve Bizans'ın içinde bulunduğu durumdan ustaca yararlanmasını bildi; bölgedeki İslâm tarikatlarının, özellikle Şeyh Edebali'nin gücünden ve nüfuzundan yararlandı. Bizans'a karşı savaşan gazilerin önderi durumuna gelen Osman Bey, Bizans köy, kasaba ve kalelerini birer birer ele geçirmeye başladı. Başarıları hem topraklarının büyümesine, hem de Anadolu Selçuklu topraklarından, komşu Türkmen beyliklerinden asker, komutan ve yöneticilerin onun saflarına katılmasına yol açtı. Genellikle 1299 tarihi, Osman Bey'in bağımsızlığını ilân ettiği tarih olarak kabul edilir.

Bursa'nın fethi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bursa'nın fethi (1326): Osman Bey'in asıl amacı Bursa'yı almaktı. Bu nedenle şehri kuşatma altına aldı. Onun hastalanması üzerine, kuşatmaya oğlu Orhan Bey devam etti. Orhan Bey, Mudanya limanını ve Orhaneli'ni fethederek Bursa'nın Bizans ile bağlantısını kesti. Aralıklarla on yıl süren kuşatma sonunda Bursa teslim oldu. İpek üretiminin merkezi olan Bursa, Osmanlı Devleti'nin başkenti yapıldı. Osmanlıların bu dönemde Sakarya havzası ve Marmara bölgesinde yaptığı fetihlerdeki amacı, batı yönünde ilerleyip Rumeli'ye geçmekti.

Sırp Sındığı Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırp Sındığı Muharebesi veya Çirmen Muharebesi, 1364 yılında, Sırp prensliği, Macar Krallığı, Bulgar Krallığı, Bosna Prensliği ve Eflak Prensliğinden (Romanya'dan) oluşan İttifakın, Osmanlıları Balkanlar'dan atmak için başlattıkları bir savaştır. Edirne başkent olmuştur.

1. Kosova Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Kosova Savaşı veya Birinci Kosova Meydan Muharebesi (28 Haziran 1389) Sultan I. Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Sırp kumandanı Lazar önderliğindeki bir Balkan ordusu arasında yapılmış bir muharebedir. Osmanlı'nın zaferiyle sonuçlanmıştır. Savaş sonunda bir Sırp soylusu Sultanın elini öpüp müslüman olmak istediğini belirterek I. Murat'a yaklaşmış ve onu ani bir hamleyle hançerleyerek şehit etmiştir. Şehadetinden sonra hüdavendigar lakabının verildiği sultanın iç organları orada gömülmüş, geriye kalan naaşı Bursa'ya götürülerek orada defnedilmiştir.

Niğbolu Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Niğbolu Muharebesi (İngilizce: Battle of Nicopolis, Bulgarca: Битка при Никопол, Bitka pri Nikopol; Macarca: Nikápolyi Csata, Rumence: Bătălia de la Nicopole) 24 Eylül 1396'da Osmanlı ordusunun Macaristan, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu, Fransa, Eflak, Lehistan, İngiltere Krallığı, İskoçya Krallığı, Eski İsviçre Konfederasyonu, Venedik Cumhuriyeti, Genova Cumhuriyeti, St. Jean Şövelyeleri askerlerinden oluşmuş bir Haçlı Ordusu'yla Tuna Nehri üzerinde bulunan Niğbolu kalesi yakınlarında yaptığı ve Osmanlı zaferiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaş aynı zamanda Niğbolu Haçlı Seferi (Crusade of Nicopolis) diye de anılmakta olup Orta Çağın sonuncu büyük Haçlı Seferi olarak da nitelendirilmektedir. Bazı kaynaklarda savaşın tarihi 28 Eylül olarak verilmiştir.

Ankara Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara Muharebesi, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid ile Timur arasında, Ankara'nın Çubuk Ovası'nda yapılan savaş. Geç Orta Çağ tarihinin en kanlı meydan savaşlarından biri olan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan Ankara Muharebesi, Osmanlı Devleti'nin parçalanmasına ve Fetret Devri (1402-1413) olarak bilinen bir iktidar boşluğu döneminin yaşanmasına yol açtı.

Varna Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Varna Muharebesi veya Varna Savaşı, 10 Kasım 1444 tarihinde, Macar, Leh, Papalık ve çeşitli Balkan milletlerinden oluşan, János Hunyadi komutasındaki Haçlı ordusu ile II. Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu arasında bugünkü Bulgaristan'ın Varna şehri yakınında yapılmış bir savaştır.Osmanlı ordusu kazanmıştır.

2. Kosova Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Kosova Savaşı veya İkinci Kosova Meydan Muharebesi (Macarca:Második Rigómezei csata)(17 Ekim-20 Ekim 1448) Sultan II. Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Macar kumandanı János Hunyadi önderliğindeki bir Balkan ordusu arasında yapılmış bir muharebedir. Osmanlı Devletinin zaferiyle sonuçlanmıştır.

Yükselme Devri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un Fethi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un Fethi, 29 Mayıs 1453'te, şehri günlerdir kuşatan Osmanlı ordusunun, şimdi İstanbul olarak bilinen, o zamanki adıyla Konstantinopolis şehrini Sultan II. Mehmed Han'ın komutanlığında fethetmesidir. Bu fetihten sonra Osmanlı Devleti İmparatorluk olmuş, henüz 21 yaşında olan Sultan II. Mehmed, fatih unvanını da alarak Fatih Sultan Mehmed olarak anılmaya başlanmıştır. Tarihteki en önemli devletlerden olan Doğu Roma İmparatorluğu böylelikle sona ermiştir.

Otlukbeli Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Otlukbeli Muharebesi (11 Ağustos 1473) Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet ile Akkoyunlu Devleti sultanı Uzun Hasan arasında yapılmış bir meydan savaşıdır.Savaşta iki tarafın Türkmen süvarileri de etkisiz kaldı. Akkoyunluların mızraklı piyadelerinin hücumunu Osmanlı'nın yeniçerileri rahatça püskürttü. Osmanlı havan topları, engebeli arazide başarılı aşırtma atışları yaptı ve bu yeni silah karşısında şaşıran Akkoyunlular darmadağın oldu.

Uzun Hasan ve Karamanoğlu beyi savaş meydanını terk etti. Orduları bir daha toparlanamayacak şekilde bozuldu.

Zaferden sonra beyler düşmanı takibi önerse de Fatih ileri gitmedi. Arazi pusu kurmaya elverişliydi, keşif birliklerinin düşmanı fark etmede geç kalmasını da göz önünde bulunduran Fatih, düşmanın gitmesine göz yumdu.

Ertesi yıl çatışmalar devam ettiyse de Akkoyunlular için çöküş dönemi başlamıştı.

Mercidabık Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mercidabık Muharebesi, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında Memluk Devleti ile yapılan birinci savaştır. 24 Ağustos 1516'da Osmanlı ordusu (l. Selim - Yavuz Sultan Selim) ile Memluk (Kanısav Gavri) ordusu arasında Halep şehrinin kuzeyinde yapılan savaşı Osmanlılar kazandı. Muharebenin sonucunda Suriye, Lübnan ve Filistin Osmanlı topraklarına katıldı.

Ridaniye Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ridaniye Muharebesi, 22 Ocak, 1517 yılının Ocak ayında Osmanlı Devleti ile Memlüklüler arasında geçen muharebenin adıdır. Bu muharebe Yavuz Sultan Selim'in komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu kazanmıştır. Bu zaferle birlikte Memlük Devleti yıkılmış, bütün toprakları Osmanlı egemenliğine girmiştir. Memlük Devleti tarihe karışmış ve Osmanlı Devleti Mısır'a hakim olmuş ve Halifelik Osmanlılara geçmiştir. Mısır'daki kutsal emanetler İstanbul'a getirilmiştir. Osmanlı Devleti Doğu Akdeniz'in tek hakimi durumuna yükselmiş, Kızıldeniz ve Hint Okyanusuna açılmıştır. Osmanlı devleti çok geniş hazinelerin sahibi olmuştur.

1. Viyana Kuşatması[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Viyana Kuşatması, 27 Eylül-16 Ekim 1529 tarihlerinde Avusturya Arşidüklüğü'nün başkenti Viyana'nın Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır. Başarısız olan kuşatma sonucunda kale alınamamış ve Osmanlı ordusu İstanbul'a geri dönmüştür.

Kıbrıs'ın Fethi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir Türk gölü haline gelen Akdeniz'deki korsanlar, devamlı devletin donanmasına ve ticaret gemilerine zarar verdiğinden Venedikliler'in elinde bulunan Kıbrıs'ın fethine karar verildi. Lala Mustafa Paşa komutasındaki Türk ordusu 3 ay içinde Lefkoşa, Baf, Limasol, Girne ve Larnaka kalelerini ele geçirdi. 1571 yılında Mağusa'nın zaptedilmesiyle Kıbrıs 1878'e dek sürecek Türk egemenliğine girdi.

Duraklama Devri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağdat Seferi[değiştir | kaynağı değiştir]

1623-1639 Osmanlı-İran Savaşı'nın başında 1624 yılında İranlıların eline geçmiş bulunan Bağdat'ın geri alınması amacıyla padişah IV. Murat'ın düzenlediği sefer (1638-39).Bu sefer IV. Murad'ın Bağdat'a girmesiyle son bulacaktır.

II. Viyana Kuşatması[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Viyana Kuşatması, 1683 yılında IV. Mehmet devrinde Osmanlı Devleti'nin Viyana'yı kuşatması ile gerçekleşti. 17. yüzyılda Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında yapılan savaşların en uzun süreni bu kuşatma ile başladı.

Gerileme Devri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırım Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırım Savaşı, 4 Ekim 1853 - 30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus Savaşıdır. Birleşik Krallık, Fransa ve Piyemote-Sardinya'nın Osmanlı tarafında savaşa dâhil olmasıyla savaş, Avrupalı devletlerin Rusya'yı Avrupa ve Akdeniz dışında tutmak amacıyla verdiği bir savaş halini almıştır. Savaş, müttefik güçlerin zaferiyle bitmiştir.

93 Harbi[değiştir | kaynağı değiştir]

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı Osmanlı padişahı II. Abdülhamit döneminde yapılan bir Osmanlı-Rus savaşıdır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Tuna Cephesinde, hem de Kafkasya Cephesinde savaşılan 93 Harbi Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgiyle sonuçlanmış; hem büyük bir toprak kaybına neden olmuş, hem de Rus ordusunun İstanbul'un eşiğine (Yeşilköy) kadar ilerleyerek[3] Osmanlı Devletinin varlığını tehdit etmesiyle sonuçlanmıştır.

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, 1897 yılında Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında meydana gelen savaştır. Yaklaşık bir ay sürmüş ve Osmanlı ordusunun zaferiyle neticelenmiştir. O dönemler Manastır Askeri İdadisi'nde öğrenci olan Mustafa Kemal ve Ömer Naci savaşa gönüllü olarak katılmak istemişler, fakat hem İdadi öğrencisi oldukları için hem de daha 16 yaşında oldukları için savaşa katılamamışlardır.

Dağılma Devri[değiştir | kaynağı değiştir]

Trablusgarp Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Trablusgarp Savaşı, 1911-12 yılları arasında Osmanlı Devleti ve İtalya Krallığı arasında geçen bir savaştır. 1911-12 Türk-İtalyan Savaşı olarak da geçer. Adı, "Trablusgarp Savaşı" olmasına rağmen çarpışmalar, Trablusgarp'ın dışında, Adriyatik Denizi, Ege Adaları, Çanakkale Boğazı ve Kızıldeniz gibi çeşitli bölgelerde de sürmüştür. Bu savaşı İtalya, diğer büyük devletlerin ve Balkan Savaşı'nın sayesinde kazanarak sömürgelerini arttırmıştır

Balkan Savaşları[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Balkan Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Balkan Savaşı, 8 Ekim 1912 - 30 Mayıs 1913'te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliğinin Osmanlı Devleti'ne karşı giriştiği savaş. Bu savaş ile Balkan Devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki birçok toprağını ele geçirmiştir. Bu savaş ile, Edirne ve Kırklareli'ye kadar olan tüm topraklar, Balkan Devletlerine bırakılmıştır.

İkinci Balkan Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

İkinci Balkan Savaşı (Rumence: Al doilea război balcanic, Sırpça: Други балкански рат, Drugi balkanski rat, Yunanca: Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος, Devteros Valkanikós Pólemos, Bulgarca: Междусъюзническата война, Mezhdusayuznicheskata voyna) I. Balkan Savaşı'na katılan devletlerin, Yunanistan, Bulgaristan, Karadağ, Arnavutluk, Sırbistan, Osmanlı İmparatorluğu ve sonradan katılan Romanya'nın aralarında yaptıkları savaşlardır. Bu savaş ile, Edirne ve Kırklareli kurtarılmıştır. Londra Konferansı, hükümleri kısmen değişmiştir.

I.Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Çanakkale Savaşları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çanakkale Savaşları, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara savaşlarıdır.Osmanlı Devleti'nin zaferiyle sonuçlanmış ve İtilaf Devletleri yarımadayı terk etmiştir.

Sarıkamış Harekâtı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarıkamış Harekâtı (22 Aralık 1914), I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ve Rus Hanedanlığı arasında Sarıkamış'ta gerçekleşmiş, sonucu Osmanlı Devleti tarafı için büyük bir başarısızlık ile sonuçlanan bir askerî manevradır.

Kut'ül Ammare Kuşatması[değiştir | kaynağı değiştir]

Kut'ül Ammare kuşatması (7 Aralık 1915 - 29 Nisan 1916), İngiliz İtilaf kuvvetleri ile Osmanlı İttifak kuvvetleri arasında geçen I. Dünya Savaşı'nın temel muharebelerinden biri. Muharebeler Dicle Nehri kıyısında Kut'ül Ammare şehri yakınlarında konuşlanmış İngiliz Ordu birliklerinin kuşatılması ve 13,000 İngiliz askerinin esir alınmasıyla Osmanlı Ordusu tarafından zaferle bitmişti. İngiliz İtilaf kuvvetleri 23,000 ölü ve yaralı, Osmanlı kuvvetleri 10,000 ölü ve yaralı vermiş ve 13,000 (bazı kaynaklara göre 18,000) İngiliz askerî esir alınmıştı.

Kurtuluş Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kurtuluş Savaşı, İstiklâl Harbi, Türk İstiklâl Harbi, Millî Mücadele olarak adlandırılan I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Misak-ı Milli sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için girişilen çok cepheli siyasi ve askerî mücadele.

9. Ordu Müfettişi Mirliva Mustafa Kemal Paşa önderliğinde 1919-1922 yılları arasında gerçekleşmiş Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk Ordusunun yurdumuzdan tüm düşmanları temizlemesiyle sonuçlanmıştır.

26 Ağustos 1922 tarihinde Türk Ordusu genel bir taarruza başladı. 30 Ağustos 1922 tarihinde yapılan Dumlupınar Meydan Muharebesi Yunan Ordusunun imha edilmesiyle sonuçlandı. 9 Eylül 1922 tarihinde Türk Ordusu İzmir'e girdi.

11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Mütarekesi ile fiilen, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile resmen sona erdi.

6 Ekim 1923 tarihinde Türk Ordusu İstanbul'a girdi. İtilaf Devletleri kuvvetleri İstanbul'u terk etti.

29 Ekim 1923 günü Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş ve bunun sonucunda Türk Orduları Başkomutanı Mareşal Mustafa Kemal Paşa Türkiye Cumhuriyeti 1. Cumhurbaşkanı seçildi.

Kurtuluş Savaşı, dört belirgin döneme ayrılabilir:

  1. I. Dünya Savaşı sonrası dönemi: Mondros Mütarekesi'nin yürürlüğe girdiği 31 Ekim 1918'den, Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu müfettişi olarak Anadolu'ya yola çıktığı 19 Mayıs 1919'a kadardır
  2. Örgütlenme dönemi: 19 Mayıs 1919'dan, Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı 23 Nisan 1920'ye kadardır.
  3. Hakimiyetin sağlanması dönemi: 23 Nisan 1920'den, Londra Barış Konferansı'nın ikinci safhasının başladığı Mart 1922'ye kadardır.
  4. Barışın sağlanması dönemi: Mart 1922'den, Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim 1923'e kadardır.

Türkiye Cumhuriyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Kore Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kıbrıs Harekâtı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin Garanti Anlaşması'nın III. maddesine istinaden gerçekleştirdiği askerî harekâtın adıdır.

Fırat Kalkanı Operasyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Fırat Kalkanı Operasyonu, 24 Ağustos 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin, Özgür Suriye Ordusu ile birlikte, IŞİD'in saldırıları ve PYD'nin Fırat Nehri'nin batısından çekilmemesi üzerine başladığı operasyondur. Operasyon sonuçlanmış bulunmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "BRIEF HISTORY of the TURKISH ARMED FORCES". Turkish Armed Forces. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2020. 
  2. ^ Kılıç, İhsan (27 Ekim 2008). "Türkiye Selçuklu Devleti". ss. 34-37. 1306-9756-0-3. 
  3. ^ "Bakırköy ilçesi tarihi". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2009.