Sosyobiyoloji - Vikipedi

Sosyobiyoloji, davranışların sahip olmuş olabileceği evrimsel avantajları göz önüne alarak türlerin sosyal davranışlarını açıklamaya çalışan bilimsel disiplinlerin neo-Darwinci bir sentezidir. Başka bir ifadeyle, sosyal davranışın biyoloji, daha spesifik olarak evrimsel biyoloji temelli olarak ele alındığı disiplinlerarası bir çalışmadır. Sosyobiyolojinin konuları etoloji, antropoloji, evrim, zooloji, arkeoloji, popülasyon genetiği, davranışsal ekoloji, evrimsel psikoloji, felsefe gibi birçok disiplinin konuları arasındadır.

Sosyobiyoloji tartışmalı bir disiplindir. Özellikle insan davranışı konusu sosyobiyolojinin en tartışmalı konusudur.^{[kaynak belirtilmeli]} Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould öne çıkan sosyobiyoloji eleştirmenleri arasındadır ve bu eleştiriler, genlerin insan davranışını oluşturmada merkezi bir rol oynadığı kabulünün yeterli olmadığı üzerine kuruludur. Buna cevap olarak antropolog John Tooby ve psikolog Leda Cosmides, sosyobiyolojinin bir dalı olarak evrimsel psikoloji kavramını önermişler ve böylece konuyu biyolojik çeşitlilik sorunlarından uzak durarak ele almışlardır.

Sosyobiyoloji şu iki ön kabule dayanır:

• Bazı davranışsal karakterler kalıtsaldır.
  • Davranışsal karakterler doğal seçilim ile gelişmiştir.
  • Bu sebeple, bu davranışlar muhtemelen türlerin doğal ortamlarında adaptasyona uğramıştır.
• İnsanlar hayvanlar alemindendir.
  • Dolayısıyla, davranışları doğal seçilim ile değişmiştir.
  • Yani, insan davranışlarının kökeni kalıtsaldır.^[1] ve onları değiştirme yeteneğimiz kısıtlıdır.^[2]

Bu, en çok tartışmaya neden olan kısımdır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Biyoloji filozofu Daniel Dennett, Thomas Hobbes'ın 1651'deki Leviathan kitabına dayanarak ilk sosyobiyolog olduğunu iddia etti. Hoobes, insan topluluğunda manevi değerleri sosyobiyolojik perspektifte inceledi.^[3]

Hayvan davranışları genetikçisi John Paul Scott, 1948'deki bir genetik ve sosyal davranışlar konferansında bilimsel bir alanın gelişimi ve hayvan davranışları araştırmalarında laboratuvar çalışmalarında kullandı.^[4][5]

John Paul Scott'un yoğun çabaları sonucu, ESA'nın "Hayvan Davranışları ve Sosyobiyoloji Bölümü" 1956'da kuruldu.

Eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Wilson, 700 sayfalık kitabını bütünüyle hayvanların sosyal davranışlarına adamıştı. İnsan davranışlarının evrimi hakkındaki görüşlerine, kitabın sonundaki 30 sayfalık kısa bir bölümde yer verdi. Yine de bu bölüm, biyolojinin yeni sosyobiyoloji alanını çok tartışmalı hâle getirdi. Eleştirilerden günün siyasi etkinliklerinden bahsedildi.^[6]

"Üniversitelerde siyasi faaliyetlerin arttığı 1970'li yılların ortalarında, sol görüşlü öğretim üyeleri ve Vietnam Savaşı karşıtı öğrencileri tarafından dile getirildi. Marksist felsefe, ideolojik yöntemlerle insan kurumlarının mükemmelleştirilebileceği öncülüne dayanır. Dolayısıyla Marksist görüşlü kişiler, Evrimleşmiş bir insan doğası fikrine kapalılardır."^[6]

Richard Lewontin ve Stephen Jay Gould tarafından yapılan eleştiriler^[7][8] ve Sosyobiyolojik Çalışma Grubu, bu tarz.fikirlerle tarihteki kötü olayların ilişkisine parmak bastılar.^[6] Eleştirilerin temel kaygısı, sosyobiyolojinin adaletsizlik ve eşitsizliğe neden olabileceği fikriydi.^[9][10]

Aslında, Wilson'un kitabından bölümünde siyasi bir içerik yoktu ve Wilson liberal görüşlü birisiydi. Kitabının 25. baskısında tartışmalar hakkında kendi açıklamasını yaptı.

Bazı tartışmalardan kaçınmak için, fikirleri Wilson ile oldukça benzer olmasına rağmen, birtakım psikolog ve antropolog evrimsel psikoloji adında yeni bir alan kurdu. Sosyobiyoloji ve evrimsel psikoloji, düşünce kalıplarının evrimsel kökeni düşüncesini paylaşıyorlar. Bununla birlikte, sosyobiyoloji hayvan davranışları ve etoloji etrafında şekillenirken davranışsal psikoloji daha çok insan davranışlarını amaç edinir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Evrimsel psikoloji
• Evrimsel biyoloji
• Evrimsel antropoloji
• Memelilerin evrimi
• Sinirbilim

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Alcock, John (2001). The triumph of sociobiology. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514383-6. 
• Barkow, Jerome, (Ed.) (2006). Missing the Revolution: Darwinism for Social Scientists. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513002-7. 
• Cronin, Helena (1993). The ant and the peacock: Altruism and sexual selection from Darwin to today. Press Syndicate of the University of Cambridge. ISBN 978-0-521-45765-1. 
• Etcoff, Nancy (1999). Survival of the Prettiest: The Science of Beauty. Anchor Books. ISBN 978-0-385-47942-4. 
• Kaplan, Gisela; Rogers, Lesley J. (2003). Gene Worship: Moving Beyond the Nature/Nurture Debate over Genes, Brain, and Gender. Other Press. ISBN 978-1-59051-034-6. 
• Richard M. Lerner (1992). Final Solutions: Biology, Prejudice, and Genocide. Pennsylvania State University Press. ISBN 978-0-271-00793-9. 
• Levallois, Clement (2017). "The Development of Sociobiology in Relation to Animal Behavior Studies, 1946–1975". Journal of the History of Biology. 51 (3). ss. 419-444. doi:10.1007/s10739-017-9491-x. ISSN 0022-5010. PMID 28986758. 
• Richards, Janet Radcliffe (2000). Human Nature After Darwin: A Philosophical Introduction. London: Routledge.
• Segerstråle, Ullica (2000). Defenders of the truth: The sociobiology debate. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-286215-0. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Sociobiology30 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Stanford Encyclopedia for Philosophy) Harmon Holcomb25 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. & Jason Byron 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Sociobiology of Sociopathy, Mealey, 1995
• Speak, Darwinists!7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Race and Creation21 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Richard Dawkins
• Genetic Similarity and Ethnic Nationalism
• Scientist at Work | Edward O. Wilson | Taking a Cue From Ants on Evolution of Humans by Nicholas Wade 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.