Règlement Organique (Lübnan Dağı) - Vikipedi

Fransız seferi birlikleri 16 Ağustos 1860'ta Beyrut'a çıkıyor.

Règlement Organique (Organik Düzenleme), 1860 ile 1864 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupalı Güçler arasında yapılan ve Lübnan Dağı Mutasarrıflığı'nın kurulmasına yol açan bir dizi uluslararası sözleşmedir.

1860 yılında Dürzilerin gerçekleştirdiği katliamlar sırasında Şam'da Hıristiyanları koruyan Cezayir lideri Emir Abd-el-Kader'i tasvir eden tablo.

1860 Lübnan ihtilafı, Osmanlı birliklerinin müslüman asıllı güçlerine doğrudan destek vererek veya Hıristiyan güçlerini silahsızlandırarak yardım etmesinin ardından Fransa'nın müdahale etmesine ve Hıristiyan sivillere yönelik katliamı durdurmasına yol açtı. III.Napolyon liderliğindeki Fransa,1523 yılında yapılan bir antlaşmayla kurulan Osmanlı İmparatorluğu'nda Hıristiyanların koruyucusu olarak kadim rolünü hatırlattı[1] Katliamın ve uluslararası tepkinin ardından Osmanlı İmparatorluğu, 3 Ağustos 1860'ta düzeni yeniden sağlamak için 12.000 kadar Avrupalı askerin gönderilmesini kabul etti.[2] Suriye bölgesi o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.[2] Anlaşma, 5 Eylül 1860'ta Avusturya,İngiltere,Fransa,Prusya ve Rusya ile yapılan bir anlaşmayla daha da resmileştirildi.[2] Fransa bu sayının yarısını sağlayacak ve diğer ülkeler ihtiyaç halinde ek kuvvet gönderecekti.[2] Anlaşma 5 Eylül 1860'ta Paris'te imzalandı.

Fransız seferinin önemli bir sonucu, 9 Haziran 1861'de Sultan'ın Konstantinopolis'ten Davud Paşa adlı bir Ermeni Hıristiyan Valiyi aday göstermesiyle Lübnan Dağı Mutasarrıflığının Suriye'den özerkliğinin tesis edilmesiydi. Aynı gün Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupalı güçler arasında Beyoğlu, İstanbul'da imzalanan Beyoğlu Protokolü[3] adı verilen başka bir anlaşmayla bu anlaşmanın uluslararası tanınırlığı sağlandı. Protokol başlangıçta üç yıllık bir süre için uygulamaya konuldu.

Eylül 1864'te,tüzüğün kalıcı karakterini teyit eden ve küçük değişiklikler yapan başka bir sözleşme imzalandı. Ek bir Maruni bölgesi oluşturuldu ve valinin yönetimindeki konsey yeniden düzenlendi (şu anda on iki üyesi vardı - dört Maruni,üç Dürzi,üç Rum Ortodoks ve Yunan Uniate, bir Sünni ve bir Şii). Lübnan'daki Fransızca: Règlement Organique 1914'e kadar bu biçimde kaldı.

5 Eylül 1860 Anlaşması[değiştir | kaynağı değiştir]

Nesne[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Madde 1: On iki bin kişiye çıkarılabilecek bir grup Avrupa askeri, barışın yeniden tesis edilmesine yardımcı olmak üzere Suriye'ye gidecek.
  • Madde 2: Majesteleri Fransız İmparatoru, birliklerinin yarısını sağlamayı derhal kabul eder. İşgücünün bir önceki madde de öngörülen sayıya çıkarılması gerekirse,Yüksek Güçler, doldurulması gerekenlerin belirlenmesi konusunda Babıali ile olağan diplomatik kanallar aracılığıyla gecikmeksizin anlaşmaya varacaklardı.
  • Madde 3: Seferin komutanı, Babıali Özel Komiseri ile temasa geçerek vardığında, koşulların gerektirdiği tüm adımları birleştirecek ve bu Kanunun amacını yerine getirmek için gerekli olan pozisyonları alacaktır.
  • Madde 4: Majesteleri Avusturya İmparatoru, Fransız İmparatoru, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı Kraliçesi, Majesteleri Prusya Vekili Prensi ve Majesteleri tüm Rusya'nın İmparatoru yeterli deniz kuvveti bulunduracaklarına dair söz veriyorlar. Suriye kıyısında barışı yeniden tesis etmeye yönelik ortak çabaların başarısına katkıda bulunmak.
  • Madde 5: Yüksek Sözleşmeci Taraflar, bu sürenin göz önünde bulundurdukları barış hedefine ulaşmak için yeterli olacağına ikna olarak,süreyi Avrupa birliklerinin Suriye'deki işgalinin altı ayı olarak belirlediler.
  • Madde 6: Babıâli, seferi birliklerinin tedariki ve geçim kaynaklarına bağlı olduğu ölçüde kolaylaştırmayı taahhüt eder.
  • Madde 7: Bu Sözleşme onaylanacak ve onaylar beş hafta içinde veya mümkünse daha kısa sürede Paris'te teati edilecektir.

İmzacılar[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Haziran 1861 Anlaşması[değiştir | kaynağı değiştir]

Duyuru[değiştir | kaynağı değiştir]

Karşılıklı mutabakatla değiştirilerek nihai anlaşmaya dönüştürülen 1 Mayıs 1861 tarihli Règlement Taslağı,Padişah Hazretleri tarafından ferman halinde kanunlaştırılacak ve Beş Büyük Devletin Temsilcilerine resmen iletilecektir. . Madde 1, Aali Paşa Hazretleri'nin beş Temsilci tarafından kabul edilen şu beyanına yol açmıştır:"Lübnan'ın idaresinden sorumlu Hıristiyan Vali, doğrudan rapor verecek olan Babıali tarafından seçilecektir. Müşir ve normal olarak doğrudan yetkisi altında olan Deir el Qamar'da ikamet ediyor. Üç yıl boyunca bu yetkiye sahip olsa da yine de görevden alınabilir, ancak görevden alınması bir karar sonucu açıklanamaz. Sürenin dolmasına üç ay kala Babıali, görev alanı dahilinde Büyük Güçlerin temsilcileriyle yeni bir anlaşma hazırlamaktır." Ayrıca, Babıali'nin, İdari Temsilciyi atama sorumluluğu altındaki memura verdiği yetkinin, her atama için değil,o zaman yetkiye sahip olacağı kalıcı olarak verileceği anlaşıldı. Bir yanda yabancı bir güç tarafından korunan tebaalar, diğer yanda dağda yaşayanlar arasındaki davalarla ilgili olan X.Madde ile ilgili olarak, Beyrut'ta toplanan bir Karma Komisyonun,"koruma titreleri". Şam'dan Beyrut'a giden yolun güvenliğini ve özgürlüğünü korumak için Babıali, söz konusu yol üzerinde en uygun göreceği şekilde bir korugan inşa edecektir. Koşullar uygun olduğunda Lübnan Valisi Dağı silahsızlandırabilir.

İmzacılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Osmanlı Devleti adına Mehmed Emin Âli Paşa.
  • Charles, Marquis de La Valette, Fransa'nın Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi.
  • Anton von Prokesch-Osten, Avusturya'nın Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi.
  • Henry Bulwer, 1. Baron Dalling ve Bulwer, İngiltere'nin Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi.
  • Robert von der Goltz, Prusya'nın Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi.
  • Aleksey Lobanov-Rostovsky, Rusya'nın Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ France overseas: a study of modern imperialism By Herbert Ingram Priestley p.87
  2. ^ a b c d Just war or just peace?: humanitarian intervention and international law by Simón Chesterman p.32ff
  3. ^ Stanford J. Shaw, Ezel Kural Shaw, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Volume 2, p.142-144
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Règlement_Organique_(Lübnan_Dağı)&oldid=32107671" sayfasından alınmıştır