Peyo - Vikipedi

Pierre Culliford (Fransızca telaffuz: [kylifɔʁ]; d. 25 Haziran 1928, ö. 24 Aralık 1992), bilindiği ismi ile Peyo (Fransızca telaffuz: [pejo]), Belçikalı karikatürist ve Şirinler'in yaratıcısıdır.^[1]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Culliford 1928'de Schaerbeek, Brüksel'de doğdu. Babası İngiliz annesi Belçikalıdır. “Peyo” ismini profesyonel kariyerinin ilk zamanlarında kullanmaya başlamıştır. İngiliz kuzenlerinin Pierre’i yanlış bir şekilde palyaço anlamına gelen "Pierrot" şekliyle telaffuz etmeleri üzerine bu adı almıştır.

Culliford okul dışındaki vakitlerinde Compagnie Belge d'Animation (CBA; Belçika Çizgifilm Topluluğu) adlı küçük bir kurumda ilk çalışmalarına başlamıştır. Kendisi gibi ileride tanınacak André Franquin, Morris ve Eddy Paape gibi meslektaşları ile de burada tanışmıştır. Savaştan sonra stüdyo kapanınca çizerler Dupuis için çalışmaya başladı ancak Culliford ve onun gibi birkaç genç acemi kabul edilmedi.^[2] İlk karikatürlerini La Dernière Heure gazetesinde yaptı. Aynı zamanda para kazanmak amaçlı reklâm çizimlerini kabul etti. 1949'dan 1952'ye kadar Le Soir gazetesinde Poussy adlı bant karikatürü çizdi. Aynı gazetede Johan’ı da yazdı ve çizdi.

1952'de Franquin, Culliford'ı Le journal de Spirou ile tanıştırdı. Çocuklar için hazırlanan bu çizgi roman Dupuis tarafından yayınlanıyordu. İlk olarak 1938’de Belçika’da yayına başlamıştı. Culliford burada birkaç yeni karakter ve onların hikâyelerini hazırladı. Bunların arasında Pierrot ve Benoit Brisefer (İngilizcede Steven Strong) vardır. Fakat en gözde serisi daha önce çizdiği Johan’ın devamı olan Johan et Pİrlouit (İngilizcede Johan and Peewit) idi. Spirou’da Poussy’yi de devam ettirdi.

Johan ve Peewit kralları için vergi toplamakla görevlendirilmiştir. Hikâye Orta Çağ Avrupası’nda geçer. Johan kralın sadık hizmetkârıdır. Güvenilir ve cesurdur. Peewit (Pee-Wee) ise hilekâr, övüngen minik yardımcıdır. Johan sadık atını kendinden emin sürerken Peewit de keçisini arkasın da koşmaktadır.^[3] Peewit ilk defa 3. macerada 1954'te görünür sonra tüm seride yer alır. Johan ve Peewit Türkiye'de "Küçük Prens" adıyla ilk kez 1960 yılında Bilge (Şakrak) Yayınları'nca, daha sonra ise Şilliler Yayınevi tarafından toplam 12 macerası yayınlanmıştır. İşte Şirinler ilk kez Johan and Peewit’de 23 Ekim 1958 tarihli macerada görünür ve gitgide daha popüler olurlar.

Şirinler[değiştir | kaynağı değiştir]

1959'da Şirinler kendi serilerine sahip oldu. 1960'ta iki seri daha başladı: Steven Strong ve Jacky and Célestin. Culliford 1960'ların başında tanınmış birkaç çizerle anlaşarak bir stüdyo kurdu ve kendi işlerini organize etmeye başladı. Öncelikle Johan and Peewit yerine Şirinler'e ağırlık vermeye başladı. Walthéry, Wasterlain, Gos, Derib, Degieter ve Desorgher gibi birçok tanınan çizer yine bu stüdyodan çıkmıştır.

Marcinelle okulunun çok sayıda yazarı bu dönemde katıldı. Yazarların ve çizerlerin arasında Will, Yvan Delporte, Roger Leloup vardı. Culliford daha çok organizasyon ve yönetim ile ilgilendi. Çizimlerin yapımıyla ve hikâyelerin yazımıyla artık daha az ilgileniyordu. Sonraları stüdyonun yönetimin oğlu Thierry Culliford’a bıraktı. Kızı Véronique de bu dönem de alım satım işleriyle ilgileniyordu.^[2]

Şirinlerin ticareti 1959'da 1970'lere kadar çok sevilen PVC heykelciklerle başladı. Şirinlerin oyuncakları yeni bir sektör oluşturdu. Uluslararası birçok başarı gerçekleşti. Bu başarılar 1981'de Hanna-Barbera’nın Şirinleri çizgi filme uyarlanmasıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne ulaştı.

Culliford 64 yaşında Brüksel’de kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.^[4] Stüdyosu hâӀâ yeni hikâye ve serilerle devam etmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Folkart, Burt A. (25 Aralık 1992). "Pierre Culliford; Created the Widely Popular Smurfs". LA Times. 14 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.
^ ^a ^b De Weyer, Geert (2005). "Peyo". In België gestript, pp. 148–149. Tielt: Lannoo.
^ "Obituary: Peyo". The Independent. 29 Aralık 1992. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "PIERRE CULLIFORD, CREATOR OF THE SMURFS, DIES AT 64". The Washington Post. 25 Aralık 1992. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Peyo (Pierre Culliford) Resimleri 3 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Folkart, Burt A. (25 Aralık 1992). "Pierre Culliford; Created the Widely Popular Smurfs". LA Times. 14 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.

[Weyer2-2] De Weyer, Geert (2005). "Peyo". In België gestript, pp. 148–149. Tielt: Lannoo.

[3] "Obituary: Peyo". The Independent. 29 Aralık 1992. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] "PIERRE CULLIFORD, CREATOR OF THE SMURFS, DIES AT 64". The Washington Post. 25 Aralık 1992. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]