Oksin - Vikipedi

Oksin: Kimyasal yapısı (indol-3-asetik asit)

Oksin (← İngilizce auxinYunanca αυξειν auxein), bitkilerde büyüme ve gelişmeyi etkileyen en önemli hormonlardan biridir. Oksin kelimesi yunan αυξειν (auxein) kelimesinde gelmedir ve 'büyüme' anlamına gelir.

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğal[değiştir | kaynağı değiştir]

  • İndol-3-asetik asit (IAA)(potansiyel etkisi sebebiyle en önemli doğal oksin)
  • 4-kloro-indolasetik asit
  • Fenilasetik asit (PAA)
  • İndol-3-bütirik asit

Yapay[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1-naftalinasetik asit (NAA)(En önemli sentetik oksin)
  • 2,4-diklorofenoksiasetik asit (2,4-D) indol-3-asetik asit (IAA)
  • Dinitrofenol

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Bitkinin uç noktalarında bulunur.
  • Büyüme hücrelerini uyarır.
  • Bitkilerde boyca uzamayı sağlar.
  • Bitkinin farklı organlarında farklı şekilde etkilidir.
    • Kökte boyuna uzama
    • Yumrularda enine büyüme
    • Meyvede izodiametrik büyüme
  • Hücre bölünmesi ve büyümesini sağlar.
  • Hücre ve doku farklılaşmasında etkilidir.
  • Işığı sevmez.
  • Gravitropizmada görevlidir.
  • Bitkinin ışık gören yerlerinde üretilmez, ışık görmeyen bölgelerin daha hızlı uzamasını sağlayarak güneş gören bölgeye doğru yönelir.
  • Büyümede etkili olan diğer hormonlarla birlikte, ışığa yönelim benzeri vücut gelişimini (bükülme, kıvrılma, dönme ) sağlar.
  • Büyüme polaritesinin düzenlenmesine yardımcı olur.
  • Bitki içinde rekabeti engellemek için apikal dominansı korur.
  • Çiçeklenme için az, meyve gelişimi için çok etkilidir.
  • Yüksek dozu etilen gazını tetikleyerek yaprak dökümünü (absisyon) hızlandırır.
  • Çok fazla salgılanması büyümeyi durdurur.
  • Yapay oksinler yabani otlarla mücadelede herbisit olarak kullanılabilir. (Örneğin mısır tarlalarından karahindiba bitkisini temizlemek için Dinitrofenol kullanılır)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]