French
DeutschMoskova metrosu - Vikipedi
 Moskova metrosu logosu | |||
     .jpg)        | |||
| Genel | |||
|---|---|---|---|
| Yerel adı | Московский метрополитен | ||
| Hizmet alanı | Moskova, Rusya | ||
| Taşıma türü | Metro | ||
| Hat sayısı | 13 (+ havarayı ve Merkez Çemberi) | ||
| İstasyon sayısı | 206 (+ 6 havarayı ve 31 Merkez Çemberi) | ||
| Günlük yolcu sayısı | 6.533 milyon (2015) | ||
| Yıllık yolcu sayısı | 2384.5 milyon (2015) | ||
| Web sitesi | mosmetro.ru | ||
| Hizmet | |||
| Hizmete giriş | 15 Mayıs 1935 | ||
| Teknik | |||
| Sistem uzunluğu | 346.6 km (+ 4.7 havarayı ve 54 Merkez Çemberi) | ||
| Hat açıklığı | 1.524 mm | ||
| |||
Moskova Metrosu, Rusya'nın başkenti Moskova'da bulunan dünyanın en eski ve büyük metrolarından biridir.
Metronun yapımı, devrin komünist işçileri ve Komsomol denilen gençlik kolları tarafından sürdürülmüştür. Tarih dokusu ve sanat içerikli yapısı ile turistlerin ilgisini çeken metronun yeni yerleşim bölgeleri için ilave inşaatları halen devam etmektedir.
Josef Stalin döneminde 1931'de inşası başlatılan Moskova Metrosu, günümüzde büyüklük bakımından New York, Paris veya Londra metroları ile karşılaştırılsa da iç mimari ve dekorasyon bakımından dünyanın en güzel metrosu olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir. Moskova Metrosu kuşkusuz dünyanın en çok yolcu taşıyan metrosudur. Her biri sanat harikası olarak kabul edilen 182 istasyonda her gün yaklaşık 9.2 milyon kadar kişi yolculuk etmektedir. Moskova Metrosu devlet tarafından işletilmektedir.
Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]
Metro başlı başına bir turizm kaynağı da sayılabilmektedir. Çünkü ülkeye gelen binlerce turist bu tarihi metroyu ziyaret etmektedirler. Ayrıca metronun haritasına bakıldığında başka sistemlerde olmayan ilginç bir harita yapısı vardır. Toplam 12 hattın bulunduğu Moskova Metrosu'nda her hattın kendine ait ismi ve rengi bulunmaktadır. Hatlar genellikle Moskova'nın dışından merkezine doğru yönlenmiştir. Sadece çember isimli -ring- hattı (20 km) tüm diğer hatları keserek transfer hattı gibi kullanılmasını sağlamıştır. Ayrıca hattın ismi ve istasyonların isimleri yolculuk sırasında anons edilmektedir. Anonsu yapan kişi erkek ise bindiğiniz trenin yönü Moskova'nın merkezine doğru gidiyor, kadın ise merkezden dışarı doğru gidiyor anlamı taşımaktadır. Ring hattı için erkek anons sesi saat yönünde, kadın anons sesi saatin ters yönünde yol aldığınızı göstermektedir. Ayrıca tüm metro sisteminin neredeyse tamamı yer altında kurulmuştur. Sadece 1, 2 ve 4 numaralı hatlar Moskova Nehri'ni köprüyle geçmektedir ve yeryüzüne çıkmaktadır. Saat sabah 05.30 ile gece 01.00 arasında toplam 19,5 saat aralıksız çalışan Moskova Metrosu, yoğun saatlerde 90 saniye aralıklı seferler yapmaktadır.
Moskova Metrosu II. Dünya Savaşı'ndaki Moskova Muharebesi sırasında Sovyet liderleri için önemli bir sığınak ve merkez olarak kullanılmıştır. Özellikle Stalin 1941 kışında Alman askerleri başkenti tehdit ederken şehri terk etmemiş ve buradaki karargahından ayrılmayarak savaşmakta olan Sovyet toplumuna moral vermiştir. Nisan 1941'de Halk Komiserleri Konseyi, metronun bombaya dayanıklı bir sığınak haline getirilmesine karar verdi. Kapıları, istasyonları herhangi bir nükleer saldırıdan korumaya yönelik tasarlanan Moskova Metrosu'nun istasyonları II. Dünya Savaşı sırasında sivil savunma birimi olarak kullanıldı. "Düşmanın Moskova kapılarına gelmesi durumunda metronun tahrip edilmesine dair bir emir yayınlandı. 15 Ekim 1941'de dönemin Demiryollarından Sorumlu Halk Komiseri Lazar Kaganoviç, 3 saat içinde metronun yok edilmesi talimatını verdi. Tüm vagonlar ve ekipmanlar boşaltıldı. Atölyelere mayın döşendi, elektrik kabloları kesildi. Metro ağını su ile doldurmak için hazırlıklar yapıldı. Dinamo istasyonunda işçiler yürüyen merdiveni söktüler. Sokol Deposu’ndan tüm vagonlar çıkarıldı. 16 Ekim 1941’de Moskova Metrosu ilk defa çalışmadı. O gün; metro açılışından beri çalışmadığı tek gün olarak kayda geçti. Akşam metronun tahribatı emri iptal edildi."[1]
Savaş sonrasında yeni istasyonlar herhangi bir kitle imha silahına dayanıklı olarak tasarlandı. Tüm hava bacalarına, herhangi bir virüsün bulunması halinde içeridekileri bu virüsten etkilenmemeleri amacıyla filtre eklendi. Havalandırma bacalarındaki filtreler hava aktarımını sağlamakla birlikte gürültüyü de boğmaktadır.[2]
2025 yılına kadar yaklaşık 50 yeni istasyon inşa edilmesi planlanıyor.[3]
Moskova Metrosu hatları[değiştir | kaynağı değiştir]
| Numara | Hat adı | Rusça adı | Açılış yılı | Son genişleme | Uzunluk (km) | İstasyon sayısı |
|---|---|---|---|---|---|---|
 | Sokolniçeskaya | Сокольническая | 1935 | 2019 | 44.5 | 26 |
 | Zamoskvoretskaya | Замоскворецкая | 1938 | 2018 | 42.8 | 24 |
 | Arbatsko-Pokrovskaya | Арбатско-Покровская | 1938 | 2012 | 45.1 | 22 |
 | Filövskaya | Филёвская | 1958 (1935)[Note 1] | 2006 | 14.9 | 13 |
 | Koltsevaya | Кольцевая | 1950 | 1954 | 19.3 | 12 |
 | Kalujsko-Rijskaya | Калужско-Рижская | 1958 | 1990 | 37.8 | 24 |
 | Tagansko-Krasnopresnenskaya | Таганско-Краснопресненская | 1966 | 2015 | 42.2 | 23 |
 | Kalininskaya | Калининская | 1979 | 2012 | 16.3 | 8 |
 | Kalininsko-Solntsevskaya | Солнцевская | 2014 | 2018 | 24.8 | 12 |
 | Serpuhovsko-Timiryazevskaya | Серпуховско-Тимирязевская | 1983 | 2002 | 41.5 | 25 |
 | Lyublinsko-Dmitrovskaya | Люблинско-Дмитровская | 1995 | 2018 | 38.3 | 23 |
 | Kahovskaya | Большая кольцевая | 2018 | 2018 | 12.6 | 6 |
 | Butovskaya | Бутовская | 2003 | 2014 | 10.0 | 7 |
 | Nekrasovskaya | Некрасовская | 2019 | 2020 | 22.3 | 10 |
| Toplam: | 408.1 | 233 | ||||
| Diğer kentsel demir yolu hatları | ||||||
 | Moskova Merkez Çemberi | Московское центральное кольцо | 2016 | 2016 | 54.0 | 31 |
 | Moskova havarayı | Монорельс | 2004 | 2004 | 4.7 | 6 |
 | Belorussko-Savyolovsky | Белорусско-Савёловский диаметр | 2019 | — | 52 | 24 |
 | Kursko-Rizhsky | Курско-Рижский диаметр | 2019 | 2020 | 80 | 34 |
| Toplam: | 1935 | 2020 | 598.8 | 328 | ||
 | Grafikler teknik sorunlar nedeniyle geçici olarak kullanılamıyor. |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Moskova metrosu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- Moskova Metrosu'ndan haberler17 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- Moskova Metrosu'ndan fotoğraflar6 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Four central stations of the Filyovskaya Line – Alexandrovsky Sad (formerly Imeni Kominterna), Arbatskaya, Smolenskaya and Kiyevskaya – were originally opened in 1935–1937, when they were a branch of the Sokolnicheskaya Line. Between 1938 and 1953, they were part of the Arbatsko-Pokrovskaya Line. The stations were closed between 1953 and 1958 and then reopened as part of the (new) Filyovskaya Line. A line branching off the Filyovskaya is in operation (as of July 2009), starting from the Alexsandrovsky Sad Station and continuing on the Filyovskaya Line to Kiyevskaya Station, where it departs to stop at the (new) Vystavochnaya and Mezhdunarodnaya Stations.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Moskova Metrosu". İştiraki. 4 Mart 2020. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ "Moskova Metrosu ne nükleer bombalara ne de zombilere geçit veriyor". Sputnik. 22 Ağustos 2017. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017.
- ^ "Идет проверка..." voennye-sanatorii.ru. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
