Minsk - Vikipedi

Minsk Мiнск, Менск, Минск
Başkent
Bayrak Arma
Minsk Minsk'in Belarus'taki konumu
Ülke	Belarus
Başkent	Minsk
İdare
• Belediye Başkanı	Vladimir Kukharev
Yüzölçümü
• Toplam	409,5 km²
Rakım	280,6 m
Nüfus  (2021)[1]
• Toplam	2,009,786
Zaman dilimi	UTC+03.00 (MSK)
Posta kodu	220001-220141
Alan kodu	+375 17
Plaka kodu	7
Resmî site www.minsk.gov.by

Minsk (Belarusça: Мінск; Rusça: Минск), Belarus'un başkentidir. Şehir 409,5 km² alanda kuruludur. 2021 yılındaki nüfusu yaklaşık 2.009.786 kişidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1900'ler[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Mart 1918 tarihinde, Minsk, Belarus Halk Cumhuriyeti'nin başkenti ilan edilmiştir. Cumhuriyet kısa ömürlü oldu; Aralık 1918'de, Minsk Kızıl Ordu tarafından devir alınmıştır. Minsk, Ocak 1919'da sonra Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti başkenti ilan edildi ve yine 1920 yılında yine başkent ilan edildi. Şehir, Polonya-Bolşevik savaşı sırasında İkinci Polonya Cumhuriyeti tarafından kontrol edildi. Brest-Litovsk Antlaşması sonra, Alman güçleri Şubat 1918 yılında Minsk'i işgal etti.

Minsk'te yeniden yapılanma ve kalkınma programı 1922 yılında başlanmıştır. 1924'te 29 fabrika vardı; okullar, müzeler, tiyatrolar, kütüphaneler de kuruldu. 1920'ler ve 1930'lar boyunca, Minsk'te yeni fabrikalar inşa edildi ve yeni okullar, kolejler, yüksek eğitim kurumları, hastaneler, tiyatrolar ve sinemalar açılarak hızlı bir gelişme gördü. Bu dönemde, Minsk ayrıca Belarus dili ve kültürünün gelişmesinde bir merkez oldu.

II. Dünya Savaşı'nda[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı öncesinde, Minsk'in 300.000 nüfusu vardı. Nazi Almanyası 22 Haziran 1941'de Sovyetler Birliği'ni işgal ettikten sonra, Barbarossa Harekâtı kapsamında, Minsk hemen saldırıya uğradı. Şehir, işgalin ilk gününde bombalandı ve dört gün sonra Wehrmacht tarafından kontrol altına alındı. Almanlar Minsk'i Reichskommissariat Ostland'ın idari merkezi olarak belirledi. Yahudiler Minsk Gettosu'na zorla yerleştirildi, çoğu sonra Holokost'un kapsamında öldürüldü; komünistler ve sempatizanlarsa öldürüldü ya da hapse atıldı. 1942'de, Minsk, bölgedeki işgale karşı Sovyet partizan direniş hareketinin önemli bir merkezi haline geldi. Bu rolünden dolayı Minsk'e 1974 yılında Kahraman Şehir unvanı verildi.

Minsk Bagration Harekâtı sırasında, 3 Temmuz 1944'te Sovyet askerleri tarafından kurtarıldı. Şehir, Sovyet ilerleyişine karşı Alman direnişinin merkezi oldu ve 1944 yılının ilk yarısında ağır çarpışmalar gördü. Fabrikalar, belediye binaları, santraller, köprüler, çoğu yollar ve evlerin %80'i moloz yığınına döndü. 1944 yılında Minsk'in nüfusu 50.000'e düşmüştür.

1960'lı yıllardan bu yana Minsk nüfusu da hızla büyüdü. 1972 yılında 1 milyona ulaşan nüfus, 1986 yılında 1,5 milyon oldu. Minsk Metro İnşaatı 16 Haziran 1977'de başladı ve Sovyetler Birliği'nde dokuzuncu metro sistemi oldu. 30 Haziran 1984 tarihinde ziyarete açıldı.

Son gelişmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'lı yıllar boyunca, Komünizmin yıkılmasından sonra şehir değişmeye devam etti. Yeni bağımsız ülkenin başkenti olan Minsk, hızla büyük bir kent niteliği kazandı. Kentte elçilikler açıldı ve Sovyet idari binaları hükûmet merkezleri haline geldi. 1990'ların başlarında ve ortalarında, Minsk'te ekonomik kriz belirginleşti ve birçok kalkınma projeleri durduruldu, yüksek işsizlik ve eksik istihdam oluştu. 1990'ların sonundan beri, ulaştırma ve altyapı gelişmeler olmuştur ve bir konut patlaması 2002 yılından beri devam etmektedir. Minsk eteklerinde, konut geliştirme projeleri inşa edilmiştir. Metro hatları uzatılmış ve yol sistemi (Minsk çevreyolu dahil) geliştirilmiştir. 2008 yılı Ocak ayında, şehir hükûmeti kendi resmi web sitesinde çeşitli projeler açıkladı. Bunlar arasında bazı sokakların yenilenmesi ve ana caddeleri, otel inşaatı (Komsomolkye gölü kıyısında ve Saray yakınında) otel ve spor tesislerinden oluşan bir kompleks, potansiyel yabancı yatırımcıların yardımı ile ve şehrin eteklerinde modern bir su parkı inşası ile yüzme havuzu, 2 otel, kule ve bir iş merkezi binası yapılacaktır. 8 Eylül 2015 tarihinde, Minsk şehrinin kuruluşundan bu yana 947. yılını kutladı.

11 Nisan 2011 tarihinde metro hattının en yoğun istasyonu olan Oktyarbskaya istasyonunda ülke tarihinin en büyük terör saldırısı gerçekleşti. Bu saldırıda 15 Belarus vatandaşı yaşamını yitirirken 203 kişi de yaralandı.

9 Mayıs 2014 tarihinde Minsk, Dünya Buz Hokeyi Şampiyonasına 26 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ev sahipliği yaptı.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Minsk'in kardeş şehirleri^[2]

1. Nottingham, Birleşik Krallık (1957)
2. Sendai, Japonya (1973)
3. Bangalore, Hindistan (1973)
4. Lyon, Fransa (1976)
5. Çangçun, Çin (1992)
6. Lodz, Polonya (1993)
7. Bonn, Almanya (1993)
8. Eindhoven, Hollanda (1994)
9. Duşanbe, Tacikistan (1998)
10. Kişinev, Moldova (2000)
11. Havana, Küba (2005)
12. Tahran, İran (2006)
13. Abu Dabi, Birleşik Arap Emirlikleri (2007)
14. Ankara, Türkiye (2007)
15. Bakü, Azerbaycan (2009)

Partner şehirleri^[3]

1. Almatı, Kazakistan (1994)
2. St. Petersburg, Rusya (2000)
3. Bişkek, Kırgızistan (2008)
4. Ho Şi Min Kenti, Vietnam (2008)
5. Hanoi, Vietnam (2008)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Minsk İngilizce Wikipedia maddesi

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Minsk ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

• Minsk'in resmî sitesi1 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.